HiSpec slaat mest kort en klein

HiSpec bouwt met vijftig medewerkers achthonderd machines per jaar. Het merendeel daarvan zijn giertanks rond 12 kuub, maar ook afschuifwagens, voermengwagens en mixers en mestpompen. Steeds populairder worden de Xcel 1250-mestverspreiders. Nederlands importeur Rosier Greidanus in het Friese Winsum heeft er al vier verkocht.

Een daarvan draait bij vleesveehouder Jan Arends in het Groningse Noordlaren. Een fijne fractieverdeling, stabiliteit, eenvoud en de relatief gunstige prijs van 50.000 euro exclusief btw gaven bij hem de doorslag. Arends liet er een extra as bij zetten voor meer draagkracht.

Limousin-zoogkoeien

Arends houdt vijfhonderd Limousin-zoogkoeien in een natuurgebied van 500 hectare. Daarvan is 250 hectare bruikbaar om te bemesten en te maaien. De vleesveehouder heeft jaarlijks 4.000 tot 4.500 kuub vaste mest te verspreiden en doseert per grassnede 15 tot 20 ton.

'Van drijfmest zie je direct grasgroei. Vaste mest uit de mestverspreider verteert langzamer en als dat ook nog op kluitjes ligt, is er risico dat je het de volgende snede inkuilt. Verdeling en fractiegrootte zijn dus belangrijk. Hoe meer versnipperd, hoe beter', aldus Arends.

Kettingen met slagijzer

Dat doet het strooiaggregaat niet met freeswalsen of vijzels, maar een klepelrotor. De rotor op het enige model van HiSpec heeft vier rijen van elk zes zware kettingen en een Hardox-slagijzer. Deze slaat de mest in stukken en lost deze via de achterwand op de twee strooischijven met elk vier schoepen.

Opstarten gaat gepaard met wat onbalans, maar als de power take-off eenmaal zijn 1.000 toeren en de rotor de bijbehorende 220 toeren per minuut bereiken, dan verspreidt de HiSpec de mest stabiel en vloeiend 25 meter breed. Door het trapeziumvormige strooibeeld is er enkele meters overlap nodig. Een kantstrooiplaat komt nog.

Mestverspreiding

'De verspreiding is erg fijn. Mocht er per ongeluk een paal of stuk beton in komen, dan is de boel niet gelijk kapot', zegt Arends.

'Draagkracht is hier in de natuurgebieden altijd een uitdaging. Er zit hier tot 12 meter diepte veen. Als ik met de jeep bij de koeien ga kijken en ze komen naar me toe rennen, zit ik te schudden in de auto', zegt de vleesveehouder. Hij koos daarom voor het diepladermodel, zodat daar onder de brede gegalvaniseerde spatborden hoge (800/65R32) wielen naast passen.

3,40 meter breed

Gevolg is dat de verspreider nu 3,40 meter breed is, er op de weg een ontheffing nodig is en vaak wordt uitgeweken voor tegenliggers. Daarbij is het lastiger om met een shovel of voorlader dicht bij de relatief lage (225 centimeter) bak te komen. Maar Arends heeft daar met zijn Manitou-verreiker geen last van. Opzetranden zijn een optie.

Het merendeel van de mest rijdt de vleesveehouder met een kipper naar de percelen om de mest daar op te scheppen en uit te rijden.

Extra as

Voor nog meer draagkracht van de 6,9 ton wegende HiSpec liet Arends een extra vaste as plaatsen met brede 710/40R22,5-banden. Ze zijn ongestuurd en grofweg de helft lager als de grote banden. Door de disselvering is de extra as te gebruiken als een liftas.

Op de weg is de wagen met de disselhydrauliek achterover te zetten, zodat banden boven de weg zweven. In het land laat Arends de banden zakken tot op de grond, waarbij de grote banden achter het meeste gewicht dragen.

Robuustheid

De uitvoering en constructie van de wagen kenmerken zich door robuustheid. Dat begint bij het zware chassis en de dissel.

'De bak voor 12 ton ofwel 14,5 kuub DIN-inhoud heeft stevige rongen, loopt taps toe en is achter 5 centimeter breder om makkelijker te lossen. De bodemketting heeft twee strengen van 14 x 48 millimeter in plaats van de vier op het oude model. Dat voorkomt ophoping op een aandrijfpunt', zegt productmanager Eoin Keane van HiSpec.

Guillotinedeur

Behalve de spatborden zijn ook de guillotinedeur en de achterwand gegalvaniseerd. De dosering is via de rijsnelheid en de bodemketting met een stelbare schuif in de achterwand te regelen. Een weeginrichting is een optie. De achterwand opent door deze met kettingen aan de guillotinedeur te haken, die hem op zijn beurt omhoogtilt. Arends liet op diverse punten smeernippels plaatsen en centraliseren.

Als de guillotinedeur opent, draait er automatisch een afdekklep over de ledachterlichten, zodat deze schoon blijven tijdens het strooien.