Structuur zorgt voor lager antibioticagebruik in varkenshouderij

In tien jaar tijd bracht de varkenshouderij het antibioticagebruik met 61 procent terug. 'Het laaghangende fruit hebben we nu wel geplukt. Op bedrijven waar het gebruik te hoog is, werkt een generieke aanpak niet', stelt Prinsen.

Prinsen is verantwoordelijk voor het ZLTO-project waarbij gedurende twee jaar 56 varkenshouders die boven de streefwaarde zitten worden begeleid. Een belangrijk deel van de oplossing zit volgens haar in het aanbrengen van structuur in de maatregelen om het gebruik te verlagen. Dit baseert ze op ervaringen binnen het project.

Kenmerkend voor de varkenshouderij is de gestructureerde werkwijze. Diezelfde structuur aanbrengen in oplossingen die worden aangedragen door bijvoorbeeld dierenarts en veevoeradviseur, blijkt in de praktijk behoorlijk lastig.

Oorzaken en oplossingen

'In het project wordt door de ondernemer, dierenarts en voeradviseur onder leiding van een coach in kaart gebracht wat de oorzaken van het antibioticagebruik zijn. Net als de mogelijke oplossingen, de volgorde in het plan van aanpak en wie waarvoor verantwoordelijk is', legt de ZLTO-specialist uit.

Die aanpak ligt aan de basis van de route die per 1 januari 2021 gaat gelden voor deelnemers aan de IKB's die te hoog scoren op het antibioticagebruik. Vanaf die datum schrijven de IKB's rode bedrijven nog maar één keer per jaar aan, rond februari. Het antibioticagebruik wordt berekend op basis van het voorgaande kalenderjaar.

Valt een bedrijf in de rode benchmark, dan treedt een stappenplan in werking dat maximaal vier jaar beslaat. 'We moeten ons realiseren dat we voedselproducenten zijn. We willen bedrijven die te veel antibiotica gebruiken helpen naar een lager niveau', zegt POV-bestuurder Mark Vossen.

Vossen noemt aandacht voor deze groep belangrijk, maar hij zegt ook dat het leeuwendeel van de varkenshouders op het thema antibiotica met rust moet worden gelaten. 'De benchmark is een mooi instrument om het gebruik te monitoren, waarbij ik met klem wil opmerken dat op het gebruik van antibiotica geen taboe rust. Het is een middel om op onze bedrijven in te zetten.'

Op basis van de benchmarkwaarden van de Autoriteit Diergeneesmiddelen per 2022 – 5 voor zeugen met biggen en vleesvarkens en 20 voor speenbiggen – bevindt zo'n 75 procent van de bedrijven zich in het groene streefgebied.