Corona zit afzet gele courgette dwars

Achtergrond Glasgroenten Hanneke de Jonge 14 sep 2020 om 06:32uur

De gele kascourgettes die Bert Doelman uit De Lier al twintig jaar teelt, zijn vooral bestemd voor de horeca en het Verre en Midden-Oosten. Als gevolg van de coronacrisis moest hij ze afgelopen voorjaar tegen bodemprijzen verkopen.

Doelman teelt groene en gele courgettes in de kas. De eerste teelt, waarbij de verdeling 50/50 is, loopt van eind januari tot begin juli. Bij de tweede teelt, van 20 juli tot 20 november, plant hij voor driekwart gele courgetteplanten aan.

'In het najaar heb ik voor de groene courgettes meer concurrentie vanuit de buitenteelt in Noord-Brabant en België', zegt hij. 'Omdat gele courgettes kwetsbaarder zijn, worden die in Nederland niet buiten geteeld.'

Hij legt uit dat de planten van de gele courgette zwakker zijn en dat de vruchten minder lang houdbaar zijn, eerder beschadigen en dat je er ook nog eens alles op ziet. Qua smaak proeft hij geen verschil, maar vanwege de decoratieve kleur is de gele courgette gewild in de horeca.

Met steenwol kun je de teelt beter sturen, maar worden fouten genadeloos afgestraft

Bert Doelman, courgetteteler De Lier

Nicheteelt

Begin 1991 is Doelman samen met zijn vader en zijn broer begonnen met de teelt van courgettes en sla op een bedrijf in Maasdijk, maar vanwege de uitbreiding van een bedrijvenpark moesten ze verkassen. In 2015 heeft hij samen met zijn vrouw een maatschap gevormd en is hij verder gegaan met de teelt van groene en gele courgettes in een kas van 2 hectare in De Lier, waarin voor die tijd een tomatenkwekerij zat.

De tweede teelt, met driekwart gele courgetteplanten. © Thierry Schut

'Vanwege de bestaande inrichting van de kas zijn we toen gaan telen op steenwol in plaats van in de grond', zegt de kweker. 'Daarmee kan je aan de ene kant beter sturen, maar worden fouten ook genadeloos afgestraft, bijvoorbeeld als de planten te weinig water krijgen.' De kas is voorzien van buisverwarming, maar omdat de kas leeg is in december en januari, is stoken in de koudste maanden niet nodig.

• Lees ook: Overschotten en tekorten zorgen voor grillige markt

Doelman begon in 2000 met de teelt van gele courgettes. 'Dat was toen een nicheteelt, nadat consumenten net gewend waren aan groene courgettes. Ik ben begonnen met 2.000 vierkante meter en heb dat langzamerhand uitgebreid. Het was in die tijd een groeimarkt, maar tegenwoordig verloopt de handel nogal grillig. De ene week ontvang je 10 cent per stuk, de andere week een euro. Dat komt vooral doordat gelegenheidskwekers de gele courgettes er als een tweede teelt bij nemen, wat tot te veel aanbod leidt.'

Coronatijd

De ondernemer is aangesloten bij Veiling ZON in Venlo, maar in het algemeen levert hij de courgettes rechtstreeks af aan exportbedrijven in het Westland. 'Alleen in de coronatijd zijn ze wel voor de ZON-klok gekomen. De veiling heeft een gunstige ligging dichtbij het Ruhrgebied waar veel consumenten wonen.'

De kweker heeft een matig voorjaar achter de rug. 'De week voor de lockdown waren gele courgettes duur, maar daarna kregen we nog maar een tiende van de prijs. Een groot deel is bestemd voor de Nederlandse horeca en die moest sluiten. Maar ook aan klanten in het Verre en Midden-Oosten konden we geen gele courgettes meer kwijt, omdat daar geen vliegtuigen meer heen gingen.'

Doelman heeft geen courgettes hoeven vernietigen, maar ze wel tegen bodemprijzen verkocht. Inmiddels is de markt weer enigszins gestabiliseerd.

Bestuiven

Voor het bestuiven van de courgettes maakt Doelman gebruik van hommels. 'Die zijn rustiger en honkvaster dan bijen, die slimmer zijn en liever bijvoorbeeld kastanjebloesem bestuiven dan courgettes. We gebruiken elke week zo'n achttien hommeldoosjes, waarin veertig tot vijftig exemplaren zitten. Die gaan zo'n acht weken mee.'

De kwekerij gebruikt voor de bestuiving hommels. © Thierry Schut

Aan courgetteplanten groeien mannelijke en vrouwelijke eendagsbloemen, waarbij de laatste na bevruchting de vruchten vormen. Het streven is om 20 procent mannelijke en 80 procent vrouwelijke bloemen te hebben, maar aan het begin van het seizoen vormen zich alleen vrouwelijke bloemen. Om de bevruchting toch voor elkaar te krijgen, kan hij gebruik maken van mannelijke bloemen van collega's, waarmee hij ook wel eens personeel uitwisselt.

Ontsmettingssysteem

Afgelopen winter heeft het bedrijf een nieuw ontsmettingssysteem geïnstalleerd voor het recirculeren van het water. 'Dat kunnen we op drie manieren gebruiken', zegt Doelman. 'Als het regenwater op is, kunnen we oppervlaktewater ontsmetten, net als het drainwater na gebruik in de kas. En bij lozingen op het riool kunnen we de gewasbeschermingsmiddelen eruit filteren.'

De groene courgettes kweekt Doelman gedeeltelijk op contract en daarin is veel concurrentie, ook vanuit Spanje en Italië. Voor de gele courgettes hoeft hij alleen te wedijveren met collega-glastuinders uit Nederland en België. Volgens de kweker onderscheidt zijn bedrijf zich door de rechtstreekse leveringen. 'Wij kunnen snel schakelen en daardoor zijn onze courgettes altijd kakelvers. We verpakken ze zelf, waardoor de lijnen kort blijven.'

'In de toekomst alleen gele courgettes'

Bert Doelman kweekt zo'n 1,6 miljoen courgettes per jaar. De planten met gele courgettes brengen 25 tot 30 procent minder op dan die met groene. De stekken, die van een opkweekbedrijf komen, zijn in de winter vijf weken oud en in de zomer twee weken. Voor de gewasbescherming maakt het bedrijf zoveel mogelijk gebruik van biologische gewasbescherming, zoals drieduizend vangplaten en -linten, maar vanwege besmettingen met echte meeldauw en witte vlieg is het af en toe nodig om met andere middelen in te grijpen. Naast Doelman en zijn vrouw werkt de kwekerij met een vaste medewerker en van maart tot oktober met vijf uitzendkrachten en enkele scholieren. Bij de oogst, die zeven dagen per week plaatsvindt door de vruchten met een mes af te snijden, wegen de courgettes 350 tot 400 gram. Het bedrijf is Global GAP-gecertificeerd en verwacht volgend jaar het Planet Proof-certificaat te behalen, omdat klanten daarom vragen. Doelman schat in dat hij in de toekomst alleen nog gele courgettes zal telen.