Van den Broek wil energieneutrale productie varkensvlees

Cees (52) en Jeanette (49) van den Broek uit Oud Gastel hebben 450 zeugen en 2.500 vleesvarkens. Hun bedrijf staat in een extensiveringsgebied, maar desondanks hebben ze weten uit te breiden. 'Wij produceren voor het Good Farming-concept van Vion. We werken met plateaus in de afdelingen omdat we één varken per vierkante meter mogen houden', vertelt Cees van den Broek. Zijn vrouw helpt volop mee op het bedrijf. 'Ik doe vooral de kraamstallen en de administratie.'

Het echtpaar wilde enige jaren geleden een verduurzamingsslag maken. Maar dan wel zodanig dat het om investeringen ging die een korte terugverdientijd hebben. 'Ook omdat ik zag dat we aan stroom en gas op jaarbasis tussen de 20.000 à 30.000 euro kwijt waren', zegt Jeanette van den Broek.

Zonnepanelen

Op een beurs in Hardenberg vroeg een leverancier van zonnepanelen de varkenshouders of hij SDE+-subsidie voor hen aan kon vragen. Cees van den Broek: 'Wij stemden daarmee in en in mei 2014 kregen we de beschikking voor 1.300 zonnepanelen met 330.000 kilowattuurpiek.' Op 1 december 2014 waren de zonnepanelen operationeel en was meteen 1.000 vierkante meter asbest van de daken verwijderd. Jeanette van den Broek: 'Maar ja, nu de besparing op het gasverbruik nog.'

De familie ging bij collega's kijken met warmtepompen waarbij de warmte van de varkens voor diverse doeleinden wordt hergebruikt. Cees van den Broek: 'Wij kwamen uit op twee varianten die voor ons het gunstigst waren. Optie één was de warmte terugwinnen uit het luchtwasserwater en optie twee uit de stal zelf door middel van een lamellenpakket achter het centrale afzuigkanaal. We hebben voor de tweede variant gekozen omdat deze mijns inziens minder storingsgevoelig is, doordat het een gesloten systeem is.'

Hulp

Omdat de varkenshouder dit systeem niet volledig zelfstandig kon ontwikkelen, riep hij de hulp in van R&R Systems in Gemert. Het systeem is zo gemaakt dat via twee lamellenpakketten van R&R Systems en een 120 kilowatt warmtepomp de warmte uit de stal wordt opgeslagen in water. Dit water wordt door één tot maximaal vier compressoren opgewarmd van ongeveer 20 graden tot maximaal 60 graden. Vervolgens komt het in een buffervat van 1.500 liter en is dan maximaal 60 graden. Hiermee worden het woonhuis, de serre, de biggenbatterij, de voerkeuken en de kraam- en vleesvarkensafdelingen verwarmd.

Een ander deel van het water uit de warmtepomp gaat naar een boiler van 300 liter. Hierin wordt het water door middel van een cv-ketel opgewarmd tot 90 graden. Dit water wordt gebruikt om warme brij voor de biggen te maken en als reinigingswater bij het schoonmaken van de tanks. Zoals het systeem nu is, schat Van den Broek op jaarbasis uit te komen op 10.000 euro aan gas- en elektraverbruik, dus een besparing van 30.000 tot 50.000 euro per jaar.

Brijvoer fermenteren

De ondernemer wil echter nog een stap nemen om optimaal van het water uit de warmtepomp te kunnen profiteren. 'Dit systeem hopen we binnen één jaar vanaf nu operationeel te hebben. Het gaat om een 8.000 liter-boiler met water van 52 graden.'

Door middel van een cv-ketel wil Van den Broek het water op 70 graden brengen en gebruiken voor het fermenteren van het brijvoer. 70 graden is een optimale fermentatietemperatuur. 'Door fermenteren krijg je nog beter voer, dus nog gezondere varkens en nog beter vlees. Dit komt onder meer omdat je door fermentatie bijzonder stabiel en homogeen brijvoer krijgt met een zeer goede viscositeit.'

Drogestofgehalte

Dit heeft nog een voordeel. Met fermenteren is het drogestofgehalte met een paar procent te verhogen. Hierdoor krijgt de familie naar verwachting ruim 8 procent minder mest in de put. 'Voor ons van groot belang omdat wij al onze mest moeten afzetten.'

Om te kunnen fermenteren moet Van den Broek roestvrijstalen tanks, leidingwerk, boilers en speciale computerprogramma's voor de besturing aanschaffen. De totale investeringskosten zijn zo'n 50.000 euro. Verder kost het bacteriënmengsel dat hij moet toevoegen geld.

Eerst oriënteren

Mede doordat fermenteren geen simpel proces is, zijn er tot nog toe slechts enkele varkenshouders in Nederland die zelf een installatie hebben zoals Van den Broek. 'Omdat het fermentatieproces zo ingewikkeld is, adviseer ik collega-varkenshouders eerst bij varkenshouders langs te gaan die er al een tijdje ervaring mee hebben. En eventueel ook bij collega's die ermee zijn gestopt om te horen waarom het niet is gelukt.'