Veldbonen geschikter voor akkerbouwers dan voor veehouders

Achtergrond Akkerbouw Han Reindsen 29 jul 2020 om 08:31uur

Veldbonen zijn geschikt als krachtvoervervanger voor rundvee, maar niet snel een geschikt gewas voor veehouders. 'Het gewas vraagt aandacht. Je moet het een beetje verwennen', zegt Martijn van Overveld, productmanager akkerbouw bij Limagrain. Hij ziet het vooral als een akkerbouwgewas.

Veldbonen+geschikter+voor+akkerbouwers+dan+voor+veehouders

De veldboon is het nieuwe eiwitgewas waarvoor veel belangstelling bestaat. Dat werd de afgelopen weken duidelijk tijdens drie praktijkmiddagen die Limagrain over dit gewas hield. De laatste was vorige week bij maatschap Nijhoving in het Drentse Meppen.

Volgens Van Overveld zijn voor een geslaagde teelt van veldbonen een goede bodemstructuur, pH, onkruidbestrijding en gewasbescherming nodig. Dit pakket past vaak beter bij akkerbouwers. In het bouwplan is de veldboon een rustgewas dat stikstof bindt en waarvan het volggewas kan profiteren.

• Lees ook: Eiwitrijke boon biedt melkveehouder mogelijkheden

Ook Jan Willem van den Bosch van Agrifirm ziet veldbonen vooral als een akkerbouwgewas. 'Niet elke veehouder kan dit telen. Qua prijs en opbrengst kan het een gewas zijn voor een samenwerking tussen akkerbouwers en veehouders. Als de regelgeving naar kringlooplandbouw gaat, liggen er zeker kansen voor de veldboon als eiwitbron.'

Bij winterveldbonen is er kans op uitwintering en vogelschade

Martijn van Overveld, productmanager akkerbouw bij Limagrain

In Nederland gaat het nu om 1.100 hectare veldbonen. Met opbrengsten van gemiddeld 6 ton per hectare en een eiwitgehalte van 25 tot 30 procent zijn veldbonen een interessant alternatief voor geïmporteerde soja. De veldbonen zijn ook geschikt om in de humane voeding dierlijk eiwit te vervangen door plantaardig eiwit.

Winter- of zomerveldbonen

Een teler kan kiezen: winter- of zomerveldbonen. Zomerveldbonen leveren vaak een opbrengst van 4 tot 7 ton per hectare en winterveldbonen 5,5 tot 8,5 ton per hectare.

Van Overveld: 'Winterveldbonen hebben een opbrengstpotentie van 8 ton per hectare. Je hebt wel kans op uitwintering en bij ondiep zaaien forse schade door vogels. Het advies is daarom om minimaal 10 à 12 centimeter diep te zaaien.'

Zaaiperiode

Winterveldbonen worden vanaf oktober gezaaid (120 tot 150 kilo per hectare) en zomerveldbonen van februari tot april. Zomerveldbonen stoelen minder uit en dat vraagt om meer zaaizaad (200 kilo). Zomerveldbonen groeien in één keer door en daardoor is er minder kans op vogelschade. Het zaaien is met 5 tot 7 centimeter diep makkelijker.

Overigens zijn de zaaizaadkosten bij zomer- en winterveldbonen per hectare ongeveer gelijk.

Bemesting

Bij de bemesting is een startgift van 30 tot 50 kilo stikstof voldoende. Daarnaast 50 kilo fosfaat (P2O5) en 100 kilo kali (K2O), want veldboon is een kaliminnend gewas. 'Gezien de opbrengst van veldbonen heeft een gewas 380 kilo stikstof nodig. Daarvoor zorgt het gewas zelf, ook bij droogte', zegt Van Overveld.

Bij gewasbescherming gaat het vooral om chocoladevlekken, luizen, sclerotinia, bladrandkever, bonenkever en roest. Vooral chocoladevlekken geven in een vroeg stadium, tijdens de bloei, kans op veel schade. Voor de gewasbescherming zijn in Nederland voldoende middelen toegelaten.

Gevoelig voor combinen

Bij het combinen vragen veldbonen een andere aanpak dan graan. Van den Bosch: 'Droge peulen zijn gevoelig voor combinen. Je kunt het beste 's morgens om 5 uur beginnen. Als de dauw om 10 uur weg is en de peulen breken, kun je beginnen met het maaidorsen van graan.'

Ruwvoerspecialist Ludwig Oevermans van Limagrain wijst erop dat de veldboon geen makkelijk gewas is. 'Het is geen gewas zonder teeltrisico's.' Tarwe is een makkelijker gewas, maar daarbij zit de veredeling zo'n beetje op het einde.

• Lees ook: Flevolandse boeren pionieren met teelt van veldboon

'De opbrengstpotentie van veldbonen is hoog. De veredeling van veldbonen heeft dertig jaar stilgestaan. Als het areaal gaat groeien en de interesse bij veredelaars neemt toe, kan de opbrengst theoretisch naar 10 tot 15 ton per hectare gaan.'

Maatschap Nijhoving vervangt soja volledig door veldboon

Herbert en Sjoukje Nijhoving hebben een gemengd bedrijf in het Drentse Meppen. Dit jaar telen ze 10 hectare winterveldbonen en 4 hectare zomerveldbonen. De teelt van zomerveldbonen is dit jaar voor het eerst. Door de slechte zaaiomstandigheden staat het gewas wat hol. Herbert Nijhoving gaat dit jaar uit van een gemiddelde opbrengst van 6 ton veldbonen per hectare. Hij oogst de veldbonen droog (15 procent vocht) en slaat ze op in graansilo's. In de loop van het jaar worden de veldbonen geplet, vochtig gemaakt en gemengd met ruwvoer in de voermengwagen. 'Vorig jaar hebben we het gebruik van soja gehalveerd. Dit jaar hopen we het helemaal te kunnen vervangen', zegt de melkveehouder.