POV-voorzitter: 'Veel animo voor marktclusters varkenshouders'

Een beter verdienmodel en een betere positie voor boeren in de keten vormen het fundament onder de oprichting van de POV, geeft Janssen aan. De afgelopen periode zette de organisatie daarin forse stappen door de informatiepositie van de leden-varkenshouders te verbeteren.

'We hebben met de Productiemonitor een heel nauwkeurig beeld van de verwachten aantallen vleesvarkens en biggen in een week. We tuigden verder een Prijsindex op om de ontwikkeling van de actuele vleesvarkensnotering in Nederland naast die van vergelijkbare Europese exportlanden te leggen. Deze informatie verspreiden we via appgroepen naar leden.'

Lastig onderhandelen

Daar kwamen in februari de marktclusters bij. Een marktcluster brengt varkenshouders bij elkaar die leveren binnen een keten. 'Met ketenpartners aan tafel zitten is niet hetzelfde als onderhandelen en positie innemen. Voor individuele varkenshouders is dat lastig. Vaak kennen varkenshouders ook niet de positie van hun collega's binnen dezelfde keten', zegt de POV-voorzitter.

'De POV kan varkenshouders helpen bij het verbeteren van hun onderhandelingspositie', vervolgt Janssen. Als producentenorganisatie (PO) mag de POV onderhandelen en posities innemen namens een groep. Met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de Autoriteit Consument & Markt is overleg over waar de grenzen liggen. En hoe de PO-erkenning van de POV de marktclusters daarbij kan faciliteren.

Eerste marktcluster

Het eerste cluster betreft varkenshouders die leveren aan Best Starmeat van de Van Loongroep. 'In een tijd met een overspannen marktsituatie, werden zij geconfronteerd met contracten waarbij zij geen goed gevoel hadden en waarin zij ook geen inspraak hebben gehad', stelt Janssen. 'Het is hoogst opmerkelijk dat juist de varkenshouder als producent van het vlees niet betrokken wordt bij de voorwaarden voor productie.'

Ze geeft aan dat voor het eerste opgestarte marktcluster inmiddels een derde van de varkenshouders, die is aangesloten bij die keten, zich heeft gemeld. Het streven van de POV is minimaal 50 procent van de leveranciers per marktcluster aangehaakt te krijgen. 'En natuurlijk liever meer.' De POV-voorzitter geeft verder aan dat er een marktcluster komt voor de meeste ketens.

Transparantie en eerlijke prijs

De vraagstukken die spelen binnen ketens zijn heel divers, maar transparantie en een eerlijke prijsvorming vormen de rode draad. Varkenshouders hebben volgens Janssen zorgen over een eerlijke prijs en een eerlijke verdeling van het risico in de keten. Er is behoefte aan onderlinge vergelijking aan zowel de kant van de opbrengsten, als die van de kosten.

Daarnaast benoemen varkenshouders 'datahonger' bij hun ketenpartners en de verplichte winkelnering. 'Als dat de keten sterker maakt en iedereen schaart zich daarachter dan is er niets aan de hand. Wij willen niks liever dan sterke ketens. Maar dan wel met een sterke positie voor varkenshouders in die keten en een eerlijke prijsvorming en margeverdeling.'

Reuring over de volle breedte

Niet alleen varkenshouders reageerden op de oproep tot het vormen van clusters. De POV werd ook overspoeld door reacties uit de periferie, de varkenshandel, veevoerleveranciers en slachterijen, die hun zorg uitspraken over de vorming van marktclusters.

'Die reuring maakt iedereen scherp. Wij zijn niet tegen ketens, maar wel voor een eerlijke positie van de varkenshouder daarin', herhaalt Janssen nogmaals de inzet van de POV. De marktclusters noemt zij een groeimodel, waarin dit jaar grote stappen moeten worden gezet.