Pootgoedhandel ducht meer concurrentie

Met een groeiende aardappelteelt op de wereld en een Nederlandse pootgoedteelt die qua areaal aan de bovengrens zit, zal de internationale pootgoedmarkt moeten veranderen. Bij de export van oogst 2019 is iets van die trend te zien. Andere landen nemen een sterkere positie in bij de pootgoedteelt. Nederland focust op de hoogste klassen, al blijft juist die hoge kwaliteit een zorgpuntje.

Met een internationale pootgoedafzet van ruim 760.000 ton lijkt de afzet van oogst 2019 duidelijk hoger dan die van 2018, toen de teller bleef steken op 715.000 ton. Dat is geen eerlijke vergelijking. Agrico-directeur Jan van Hoogen noemde dat een laagterecord. Sinds 1976 was er niet zo'n droog jaar geweest, met als gevolg een historisch kleine pootgoedoogst. Ja, 2019 is beter dan 2018, zegt Van Hoogen. Maar het blijft een jaar met krappe oogsten en als het de kwaliteit betreft, zijn er wel wat 'teleurstellingen'.

Reserves

Van Hoogen noemt ook de goede prijzen voor consumptieaardappelen in het voorgaande jaar. Dat is in de pootgoedsector altijd een prettig gegeven, want zo hebben de telers wat reserves om te starten met hoogkwalitatief pootgoed.

Directeur Gerard Backx van het andere grote handelshuis HZPC merkt op dat er aan het begin en aan het eind van het exportseizoen wat weken afgingen van de beschikbare tijd. 'Door de late nacontrole kwam de oogst later beschikbaar. En door de coronapandemie was de afloop van het seizoen minder goed. Dit had vooral impact op de export van fritesrassen naar de Noordwest-Europese landen.'

Kleinere vraag naar frites

Backx stelt dat corona het pootgoed sterker tegenwerkte in Europa dan in Amerika. Dit zou ermee samen kunnen hangen dat de vraag naar frites, los van de pandemie, in Europa wat getemperd is. Na jaren harde groei van de fritesverwerking, ligt het voor de hand dat de industrie stabiliseert. De koelhuizen zitten vol. Nu horeca en festivals minder hebben afgenomen, zal er een reactie volgen.

Backx: 'De industrie heeft geprobeerd wat minder te contracteren. Ze kijken natuurlijk wel heel ver vooruit. De poters van 2019 leveren aardappelen op voor de verwerking tot in 2021. Hoe zijn de afzetverwachtingen voor frites in dat jaar?'

Minder ruimte voor vrije aardappelen

Waarschijnlijk is er minder ruimte voor vrije aardappelen. Op zijn minst is het sentiment terughoudend. De exportcijfers van oogst 2019 zijn lager door een geringe beschikbaarheid en voorzichtige inkopers. In de exportcijfers valt soms een plusje te zien ten opzichte van het normalere jaar 2017. Maar meerdere landen herstellen hun import niet geheel tot dat niveau, na het dal van oogst 2018.

Opvallend is dat Europa zelfs wat lager eindigt dan na oogst 2018. De grootste klappen vallen door België. En de Britten sorteren mogelijk al voor op het Europaloze tijdperk. Door de terugval van de Belgische pootgoedimport uit Nederland naar 88.000 ton, is Duitsland met 93.000 ton de grootste afnemer van Nederlands pootgoed geworden.

Peter Ton van handelshuis Stet Holland denkt dat er in het Verenigd Koninkrijk slagen worden gemaakt in de kwaliteit. 'Schotland kon al langer goed pootgoed telen. Nu zie je dat het noorden van Engeland ook kwaliteitspootgoed kan maken.' Hij verwacht dat Nederland zich op termijn moet richten op drie marktsegmenten voor pootgoed. 'We moeten ons concentreren op de hogere klassen, de verre bestemmingen en de verwerkende industrie dichtbij.'

Ommekeer in Nederlandse pootgoedafzet

Directeur Gaby Stet van handelshuis TPC voorziet een kleine ommekeer in de Nederlandse pootgoedafzet. 'Ik verwacht een pas op de plaats voor de fritesrassen, maar er is zeker vraag naar pootgoed. Er zijn landen die geld hebben verdiend aan aardappelen.'

Voor Marokko en Algerije is dat oké, stelt Stet. 'In het Midden-Oosten is er niet veel geld voor aankoop.' De TPC-directeur doelt op landen als Egypte en Syrië, waar de geldontwaarding klappen uitdeelt. Na een goede export op Syrië kan daarom een beurtjaar volgen. 'Hoewel je dat nooit zeker weet. Soms is er opeens wel geld.'