Politie wil lijntjes kort houden in strijd tegen drugscriminaliteit

Deze week werden twee grote drugslabs opgerold in Eersel en Mill. Is de nood aan de man?

‘De drugsproductie is een enorm probleem in Nederland en Brabant is hier helaas heel groot in. De meeste drugs is bestemd voor de buitenlandse markt. Voor ons is ondermijning en drugscriminaliteit een topprioriteit dus dat zegt wel iets. Het aantal drugslabs neemt toe. Aan de andere kant nemen de drugsdumpingen af, maar dat stelt me niet gerust. Het kan ook zijn dat er op andere manieren en plaatsen gedumpt wordt of dat er andere drugs en dus stoffen gebruikt worden. Daarnaast zijn de dumpingen wel veel groter dan voorheen.’

Hoe gaat het in uw district?

‘In Oost-Brabant zijn er in 2019 in totaal dertien drugslabs opgerold, waarvan er vijf in het buitengebied gelegen waren. Tot en met september dit jaar zijn er elf labs ontmanteld waarvan vijf in het buitengebied. Daarnaast vinden we ook regelmatig opslaglocaties voor chemicaliën, grondstoffen en apparatuur die gebruikt worden voor drugsproductie. Dit jaar hebben we er tot nu toe dertien aangetroffen. Vorig jaar zijn er in totaal 23 opslaglocaties ontdekt.’

Waarom is het buitengebied zo aantrekkelijk voor drugscriminelen?

‘Het buitengebied bezig veel randvoorwaarden die het geschikt maken voor drugsproductie. Er is veel ruimte voor locaties van opslag, de logistieke verbindingen zijn goed met over het algemeen een goede infrastructuur, er is veel leegstand, je kunt er redelijk anoniem te werk gaan en er zijn veel bedrijven en personen die in een financieel lastige positie zitten. Dat laatste maakt mensen minder weerbaar.’

Dat is een gegeven. Maar wat is daar aan te doen?

‘We moeten intensiever met partners in het buitengebied samenwerken. Met de energieleverancier, met ZLTO, POV en andere belangenbehartigers. We hebben zo veel mogelijk informatie nodig van die partners én van burgers om verbanden te kunnen aantonen als het gaat om drugscriminaliteit.

Naar welke informatie zijn jullie specifiek op zoek?

‘Als burger kun je bijvoorbeeld letten op voertuigen die je niet kent en die je vaak in een bepaald gebied ziet rijden, rolluiken van een huis die altijd dicht zitten, onbekende personen, overmatige camerabewaking rond een pand of een vreemde lucht die je niet thuis kunt brengen. Als dat soort dingen gemeld worden, kunnen wij onderzoek doen, surveilleren en mogelijk een interventie doen.’

Maar boeren zijn niet zo geneigd om verdachte zaken te melden, blijkt uit het onderzoek dat ZLTO en het Aanjaagteam Ondermijning hebben laten doen onder ZLTO leden.

‘En toch wil ik hen oproepen om dit wel te doen. Ik snap dat de meldingsbereidheid lager is als mensen slechte ervaringen hebben of dat zo gevoeld hebben. Maar ik hoop toch dat ze zaken melden. Ook bij diefstal. Want hoe meer meldingen, hoe meer dat ons helpt in het onderzoek. Zo kunnen we samenhang of trends ontdekken.’
'En als mensen bang zijn voor wraakacties of iets dergelijke dan kun je ook volledig anoniem een melding doorgeven via 0800-7000 of online via meld misdaad anoniem. De melder blijft echt anoniem maar wij kunnen wel op een melding acteren.’

Uit het onderzoek blijkt dat bijna alle boeren naar eigen zeggen bestand zijn tegen de verleidingen van drugscriminelen. Maar als het water aan de lippen staat, kan het best verleidelijk om voor een grote som geld een leegstaande schuur te verhuren zonder dat je er omkijken naar hebt.

‘Vroeg of laat loop je tegen de lamp en de gevolgen zijn dan enorm. Naast de vervolging door justitie kleven er ook veel maatschappelijke gevolgen aan een veroordeling. Denk aan mogelijke sluiting van het bedrijf of woning, schulden en schaamte tegenover jouw omgeving. En je bepaalt zelf niet dat het bij één keer blijft of wanneer je er zelf uit stapt. Dat bepaal je namelijk zelf niet, dat bepalen de mensen met wie je in zee gaat. Het is een illusie om te denken dat je grip of invloed hebt op die situatie. Als je er eenmaal in zit, kom je er niet zelfstandig meer uit. Dus zorg er in ieder geval voor dat je geen facilitator wordt van drugscriminelen.’

Over trends gesproken. Er verschijnen in de media de laatste jaren steeds meer verhalen over opgerolde productielocaties van crystal meth, oftewel methamfetamine. En ook steeds vaker worden daarbij personen uit landen in Zuid- en Midden-Amerika opgepakt.

‘Dat klopt maar gelukkig komt dit allemaal nog niet op grote schaal voor. Daar investeren we ook goed op binnen de politie. Als we de greep op het buitengebied willen behouden, dan hebben we elkaar ontzettend hard nodig. Voor goede interventies hebben we heel veel informatie nodig.

Wat is er, naast zoveel mogelijk informatie, volgens u nog meer nodig om het probleem van drugscriminaliteit aan te pakken?

‘Je moet natuurlijk zoveel mogelijk aan de voorkant opereren, preventief dus. Denk aan het verminderen van de grote leegstand in het buitengebied. Dat is een belangrijk aspect in het verbeteren van de weerbaarheid van de bewoners van het buitengebied. Je moet drugscriminelen bij wijze van spreken demotiveren. Dit vraagt een visie op de langere termijn waar heel veel partners aan moeten werken.’

Heeft u al veel contact met bijvoorbeeld ZLTO of andere partijen met een netwerk in het buitengebied?

‘Jazeker, niet alleen met ZLTO maar ook met POV en FDF. We weten elkaar te vinden als het nodig is. En er zijn ook al werkgroepen actief die zich buigen over de strijd tegen ondermijning op het platteland. We zitten zeker niet stil.’

Waarom hangen jullie het platteland niet vol met camera’s?

‘Het besluit tot inzet van camera’s op de openbare weg voor kentekenherkenning wordt niet zo snel genomen. Het is een zwaar middel dat je heel gericht moet inzetten en alleen als er sprake is van een serieus veiligheidsprobleem. Maar het buitengebied is zo groot dat camerabewaking zich daar niet zo snel voor leent.’