Vitaliteit pootgoed moet beter meetbaar zijn

Tijdens de online Aardappeldemodag ging NAK-onderzoeker Johannes Ransijn vorige week woensdag in op de vorderingen in het Ketenproject Verbetering Pootgoedkwaliteit. De vitaliteitstoets moet grote schade in de aardappelsector voorkomen. Nu zien telers te vaak dat de pootaardappelen niet goed genoeg kiemen. Dat is vervelend en kan leiden tot minder opbrengst.

In 2016 hebben verschillende partijen uit de aardappelsector de koppen bij elkaar gestoken voor het Ketenproject Verbetering Pootgoedkwaliteit. In dat voorjaar waren er bij telers van consumptieaardappelen veel opkomstproblemen. Het ketenproject moet duidelijk maken waardoor de problemen ontstaan en of die zijn te voorspellen.

Combinatie

Het gaat om een combinatie van uitgangskwaliteit en keteninvloeden. Samen bepalen ze de opkomst van het pootgoed. Uit onderzoek blijkt dat 40 procent van de opkomstproblemen komt door de kwaliteit van het pootgoed. De handelingen van het pootgoed in de keten veroorzaken de overige 60 procent.

'Het gaat vooral mis als de uitgangskwaliteit en de keteninvloeden negatief zijn. Maar ook met alleen een slechte uitgangskwaliteit of een slechte handeling in de keten kunnen problemen met de opkomst ontstaan', licht Ransijn toe. 'Als alleen de uitgangskwaliteit of de handelingen van het pootgoed iets minder zijn, kan het met de opkomst goed gaan.'

Twee proefvelden

In 2019 zijn een kleine driehonderd partijen pootgoed van telers uit de praktijk geplant op twee proefvelden. Op zavel liet 1,7 procent van de partijen opkomstproblemen zien. Dat wil zeggen meer dan 5 procent lege plekken. Op zandgrond was het percentage 4,2 procent. Dezelfde partijen pootgoed gaven op de proefvelden vaker problemen (8,4 procent) als ze bij de consumptieteler vandaan kwamen.

'In de pootgoedsector kan snel een verdubbeling van de opkomstproblemen bij pootgoed optreden en in de gehele keten nog eens een verdubbeling', zegt de NAK-onderzoeker. 'De 8,4 procent aan opkomstproblemen bij de partijen van consumptieaardappeltelers is vergelijkbaar met de 7,6 procent uit de praktijk.'

Vitaliteitstoets

Bij de vitaliteitstoets is het pootgoed ondergedompeld in water en daarna bewaard in een klimaatcel. Uit deze stresstest blijkt dat de uitkomst in 90 procent van de gevallen betrouwbaar is. 'Een redelijk goede voorspelling', zegt Ransijn. Tegelijk constateert hij dat goede partijen in het veld soms opkomstproblemen lieten zien en slechte het soms prima deden.

Met de huidige stresstest zijn problemen in de praktijk al flink te verbeteren. Voor een betrouwbare toets en gerichte adviezen is het nodig om de vitaliteitstoets de komende jaren nog verder te verbeteren. Dat is mogelijk omdat het project tot en met 2022 is verlengd.

Deelnemende partijen

De participerende organisaties zijn BO Akkerbouw, LTO, NAV, VAVI, NAK, Agrico, Agristo, Aviko, Farm Frites, HZPC, Kleinjan, Lamb Weston/Meijer, McCain, Meijer en Nedato.