Vakgroep en NFO keren PlanetProof rug toe

LTO-vakgroep Akkerbouw en de NFO hebben Stichting Milieukeur (SMK), de organisatie achter PlanetProof, schriftelijk op de hoogte gebracht van hun besluit. Eerder bleek uit onderzoeken van Nieuwe Oogst en de NFO dat telers geen meerprijs kregen voor hun extra duurzaamheidsinspanningen voor het PlanetProof-keurmerk.

'Je wordt niet beloond voor de extra moeite. Je creëert alleen hogere eisen voor productie', stelt Dirk Jan Beuling namens LTO-vakgroep Akkerbouw. 'We willen als akkerbouw van alles doen voor duurzaamheid, maar als het ons niets extra oplevert, heeft het geen zin.'

Teleurgesteld

Beuling is teleurgesteld over de gang van zaken. Hij vindt ook dat SMK op dit vlak tekort is geschoten. 'Er werd weinig waarde gehecht aan een hogere prijs. Dat stond ons tegen. Want dan betekent certificering alleen een lastenverzwaring.'

Ook stelt de akkerbouwer dat de keten het keurmerk niet omarmt. 'De uienverwerkende keten heeft er geen zin in, want ze lopen het risico dat ze concurrent worden van hun eigen uien. Bij levering van tafelaardappelen aan de Nederlandse retail is het anders. Dan zijn telers meestal verplicht dit keurmerk te hebben.'

Meerprijs blijft uit

'Bij de start van PlanetProof is ons verteld dat dit keurmerk een meerprijs zou opleveren', zegt NFO-voorzitter Gerard van den Anker. 'Er werd ook gesproken over een gedeelde verantwoordelijkheid in alle schakels van de keten. Maar de bijbehorende kosten zijn alleen voor de primaire producent. Als na een aantal jaren blijkt dat de meerprijs uitblijft, dan moet je de vraag stellen waarom je de extra kosten voor certificering moet maken.'

Van den Anker stelt dat de PlanetProof-lat steeds hoger ligt. 'Er is geen stip aan de horizon waar je naartoe moet. Het blijft dynamisch. Als teler blijf je ongewis wat er nog voor eisen en kosten bij komen. Er komt geen rust in de ontwikkeling.'

Afzetstrategie

Of telers doorgaan met het keurmerk, moeten zij zelf bepalen, vindt de NFO-voorzitter. 'Je moet kijken welke afzetstrategie bij je bedrijf past. Voor de export heeft PlanetProof geen waarde, want het is een puur Nederlands certificaat. Peren worden voornamelijk voor de export geproduceerd. Fruittelers hebben PlanetProof ook niet nodig om te werken aan biodiversiteit en duurzaamheid.'

Stefanie de Kool, programmamanager bij SMK, betreurt de stap van LTO-vakgroep Akkerbouw en de NFO. Zij stelt voorop dat SMK ook wil dat de teler wordt beloond voor een duurzamer product. 'PlanetProof moet niet alleen een inspanning zijn van de boer.'

Statement

De programmamanager vindt de actie van de vakgroep en de NFO verkeerd. 'Het voelt eigenlijk als een statement richting de markt en dan ben je bij SMK niet aan het juiste adres. Bovendien zijn de telers er niet bij gebaat als hun belangenorganisatie niet meer meedenkt bij de ontwikkeling van de eisen.'

De Kool ziet liever dat partijen gezamenlijk hun energie steken in het verkrijgen van die meerprijs, onder andere richting de overheid. Het ministerie van LNV heeft laten weten dat bovenwettelijke prestaties op het terrein van duurzaamheid moeten worden beloond.

Proactiever opstellen

'Tegenover de verduurzaming van de plantaardige productie moet wat staan, ook vanuit de overheid', aldus de SMK-vrouw. Daarbij denkt zij aan de inzet van GLB-geld of dat het ministerie de kosten van de certificering wegneemt. 'Op dit terrein zou LTO zich ook proactiever kunnen opstellen', vindt zij.

Greenpeace publiceerde in augustus het rapport 'Supermarkten: zwakste schakel in duurzame teelt?' Daarin signaleerde de organisatie dat het draagvlak van PlanetProof onder telers afneemt. Volgens Greenpeace kan het gebrek aan draagvlak funest zijn voor de toekomst van PlanetProof.

Nog steeds groei

De Kool denkt niet dat het besluit van de vakgroep en NFO de eerste tekenen zijn van een afbrokkelend PlanetProof. 'We groeien nog steeds'. Eind 2018 was het plantaardige areaal onder het keurmerk voor akkerbouw en fruit 4.043 hectare groot en in oktober van dit jaar 19.477 hectare. In totaal hebben 535 fruittelers en 351 akkerbouwers het PlanetProof-certificaat.

Overigens zijn er voorbeelden dat telers wel een meerprijs krijgen voor PlanetProof. Onder andere betalen Agrico en Nedato 1.000 euro per hectare extra.