Verbod neonics resulteert in lagere milieubelasting

Tegenover de lagere milieubelasting voor grondwater en het verminderde risico voor bijen staat een stijging van de milieubelasting van het waterleven na het verbod op neonicotinoïden. Dat is volgens CLM Onderzoek en Advies een gevolg van de sterke toename van het gebruik van tefluthrin in de suikerbieten als alternatief middel voor zaadcoating voor de bestrijding van bodeminsecten.

Om de impact van het verbod op neonicotinoïden vast te stellen voor de teelt van suikerbieten in Nederland heeft CLM de milieubelasting van bietentelers in 2016, 2017 en 2018 vergeleken met die van 2019. Hiervoor is gebruikgemaakt van een dataset met middelenregistraties in combinatie met de CLM-milieumeetlat voor gewasbeschermingsmiddelen.

Zaadcoating met tefluthrin

Voor het verbod op neonicotinoïden werd op 70 tot 80 procent van het areaal met neonics behandeld zaad ingezaaid, voornamelijk imidacloprid. Slechts 8 procent van het areaal werd toen bespoten met insecticiden. Na het verbod is met name gebruikgemaakt van zaadcoating met tefluthrin, op ruim 60 procent van het bietenareaal. Het bespoten areaal in 2019 steeg naar 80 procent van het areaal.

CLM constateert dat na het verbod van neonicotinoïden de milieubelasting van het grondwater 90 procent daalde. Ook verminderde daardoor in de teelt van suikerbieten de toepassing van middelen met risico voor bijen van 95 naar 55 procent. Voor de belasting van het waterleven is de trend tegengesteld, met een stijging van 80 procent in 2019.

Deze sterke stijging wordt volgens CLM volledig veroorzaakt door grootschalige toepassing van het voor waterleven zeer belastende tefluthrin. De extra bespuitingen met stoffen als flonicamid, thiacloprid en pirimicarb dragen slechts beperkt bij aan milieubelasting van het waterleven, stelt CLM. Door de driftreducerende maatregelen is de emissie naar water bij bespuitingen beperkt.

Schade door bodeminsecten

Op basis van het onderzoek concludeert CLM dat het verbod op neonicotinoïden heeft geleid tot een daling van de milieubelasting van grondwater en van het risico voor bijen. Als aanbeveling schrijft de onderzoeksinstelling dat de milieubelasting van het waterleven te verminderen is door tefluthrin als zaadcoating alleen toe te passen als er kans is op schade door bodeminsecten.

Tot slot ziet ook CLM dat het in de praktijk lastig blijkt om de verspreiding van vergelingsziekte door vliegende insecten effectief tegen te gaan. Het advies aan bietentelers is om het gebruik van breedwerkende insecticiden te vermijden. En verder om de aanwezigheid van natuurlijke vijanden waar dat kan te stimuleren.