Robot wiedt onkruid tussen pixels

Een robot die onkruid wiedt. Science fiction? Nee hoor, bij Vrienden van Velhorst in Lochem is het half juni gebeurd. Daarmee is de eerste stap gezet naar een teelt waarbij robots zelfstandig zaaien, poten, oogsten en onkruid wieden. Winny en Arjen van Buuren hopen dat de ontwikkelingen snel gaan, maar verwachten dat het nog wel een tijd duurt voordat het zover is.

Eind 2018 heeft het echtpaar 85 hectare grond op Landgoed Velhorst gepacht van Natuurmonumenten, nadat twee boerenbedrijven hun werkzaamheden hadden beëindigd. 'Wij woonden in een woonboerderij in Almen met 1 hectare grond toen we hoorden dat Natuurmonumenten de pacht over wilde dragen aan boeren die biologisch en natuurinclusief wilden werken. Daar hebben wij toen op ingeschreven', zegt Winny van Buuren. Uit een groot aantal gegadigden heeft Natuurmonumenten uiteindelijk voor het businessplan van de Van Buurens gekozen, waarin ze streven naar een gesloten kringloop.

Van het totale areaal is 35 hectare bestemd voor tuin- en akkerbouw, de rest bestaat uit grasland voor Lakenvelder- en Brandrode runderen, Noordhollander schapen en Bonte Bentheimervarkens. In februari 2019 zijn de twee begonnen met het bewerken van het land, in juli van dat jaar zijn ze verhuisd naar de boerderij.

Verbinding met burgers en maatschappij

De ondernemers hebben hun bedrijf Vrienden van Velhorst gedoopt, omdat ze nadrukkelijk de verbinding zoeken met burgers en maatschappij. Belangstellenden kunnen lid worden voor 25 euro per jaar. Ze kunnen daarvoor deelnemen aan educatieve seizoenswandelingen en krijgen 10 procent korting op online bestellingen van producten van Velhorst.

In de webwinkel zijn aardappelen, diverse granen, groenten, kruiden en vlees van eigen land te koop. Evenals zuivel van lokale boeren, thee van Ptthee en biologisch brood dat is gebakken met de granen van het landgoed.

Bloemrijke akkerranden en strokenteelt

Om een weerbaar landbouwsysteem te creëren met meer biodiversiteit, zijn de Van Buurens vorig jaar begonnen met bloemrijke akkerranden en strokenteelt. Op stroken van 1,5 meter breed groeien twintig verschillende gewassen, zoals knolselderij, tijm, peterselie, koriander, salie, oregano, knolvenkel, bloemkool, palmkool, (rode) boerenkool, broccoli, rode kool en spitskool.

Om het effect hiervan te kunnen zien, werkt Vrienden van Velhorst samen met onder andere kenniscentrum voor insecten Stichting EIS, Vogelwerkgroep Noordwest-Achterhoek en Aeres Hogeschool.

Dertig verschillende gewassen

De telers hebben sinds dit jaar een perceel van 1 hectare onderverdeeld in 4.000 pixels van 1,5 x 1,5 meter. Op elke pixel staat één gewas dat niet hetzelfde is als op de aangrenzende pixels. In totaal gaat het om dertig verschillende gewassen, zoals allerlei soorten kool, prei, courgette, kropsla, snijbonen, uien, venkel, koolrabi en diverse kruiden.

Wageningen University & Research gaat onderzoek doen naar de verschillende gewascombinaties, om de teelt op pixels te optimaliseren. Belangstellenden kunnen de pixels pachten voor 10 euro per jaar en ontvangen de opbrengst. 'We hebben nu 130 pachters van ieder drie tot vier pixels, dus het loopt goed', zegt Van Buuren.

Daarnaast ondersteunen verschillende bedrijven en instellingen het project, waaronder Campus Almkerk, IDEA-X en Hagero techniek. Maar ook zaadbedrijven als Rijk Zwaan, Vitalis en de Bolster.

Robot op zonne-energie

Campus Almkerk doet al langer onderzoek naar pixelfarming en heeft met dochterbedrijf Pixelfarming Robotics een robot ontwikkeld die werkt op zonne-energie, Robot One. Hiermee heeft Vrienden van Velhorst een poging gedaan om onkruid te wieden. 'De robot heeft hier twee dagen testgereden', aldus Van Buuren. 'Via gps heeft hij de paden geschoffeld. Hij reed autonoom tussen de rijen door en maakte zelf een rondje om aan de volgende rij te beginnen. Dat was geweldig om te zien!'

Het wieden van de pixels zelf is nog een brug te ver. Daarvoor moet de robot eerst leren gewassen en onkruiden van elkaar te onderscheiden. Om dat te kunnen, moeten de ingebouwde camera's meer dan 50.000 beelden verzamelen om de verschillende planten te herkennen.

Toch krijgt de eerste test binnenkort een vervolg. 'Wij werken biologisch en gebruiken daarom geen chemische middelen', laat de boerin weten. 'Dat betekent dat we bijna alle onkruid met de hand moeten verwijderen. En de paden kunnen we wel mechanisch schoffelen, maar daar hebben we dan een trekker voor nodig die op diesel werkt. Uiteindelijk willen we alles zonder fossiele brandstoffen doen.'