ABN Amro: 'Bestedingen boerderijwinkels blijven hoog'

Ook voor dit jaar blijven de bestedingen bij voedingsspeciaalzaken hoog door de coronacrisis, schrijft ABN Amro in de sectorprognose. 'Boodschappen doen bij de boer of tuinder heeft zich ontpopt tot een welkom uitje nu een groot aantal mensen aan huis gekluisterd zit. Bovendien hebben mensen meer geld te besteden. In de kroeg of het restaurant wordt immers niets meer uitgegeven. Daarnaast voldoet de boerderijwinkel aan een behoefte die al langer aan kracht wint: consumenten willen graag vers, authentiek en lokaal eten.'

Juist de inkomsten in de multifunctionele landbouw worden beïnvloed door de coronamaatregelen en het veranderende consumentengedrag, constateert de bank. Een aantal van deze multifunctionele landbouwactiviteiten profiteert van de coronacrisis, terwijl andere juist nadeel ondervinden. 'Corona heeft twee gezichten voor de multifunctionele landbouw.'

Nevenactiviteiten

Steeds meer boeren hebben nevenactiviteiten. Vorig jaar telde Nederland 22.000 multifunctionele bedrijven, het gaat om ongeveer 40 procent van het totaalaantal agrarische bedrijven. Vier jaar geleden waren er 14.000 agrarische bedrijven met een nevenactiviteit als boerencamping of boerderijwinkel.

Vorig jaar verkochten ruim zevenduizend agrarische bedrijven hun producten via de korteketen. Dat zijn boeren en tuinders die direct op het erf of via een tussenschakel aan de consument leveren. Dat kan bijvoorbeeld een restaurant, een markthandelaar of tuincentrum zijn. Ook het aantal bedrijven dat via de korteketen de consument probeert te bereiken, is flink toegenomen, concludeert ABN Amro naar aanleiding van CBS-cijfers.

In 2017 haalde circa 11 procent van de landbouwbedrijven een deel van hun omzet uit de korteketenverkoop, in 2020 was dit percentage gegroeid naar circa 14 procent. Voor deze bedrijven is korteketenverkoop een belangrijk onderdeel van hun verdienmodel geworden. Gemiddeld behalen deze bedrijven een derde van de totale omzet uit deze nevenactiviteit.

Lokale tussenschakels

Toch vertellen de toenemende consumentenbestedingen in boerderijwinkels niet het hele verhaal van de korteketenverkoop, stelt ABN Amro. Daar waar boeren en tuinders, die via speciaalzaken aan consumenten leveren, profiteerden van de sluiting van de horeca en de veranderende consumentenbesteding, wordt een deel van de ondernemers die via tussenschakels aan de consumenten verkoopt hard geraakt.

'Het deel van de korteketenomzet dat afhankelijk is van directe levering aan consumenten is klein. Het grootste deel van de omzet wordt behaald via de levering aan tussenschakels, die op hun beurt weer aan de consument verkopen. Gemiddeld verdient een bedrijf met levering aan een van de genoemde tussenschakels bijna 300.000 euro. Het bedrijf dat rechtstreeks aan de consument verkoopt, haalt hier een gemiddelde opbrengst van 50.000 uit. Dat de consumentenbestedingen bij boerderijwinkels stijgen is dus positief, maar belangrijker is wat dit jaar met de verkoop via de lokale tussenschakel gaat gebeuren.'

'De verkoop van bloemen en planten ondervindt last van de sluiting van tuincentra dit jaar. De verkoop via 'click & collect' maakt naar alle waarschijnlijkheid maar weinig goed van de klap die de afzet via dit kanaal oploopt. Boeren of tuinders die direct aan de horeca leveren, lijden onder de horecasluiting. In totaal zetten voedingstuinders zo'n 330 miljoen euro om door de korteketenverkoop met één tussenschakel. Zo'n 70 miljoen euro wordt verdiend door rechtstreeks aan de consument te leveren.'

Agrotoerisme

Naast ondernemers die werkzaam zijn in de korteketen, ondervinden ook boeren die zich bezighouden met agrotoerisme de gevolgen van de coronacrisis. Bijna tweeduizend agrarisch ondernemers waren vorig jaar deels afhankelijk van het exploiteren van een bed and breakfast, camping of de verhuur van ruimte voor bijvoorbeeld zakelijk evenementen en huwelijken.

Het vaccinatiebeleid speelt een grote rol in hoe deze nevenactiviteit zich dit jaar ontvouwt, verwacht ABN Amro. 'Als de uitbraak van corona voor de zomer voldoende beteugeld wordt, nemen deze activiteiten op het erf ongetwijfeld weer toe. Zeker wanneer de agrariërs dan ook weer mogelijkheden hebben om Duitse en Belgische toeristen te ontvangen.'

'Wanneer het coronavirus niet voldoende ingedamd wordt, zal de Nederlander net als vorig jaar met name in eigen land recreëren. In 2020 steeg de omzet van Nederlandse verblijfsrecreatie in de zomervakantie ten opzichte van de zomervakantie in 2019. Maar het verlies aan omzet in de andere vakanties, zoals de mei-, pinkster- en paasvakantie, werd hierdoor niet goedgemaakt.'

Optimistisch

Voor dit jaar is ABN Amro optimistisch. Nu al wordt er veel geboekt. Het vooruitzicht op mooi lenteweer, een negatief reisadvies voor het buitenland en een langer dan verwachte lockdown zorgen op dit moment voor meer boekingen door Nederlandse gezinnen en thuiswerkers.

'Met de andere activiteiten zal het minder gaan wanneer naar alle waarschijnlijkheid een aantal beperkende maatregelen ook in de zomermaanden nog van kracht blijft. De boekingen van groepsaccommodaties en de verhuur van accommodatie voor zakelijke of persoonlijke bijeenkomsten trekken dan in het beste geval alsnog later in de tweede helft van het jaar weer aan. De verloren omzet van eerder dit jaar wordt daarmee echter niet meer goedgemaakt', verwacht ABN Amro.