Platform Tuinbouwreststromen toont meerwaarde voor teler

Achtergrond Limburg Janne Damen 22 dec 2020 om 06:30uur

In het recent opgestarte Platform Tuinbouwreststromen worden zowel agrarisch ondernemers met potentieel waardevolle reststromen als kennis en kunde op dit vlak met elkaar verenigd. Hiermee wordt de komende periode de basis gelegd voor een nieuw circulair verdienmodel voor de tuinbouwsector.

Platform+Tuinbouwreststromen+toont+meerwaarde+voor+teler

Paprikateler Ad Gubbels is vanuit telersvereniging SunFresh betrokken bij de realisatie van het Platform Tuinbouwreststromen. 'Als telersvereniging zagen we twee dingen gebeuren', vertelt de glastuinder uit Baarlo.

'Enerzijds kregen ondernemers te maken met oplopende kosten voor de verwerking van hun reststromen. Aan de andere kant werd vanuit de overheid en maatschappij van ons een duurzame en circulaire werk- en denkwijze verwacht. Om deze situatie voor telers werkbaar te houden, gingen we in gesprek met innovatiebureau Bluehub.'

Platform Tuinbouwreststromen

Twee jaar onderzoek door Bluehub, aangevuld met onderzoek door Arvalis en opgedane ervaringen uit het BioTreatCenter, resulteerde in de oprichting van het Platform Tuinbouwreststromen. Het initiatief kwam vanuit de telersverenigingen Fossa Eugenia, Koninklijke Coöperatieve Telersvereniging Zuidoost-Nederland (ZON) en SunFresh – gezamenlijk actief in TOP-Zuid – en de LLTB. In de opstartfase wordt tevens nauw samengewerkt met Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland.

Platform combineert circulair denken met rendement

Susanne Görtz, LLTB-portefeuillehouder

'Via de telersverenigingen en de LLTB zijn vrijwel alle tuinbouwbedrijven in de regio hierbij betrokken', vervolgt Gubbels. 'Daarnaast kan het platform rekenen op ondersteuning vanuit de provincie en op onderzoek en advies door Bluehub en Arvalis. Het is daarmee een innovatief kruispunt waar alle belanghebbenden samenkomen.'

Sleutelonderdeel van succes

Volgens de Noord-Limburgse ondernemer is dit volledige aanbod een van de sleutelonderdelen van succes. 'Zo'n breed aanbod van ondernemers met reststromen, kennis en kunde op dit gebied én ondersteuning vanuit de overheid is nog niet gezien in Nederland', vertelt hij.

De reststromen van de vorige oogst zijn recentelijk afgevoerd. © Maartje van Berkel

Binnen het platform krijgen tuinders en telers een actieve rol toebedeeld. 'Er wordt een beroep gedaan op het innovatieve karakter van ondernemers', zegt LLTB-portefeuillehouder Susanne Görtz. 'Met het Platform willen we ondernemers stimuleren zelf met hun reststromen aan de slag te gaan. We ondersteunen hen hierbij door verbindingen te leggen tussen de aangesloten partijen en door kennis en expertise op één plek samen te brengen.'

Ook afstemming met afnemers is belangrijk, zo stelt Gubbels. 'Je moet als ondernemer tijdens de teelt al nadenken over het materiaal dat overblijft. Kan ik nu al dingen anders doen in de teelt, zodat de reststromen aantrekkelijker zijn om af te nemen? Dit vergt een andere manier van denken.'

Kostenvermindering

Maar het belangrijkste doel voor Gubbels is een kostenvermindering voor ondernemers bij het verwerken van hun reststromen. 'Maatschappelijk ondernemen is een groot onderdeel van de bedrijfsvoering, maar uiteindelijk gaat het toch om het economisch perspectief. De mogelijkheden die we gaan onderzoeken, moeten dan ook tot een kostenreductie voor de telers leiden.'

Gubbels wil tijdens de teelt al nadenken over het materiaal dat overblijft. © Maartje van Berkel

Görtz ziet nog andere voordelen: 'Door toekomstgericht te ondernemen met reststromen, worden afvalstromen verminderd en voedselverspilling tegengegaan. Dat het ook een kostenvermindering met zich meebrengt en telers hier zelfs iets aan kunnen bijverdienen, maakt het plaatje compleet. Het platform combineert circulair denken met rendement voor de ondernemer.'

Kansen voor de toekomst

De afgelopen jaren zijn in Limburg al talrijke ontwikkelingen en mogelijke ketens op het gebied van de verwaarding van reststromen in beeld gebracht. Maar in de praktijk blijft het vaak bij 'mooie kansen' voor de toekomst. Het Platform Tuinbouwreststromen hoopt hier verandering in te brengen.

'De volgende stap is om aan de slag te gaan met enkele pilots op bedrijven die hier energie in willen steken en het belang ervan inzien', zegt Gubbels. 'Ook gaan we bij afnemers toetsen hoe zij het materiaal willen ontvangen. Vervolgens worden de werksystemen uitgerold naar de andere ondernemers.'

Duurzaam alternatief

Waar worden de reststromen dan zoal voor gebruikt? LLTB-portefeuillehouder Susanne Görtz noemt enkele voorbeelden: 'Groene reststromen kunnen worden gebruikt als duurzaam alternatief voor fossiele grondstoffen. Zo kan tuinbouwloof een ideale bron zijn voor een celluloserijke basis voor de productie van plaatmateriaal.' Ook de agrarische sector heeft baat bij deze reststromen. 'Bepaalde reststromen kunnen bijvoorbeeld worden ingezet voor organisch bemesten en het verhogen van het organischestofgehalte in de bodem, of voor biologische gewasbescherming. Op deze manier kan de tuinbouwsector bijdragen aan het verder verduurzamen van volledige ketens in diverse sectoren.'