'Flexibiliteit en financiële prikkels helpen biodiversiteit'

In het Franz-project ontwikkelen en testen Duitse boeren en wetenschappers samen maatregelen om de biodiversiteit van planten, dieren en insecten in het agrarisch landschap te bevorderen. De eerste drie jaar laten zien dat de gelijkwaardige dialoog tussen boeren de acceptatie en motivatie van de implementatie van natuurbeschermingsmaatregelen aanzienlijk vergroot.

'Franz-maatregelen behalen ecologisch succes. Om landelijke acceptatie bij boeren te creëren, is het cruciaal dat de maatregelen eenvoudig in operationele processen kunnen worden geïntegreerd en tegelijkertijd geen economische verliezen met zich meebrengen. De positieve ontwikkelingen van de afgelopen drie jaar laten zien dat de vruchtbare dialoog tussen landbouw en natuurbehoud vruchten afwerpt', stellen de projectcoördinatoren van de milieustichting Michael Otto en de Duitse Boerenbond (DBV).

Behoud winstgevendheid

De ingevoerde Franz-maatregelen behouden de winstgevendheid van de bedrijven en hebben een aantoonbaar positief effect op de diversiteit van dieren, planten en insecten. Volgens de bevindingen van het begeleidende sociaaleconomische onderzoek vereist de implementatie van maatregelen in het gebied eerst voldoende financiële prikkels voor boeren en tegelijkertijd het wegnemen van barrières.

De bestaande premies zijn vaak geen stimulans, zeker niet voor bedrijven op gunstige locaties. Individueel advies aan boeren over de uitvoering van de maatregelen betekent dat de eisen worden aangepast aan de praktijk en rekening houdend met regionale omstandigheden zonder de ecologische impact van de maatregelen in gevaar te brengen.

Dit is waar het individuele advies van het Franz-project nuttig blijkt en noodzakelijk is voor een succesvolle overdracht van de maatregelen. Meer flexibiliteit in de praktische uitvoering zal in de toekomst tegemoetkomen aan de zorgen van boeren over beheersings- en sanctierisico's om de acceptatie van natuurbeschermingsmaatregelen te vergroten.

Ecologische impact

Ook ten aanzien van de ecologische impact van de Franz-maatregelen trekken de wetenschappers een eerste positieve tussenbalans. Op deze manier zouden gemiddeld twee voor landbouwlandschappen kenmerkende vogelsoorten, die indirect de kwaliteit van het landschap aangeven vanwege hun habitatvereisten, kunnen worden hersteld of nieuw gevestigd.

Vooral de veldleeuwerik profiteert van de maatregelen. De combinatie van geschikte maatregelen leidt tot een toename van de veldleeuwerikdichtheid met ongeveer 50 procent op bedrijfsbasis. De Franz-maat extensieve granen moeten worden benadrukt. De dichtheid van veldleeuwerik is vijf keer hoger dan die van wintergraan, zevenenhalf keer hoger dan die van mais en tweeënhalf keer hoger dan die van zomergraan.

Wilde kruiden

Extensieve granen openen ook nieuwe gebieden voor wilde kruiden. Hier is de soortendiversiteit van wilde kruiden bijna twee keer zo groot en hun aandeel is vier keer zo groot als bij normale graanvoorraden. De biodiversiteit van wilde kruiden is 250 procent hoger in jaarlijkse braakliggende gronden en 190 procent hoger in bloemstroken dan in de controlegebieden. Op de bloemstroken worden vier keer zoveel vlinders waargenomen met een tweemaal zo hoge biodiversiteit als op conventionele landbouwgrond.