Brits parlement stemt voor omstreden brexitwet

Onder meer oppositiepartij Labour en enkele Conservatieve partijgenoten van premier Boris Johnson hebben moeite met die brexitwet, omdat het voorstel in strijd is met het verdrag dat de uittreding uit de EU regelt. Johnson is vooralsnog echter niet van de tegenstand af.

Een poging van Labour om de brexitwet van de regering-Johnson via een vroege stemming te blokkeren, strandde met een uitslag van 213 tegen 349 stemmen. Vervolgens won de regering de stemming rond de zogenoemde Internal Market bill (Wet interne markt) met 340 tegen 263 stemmen. Daardoor gaat het wetsontwerp door naar de commissiefase in het wetgevingsproces. Dat houdt in dat de komende dagen opnieuw gedebatteerd wordt over de meest omstreden delen van het wetsontwerp.

De Britten zijn vanaf 1 januari niet meer gebonden aan EU-wetten. In het uittredingsverdrag blijft de EU zeggenschap houden over handel met Noord-Ierland, mede om te voorkomen dat er controles komen aan de grens met EU-lidstaat Ierland. Met het omstreden wetsvoorstel wil Johnson op die laatste afspraak terugkomen.

Verzekeringspolis

Johnson riep parlementariërs in het Lagerhuis maandag op zich achter de wet te scharen. Volgens hem is de wet een 'vangnet' en 'verzekeringspolis' om de politieke en economische integriteit van het Verenigd Koninkrijk te bewaren als er geen handelsakkoord met de EU wordt gesloten.

In de moeizame onderhandelingen daarover dreigt de EU volgens de Britse premier het vervoer van voedingsmiddelen en landbouwproducten naar Noord-Ierland vanuit andere delen van het VK te blokkeren of hoge tarieven daarop te verplichten. 'Ze dreigen ons land te doorsnijden met tariefgrenzen.' Die 'revolver' moet volgens hem van tafel.

De zogeheten Interne Markt Wet is strijdig met het internationaal recht, erkent Johnson, maar is volgens hem noodzakelijk om het land te 'beschermen' tegen de EU. Ministers kunnen dan maatregelen nemen om het vrije verkeer van goederen van en naar Noord-Ierland te garanderen.

Reputatieschade

Voor veel oppositieleden en ook partijgenoten van Johnson is het aangenomen wetsontwerp 'not done'. Zij vrezen voor de internationale reputatie van het Verenigd Koninkrijk als het in strijd met het internationaal recht handelt. Onder andere de prominente oud-minister van Financiën Sajid Javid, die eerder onder Johnson diende, keerde zich ertegen. Johnsons partijgenoten die niets in het ontwerp zien, kunnen in een latere fase in het wetgevingsproces nog roet in het eten van de premier gooien.

De premier zei wel dat het niet zijn wens is om de wet daadwerkelijk toe te passen. Het lijkt er daarom op dat hij het vooral als drukmiddel wil gebruiken in de onderhandelingen met de EU. Volgens Johnson kan een goed vrijhandelsakkoord met de EU snel worden gesloten en dan hoeven de bevoegdheden, waarin de wet voorziet, niet meer worden ingezet.