Schouten overweegt reële beprijzing vlees

Het voorstel voor een reële vleesprijs is onder meer afkomstig van de TAPP-coalitie (True Animal Protein Price Coalitie). Deze organisatie stelt dat met een hogere vleesprijs boeren de financiële armslag krijgen om te investeren in dierenwelzijn en het verduurzamen van hun productie. Een soortgelijke vleestax maakte recent ook onderdeel uit van een aantal ambtelijke voorstellen van het ministerie van Financiën voor de financiering van de landbouwtranisitie.

Schouten schrijft nu in een brief aan de Tweede Kamer dat zij bereid is om te verkennen hoe een eventuele meerprijs op vlees ten gunste kan komen aan duurzame veehouders. 'Omdat dergelijke beprijzingsmechanismen de sleutel kunnen zijn naar een werkelijk samengaan van economische, sociale en ecologische duurzaamheid, wil ik mij verbinden met alle partijen die bereid zijn om deze te onderzoeken en – bij gunstige uitkomst - in praktijk te brengen.'

Een reële vleesprijs is een van de stappen die Schouten wil nemen om de transitie naar kringlooplandbouw voor boeren en tuinders rendabel te maken. 'Want zolang ondernemen voor een volhoudbare toekomst die ondernemers zelf onvoldoende perspectief biedt, zal de zo noodzakelijke verduurzaming onder de maat blijven. Veel van de mechanismen die hierbij in beeld zijn, kunnen ingrijpend zijn.' De rijksoverheid kan volgens haar een mix aan beleidsinstrumenten inzetten, waaronder positieve prijsprikkels voor duurzaam voedsel en negatieve prijsprikkels voor niet-duurzaam voedsel.

Intensievere samenwerking

In de Kamerbrief doet Schouten verslag van de afspraken die zij heeft gemaakt met de supermarkten voor de de verduurzaming van de voedselproductie. Volgens haar is verduurzaming de motor achter de intensievere samenwerking tussen supermarkten en boeren en tuinders. Dit heeft onder meer geleid tot meer meerjarenovereenkomsten, mee-investeren in vernieuwing en het organiseren van meer transparantie in de keten.

Volgens Schouten is er 'steeds minder sprake van anonimiteit in de relatie tussen leverancier en afnemer' en is dit cruciaal voor het economisch perspectief voor verdere verduurzaming. 'De marges in de gehele keten staan immers onder grote druk als gevolg van de sterke concurrentie op binnenlandse en internationale markten, in combinatie met de voortdurende neiging tot overaanbod. Om in zo'n context verduurzaming een stevige impuls te kunnen geven, zijn langdurige samenwerkingsverbanden essentieel.'

De gesprekken met de supermarkten hebben geleid tot een aantal concrete gezamenlijke werkafspraken. Hieronder daarvan een samenvatting.

1. Verduurzaming dierlijke producten

De supermarktvertegenwoordigers gaan in gesprek met boeren en tuinders die het gevoel hebben geen langjarige afspraken te kunnen maken over samenwerking gericht op extra verduurzaming. Binnen het netwerk voor verduurzaming dierlijke producten gaan supermarkten en ketenpartijen de afzet vergroten van duurzamere dierlijke producten met bovenwettelijke duurzamere prestaties.

Langlopende contracten in deze samenwerkingsverbanden geven zekerheid en stabiliteit bij zowel de leverancier als de afnemer. De mogelijke meerkosten kunnen in gesloten ketens beter in beeld komen en als basis dienen voor de bilaterale commerciële gesprekken. Indien supermarkten omstandigheden aantreffen waar een gelijk speelveld ontbreekt, zullen zij aangeven op welke manier de overheid hieraan tegemoet kan komen.

2. Aanbod regio- en streekproducten vergroten

In steeds meer supermarkten is volop aandacht voor streek- en regionale producten in het schap. Supermarkten hebben toegezegd zich te blijven inspannen om de vraag naar en het aanbod van duurzame producten, waaronder regio- en streekproducten, te stimuleren. Met een benchmark wil Schouten de afzet van streek- en regioproducten inzichtelijker maken voor consumenten. De supermarktbranche heeft toegezegd hieraan bij te dragen.

3. Transparantie via duurzaamheidsrapportage en datadelen verbeteren

De supermarktbranche en Rijksoverheid werken mee aan de (verdere) ontwikkeling van een methode om de onderbouwing van duurzaamheidsbeslissingen die in voedselketens genomen worden meer te stroomlijnen en sterker te richten op de doelen van de LNV-visie.

Schouten gaat onderzoeken of dit ook kan leiden tot een standaard voor een jaarlijkse rapportage die inzicht biedt in de mate waarin supermarkten en verwerkende voedselbedrijven bijdragen aan een duurzaam voedselsysteem, inclusief een eerlijke prijs voor de boeren.

4. Samenwerking stimuleren binnen de wet Ruimte voor duurzaamheidsinitiatieven

De wet Ruimte voor duurzaamheidsinitiatieven is op dit moment nog in voorbereiding. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft onlangs een nieuwe concept Leidraad Duurzaamheidsafspraken gepubliceerd, gericht op samenwerking. De supermarktbranche is in overleg met de ACM over hoe de mogelijke ruimte benut kan worden om verduurzaming te bewerkstelligen.

5. Voedselverspilling verder terugdringen.

Samen met Stichting Samen tegen Voedselverspilling werken Rijksoverheid en supermarktbranche verder aan het voorkomen en verminderen van voedselverspilling. Een voorbeeld is het voorkomen dat groente en fruit met een afwijkend uiterlijk wordt verspild.

De supermarkten hebben in de gesprekken met het ministerie benadrukt dat zij in voorkomende gevallen hun eisen al versoepelen. Mocht dit probleem zich toch voordoen dan gaan de supermarkten direct met hun leveranciers aan tafel gaan om te voorkomen dat uiterlijkheden de oorzaak van verspilling zijn.