Varkenshouder Neijmeijer: 'Beter milieu is iets van ons allemaal'

In de biologische varkenshouderij zijn de Neimeijers geen onbekenden. Zo is Jeroen Neijmeijer onder andere voorzitter van de Vereniging van biologische varkenshouders. Hij heeft veel contact met de organisatie van de Biobeurs. Daar ontstond het idee om naar Oostenrijks voorbeeld boeren te betalen voor het vastleggen van CO2, zodat de Biobeurs in 2021 energieneutraal kan zijn.

In Oostenrijk moeten mkb- en grotere bedrijven hun milieudruk aantoonbaar verlagen, licht Neimeijer toe. CO2 is daarvan een onderdeel. Door het organischestofgehalte in de bodem te verhogen, kan meer CO2 worden vastgelegd. Een pilot enkele jaren geleden was een groot succes. 160 veehouders en akkerbouwers doen inmiddels mee. Zij verdienen daarmee gemiddeld 300 euro per hectare.

Bodemgezondheid

Bij het gesloten biologische varkensbedrijf van de Neimeijers hoort 15 hectare gras. Om de boerderij heen ligt 2 hectare kruidenrijk grasland. 13 hectare grasklaver ligt op afstand en wordt verkocht aan een biologische melkveehouder. Van het grasland is 6,5 hectare blijvend.

'Van elke maatregel die je treft op je bedrijf is bekend hoeveel koolstof daarmee wordt vastgelegd. Blijvend grasland blijkt een van de beste manieren. Door niet te scheuren houd je een rijk bodemleven en een goede structuur', geeft Jeroen Neimeijer aan.

De varkenshouder is ervan overtuigd dat met bodemgezondheid nog veel winst valt te halen. 'Als je het goed doet, zowel milieutechnisch als qua productie.' Waar het volgens hem om gaat, is dat het bodemleven centraal wordt gesteld. 'Bodemleven en plant hebben één stofwisseling. Is het bodemleven in balans, dan resulteert dat in een hogere opbrengst en een lagere ziektedruk.'

Appgroep regeneratieve landbouw

Neimeijer zit al een aantal jaren in een appgroep van gangbare en biologische boeren die kennis delen en elkaar stimuleren op het vlak van de regeneratieve landbouw. Dat is een werkwijze gericht op het vergroten van de biodiversiteit en een vruchtbare bodem.

De ondernemer volgde recent een cursus, georganiseerd door Bij de Oorsprong, importeur en distributeur van regeneratieve micro-organismen. 'Werk je volgens de principes van de regeneratieve landbouw, dan krijg je een enorme humusopbouw. CO2 vastleggen, is stikstof vastleggen.'

Bokashi

De ondernemer startte daar een jaar of zes geleden mee. Vaste mest en blad zet Neimeijer met hulp van micro-organismen om in bokashi, Japans voor gefermenteerd organisch materiaal. Door dat over het land uit te rijden, steeg het organischestofgehalte van 3,9 procent in 2016 naar 5 procent in 2019.

Neimeijer: 'Het organischestofgehalte is niet hetzelfde als het humusgehalte, maar het geeft wel een indicatie. En des te sterker het bodemleven is, des te sterker ontwikkelen de verschillende plantstadia zich.'

Sinds een jaar of drie behandelt de veehouder ook de drijfmest met micro-organismen. 'Mest rot daardoor niet, maar rijpt.' Het komt niet vaak voor dat een varkenshouder zo'n intensieve betrokkenheid tentoonspreidt bij bodemgesteldheid. Bij de Neimeijers is dat onderdeel van hun bedrijfsontwikkeling.

Gerst

Vanaf dit najaar pacht Neimeijer er nog eens 4 hectare bij. Dat is nu nog een perceel aardappelland, maar volgend jaar zomer kleurt gerst het land geel. 'Gerst is een diepwortelend gewas en 20 procent van het rantsoen van het varken kan daarmee worden gevuld.'

Rendabel is dat niet, geeft Neimeijer aan. Maar het plaatje komt er anders uit te zien wanneer zijn land mee kan draaien in een rotatie met een biologische akkerbouwer. De ondernemer spreekt over 'werken aan het sluitend maken van kringlopen'.

Pilot

Het is nog een pilot, zegt Neimeijer met klem over de samenwerking die de drie biologische ondernemers aangaan met de Biobeurs. 'De Biobeurs wil er zijn nek voor uitsteken en wij ook.' De vergoeding die de beurs gaat betalen voor het vastleggen van CO2 staat nog niet vast. Uitspraken daarover doet Neimeijer daarom niet.

'Maar hoe mooi zou het zijn als ook in Nederland mkb-bedrijven uit de regio boeren een vergoeding betalen voor het vastleggen van CO2, om op die manier een bijdrage te leveren aan het milieu? Zo'n vergoeding uit het bedrijfsleven maakt dat je als ondernemer een stapje extra kunt doen.'

Het proces van anders denken en doen moet ergens een keer beginnen, merkt Neimeijer op. 'Ik hoop dat dit een voorbeeld wordt voor bedrijven die maatschappelijk willen ondernemen, maar daar zelf geen handen en voeten aan kunnen geven. Een beter milieu is een verantwoordelijkheid van ons allemaal.'