Efficiënt watergebruik nodig bij groei bevolking

97 procent van al het water op aarde is zout en zit in de oceanen. Polen en gletsjers bevatten 2 procent van het zoete water in de vorm van ijs en sneeuw. Nog geen 1 procent is vloeibaar zoetwater en is beschikbaar voor mensen en ander leven op aarde.

Het smelten van ijs en sneeuw zorgt voor een soort druppelirrigatie voor meerdere landen. In Europa zijn de Alpen daarvoor belangrijk. Via de Rijn stroomt het water Nederland binnen. Door de klimaatverandering bestaat het risico dat deze buffers sneller smelten dan ze worden aangevuld.

10 miljard mensen

Tegelijk hebben we te maken met een groeiende wereldbevolking. Deze is nog lang niet afgelopen. In 2050 lopen er bijna 10 miljard mensen op aarde rond, voorspellen de Verenigde Naties. Daardoor zal het gebruik van zoetwater toenemen.

Water wordt vooral gebruikt voor landbouw, industrie en huishoudens. Mondiaal gaat het om ongeveer de volgende percentages: landbouw 69 procent, industrie 23 procent en huishoudelijk gebruik 8 procent. Bij een groeiende wereldbevolking blijft het totaal 100 procent en is het nodig om efficiënter om te gaan met zoetwater.

Slimmer beregenen

De landbouw moet slimmer gaan beregenen: niet te vroeg, niet te veel en niet te laat. Efficiënter beregenen kan op basis van informatie. In een demo in Valthermond zijn zetmeelaardappelen beregend op basis van bodemvochtsensoren. Op basis daarvan is er dit jaar maar één keer beregend. Zonder een sensor zou er in de praktijk vaker zijn beregend, schat zetmeelconcern Avebe in.

Door het vervangen van beregeningshaspels door druppelirrigatie is er minder water nodig. In meerdere gewassen is daar ervaring mee opgedaan. Delphy heeft in Weerdinge een proef liggen in zetmeelaardappelen. Ook hier is op basis van vochtsensoren water gegeven. 'Je moet niet te veel water geven, want dan wordt het gewas lui', luidt het advies.

Tijdens de Uiendagen op Proefboerderij Rusthoeve in Colijnsplaat was op de demovelden van het UIKC goed te zien wat de meerwaarde van druppelirrigatie in uien kan zijn. Opbrengstverschillen kunnen oplopen tot 20 ton per hectare.

Verticale landbouw

Verticale landbouw bespaart nog veel meer water dan druppelirrigatie. Het gaat bij verticale landbouw om een volledig gecontroleerde teelt. Dit gesloten systeem kan het watergebruik met 95 procent verminderen ten opzichte van vollegrondsgroenteteelt en is 40 procent minder dan bij hydrocultuur.

Met verticale landbouw gaat de opbrengst per vierkante meter fors omhoog. Het is een optie voor voldoende voedsel en zoetwater voor 10 miljard mensen in 2050.