LTO Melkveehouderij: 'Berichtgeving over KoeMonitor vaak onterecht'

Zuivelondernemingen kenden verschillende systemen om de kwaliteit van de zuivel te borgen: het Periodiek Bedrijfsbezoek, de Continue Diergezondheidsmonitor en het KoeKompas. Deze systemen voldeden wel aan de Nederlandse wetgeving, maar niet meer aan die van de Europese Unie (EU), vertelt Derks.

De KoeMonitor mag niet als marketinginstrument worden ingezet

Ria Derks, bestuurder LTO-vakgroep Melkveehouderij

Is daarom de KoeMonitor ontwikkeld?

'Ja. Onder ZuivelNL, waar de Nederlandse Zuivelorganisatie, de Nederlandse Melkveehouders Vakbond (NMV) en LTO bij zijn aangesloten, is deze begin dit jaar geïntroduceerd. Dit systeem bewaakt de voedselveiligheid, de diergezondheid en het dierenwelzijn op melkveebedrijven, via gevalideerde data en fysieke controles.

'Daarmee borgt de KoeMonitor dat melkveehouders wettelijk voldoen aan de eisen bij het afleveren van melk aan hun zuivelonderneming. En zuivelondernemingen weten dat de melk die wordt ontvangen voldoet aan de eisen die wettelijk worden gesteld aan het leveren van melk van gezonde dieren.

'KoeMonitor is daarmee op dit moment het enige instrument dat volgens de stichting Centraal Orgaan voor Kwaliteitsaangelegenheden in de Zuivel (COKZ) voldoet aan de voorwaarden. Daarbij is de Continue Welzijnsmonitor in het KoeKompas bovenwettelijk. Hierover zijn door de eerdergenoemde partijen afspraken gemaakt in de Duurzame Zuivel Keten. Zij vinden dierenwelzijn belangrijk voor de Nederlandse melkveesector.'

Is daarmee de EU-wetgeving voldoende dichtgelegd?

'Ja, de Europese wetgeving kent twee verordeningen: de EU-hygiëneverordening en de Officiële Controleverordening. Om aan beide te kunnen voldoen, heeft de minister van VWS in december 2019 de Stichting Geborgde Dierenarts (SGD) aangewezen om jaarlijks veterinaire controles uit te voeren op de melkveebedrijven.'

Wat is de rol van COKZ?

'COKZ is toezichthouder op de zuivelondernemingen en geeft exportcertificaten af. Op basis van de KoeMonitor en de fysieke controle van de dierenarts kan COKZ deze certificaten afgeven, omdat daarmee wordt voldaan aan de EU-wetgeving.

'Twee derde van de in Nederland geproduceerde melk wordt geëxporteerd. Daarmee is export afzet en afzet is melkgeld. Een systematiek als de KoeMonitor is daarom belangrijk voor de hele melkveehouderij.'

De NMV heeft zich tegen de KoeMonitor uitgesproken.

'Afgelopen jaar is er veel geschreven en gesproken over de KoeMonitor. Ik merk dat de berichtgeving veelal onjuist of onvolledig was. LTO heeft zich steeds sterk gemaakt voor het behoud van de monitor . De NMV, die zich eerder binnen ZuivelNL na contact met de achterban heeft uitgesproken voor de monitor, heeft nu aangegeven hiervan af te willen zien. Gezien het belang van de systematiek van de KoeMonitor voor het verkrijgen van exportcertificaten, is dit een beslissing die wij als LTO-vakgroep Melkveehouderij onbegrijpelijk vinden.'

Is de monitor een marketinginstrument?

'De KoeMonitor mag door zuivelondernemingen nadrukkelijk niet worden ingezet in de marketing. Daarnaast staat in de licentievoorwaarden expliciet opgenomen dat de melkveehouder niet mag worden afgerekend op basis van de resultaten afkomstig uit het KoeKompas, wat ook een onderdeel is van de KoeMonitor.

'Deze monitor is een adviestool en kan bijdragen aan een beter rendement en meer arbeidsvreugde op het melkveebedrijf. Ik hoor nogal vaak van boeren dat ze vinden dat er voor het uitvoeren van de KoeMonitor een plus op het melkgeld zou moeten komen. Eigenlijk is dat ook niet relevant, aangezien er geen plus in de markt wordt verdiend op basis van de inzet van de monitor.'

Zijn er kosten verbonden aan het uitvoeren van de KoeMonitor?

'Aan de licentie die een zuivelonderneming afneemt om de KoeMonitor te kunnen gebruiken, zijn kosten verbonden. Hoe en of de zuivelonderneming dit doorbelast, is een afspraak tussen de zuivelonderneming en de melkveehouder.

'De kosten van de dierenarts zijn wel voor rekening van de melkveehouder. Dit bezoek kan uiteraard worden gecombineerd met het opstellen van het bedrijfsgezondheids- en bedrijfsbehandelplan, of het uitvoeren van andere taken. Overigens waren in het verleden ook aan de periodieke bedrijfsbezoeken kosten verbonden.'

Hoe is het met de privacy gesteld?

'De KoeMonitor wordt door ZuivelNL in licentie uitgegeven aan zuivelondernemingen. ZuivelNL heeft geen inzicht in de data van de gebruikers.

'De veehouder wordt door de zuivelonderneming altijd om toestemming gevraagd via een machtiging. Op basis daarvan worden data opgevraagd. De zuivelonderneming regelt met de melkveehouder hoe er met de data wordt omgegaan. De Algemene verordening gegevensbescherming, waaraan ook zuivelondernemingen moeten voldoen, borgt de privacy van de individuele melkveehouder.'

Is het dossier dan nu gesloten?

'Op dit moment werkt de SGD nog aan het inregelen van de veterinaire controle in het bedrijfsgezondheidsplan. LTO heeft zich steeds sterk gemaakt voor het zoveel mogelijk integreren van systemen om dubbelingen en inefficiëntie te voorkomen. Ook hier moet de privacy altijd zijn geborgd.'