CoViVa: 'Vernieuwing voor blijvers belangrijker'

Op het kantoor van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) in Ede is René Coppens in gesprek met Alfred van Lenthe. Van Lenthe is sinds 1 maart programmadirecteur van CoViVa. Coppens nam per januari het stokje over van Uri Rosenthal.

Binnen anderhalf jaar merkt varkenshouder uitwerking van actieplan

De CoViVa-voorzitter is boerenzoon en werkte 39 jaar bij Rabobank. Vooral in directiefuncties in het landelijk gebied. 'Daar heb ik me altijd plezierig bij gevoeld. Die normale, nuchtere manier van met elkaar omgaan en zakendoen spreekt me aan.'

Zijn aanstelling als voorzitter staat los van het feit dat Rabobank een belangrijke financier is van CoViVa, benadrukt Coppens. Hij is niet door de bank naar voren geschoven. En ook als hij geen voorzitter was geworden, was hij per 1 januari gestopt bij Rabobank. 'Ik hou van besturen en verbinden.'

CoViVa presenteerde het Actieplan Vitalisering Varkenshouderij in 2016. Pas de laatste maanden lijkt er wat versnelling te komen?

'Dat klopt. En de echte versnelling komt er wanneer CoViVa breder wordt gedragen door meer partners in de keten.

'De varkenshouderij is een sector waarvoor samenwerken niet vanzelfsprekend is. En vergeet niet waar we vandaan komen: een samenwerking tussen POV, LNV en Rabobank, waarbij POV nog maar net was ontstaan uit een fusie tussen LTO Varkenshouderij en de Nederlandse Vakbond Varkenshouders.

'Dat soort processen kost tijd. Achter de schermen is er al veel werk verzet.'

Maar tussentijds verscheen bijvoorbeeld het Deltaplan van de Dierenbescherming. Was de uitvoering van het actieplan al verder, dan had de varkenssector daarop een goed antwoord in handen.

'We hebben een goed antwoord: ons actieplan, dat volop in uitvoering is. Het wordt breed gedragen en bevat ook veel aandacht voor dierenwelzijn. Zo zijn veel varkenshouders betrokken bij innovaties uit het actieplan, zoals het ontwikkelen van nieuwe stalsystemen en het terugbrengen van emissies.

'In Nederland leven we met elkaar op een postzegel en de belangen lopen soms sterk uiteen, maar dat heeft onze varkenshouderij ook scherp gehouden. We hebben een vooruitstrevende sector die wereldwijd faam geniet.'

Wat zijn op dit moment de speerpunten?

'Verbreding van het draagvlak binnen de sector en het operationeel krijgen van de vijf sporen uit het herziene actieplan van 2019. Het gaat over innovatie in stalsystemen, het sluiten van kringlopen via het voerspoor en het verwaarden van mest, klimaat en energie, het verbeteren van diergezondheid en dierenwelzijn en tot slot een stevige internationale positionering van het Holland Varken.'

Is er onder ketenpartners animo voor CoViVa?

'CoViVa werd bij de start in 2016 gevormd door POV, Rabobank en het ministerie van Landbouw. Later committeerden Vion, Agrifirm en ForFarmers zich aan de coalitie, maar wij willen alle ketenpartijen aangesloten krijgen.

'Zo tekende onlangs 75 procent van de bij Nevedi aangesloten varkensvoerproducenten, 95 procent van de productie, een intentieverklaring waarin ze aangeven open te staan voor aansluiting bij CoViVa. En op dit moment lopen er gesprekken met de koepel van vleesverwerkende bedrijven. We hopen dat voor het eind van de zomer rond te hebben.

'Mijn ideaal is dat ngo's als een Dierenbescherming zich ook bij CoViVa aansluiten.'

In welke fase bevinden de vijf sporen zich?

'Het eerste spoor is het verst. Het is jammer dat de nadruk daarbij zo op de sanering ligt, want de innovatie die daar ook deel van uitmaakt, is voor de blijvers zeker zo belangrijk.

'De subsidieregeling voor stalsystemen is inmiddels opengesteld en op initiatief van CoViVa is een werkgroep gevormd die procedures voor erkenning van stalsystemen en het afgeven van vergunningen moet versnellen.

'De welzijnscheck is pas gelanceerd en er zijn plannen in voorbereiding met betrekking tot de PRRS-aanpak. Een betere gezondheid verbetert het rendement en verlaagt het antibioticagebruik. Op dat vlak laat de sector al zien waartoe deze in staat is.

'Het welzijn van de varkens verbeteren is voor de sector best lastig, maar we moeten ons ook realiseren dat de maatschappij wil dat onze sector zich doorontwikkelt. De uitdaging is daarbij zelf in de lead te blijven.'

En het paradepaardje: Holland Varken?

'Van alle sporen is de ontwikkeling daarvan het minst ver. Dat moet nog handen en voeten krijgen. In Holland Varken moet de toegevoegde waarde tot uitdrukking komen. En er wordt een digitale snelweg ontwikkelt waarmee het Holland Varken kan worden gevolgd. Holland Varken moet een basisvoorwaarde worden voor in Nederland geproduceerd varkensvlees.

'Voor al onze sporen of ambities geldt dat er veel in ontwikkeling is. Dat gaat de komende maanden in elkaar grijpen en dan komt het vliegwiel op gang.'

Wanneer merkt de varkenshouder daar iets van?

'Het komende jaar tot anderhalf jaar. Het actieplan stoelt op brede samenwerking in de keten. Je merkt dat de stemming ten aanzien daarvan in de hele keten verandert. Ook onder varkenshouders.

'Die zijn positief, als er maar duidelijkheid komt en ze kunnen blijven concurreren. Juist door samenwerking in de keten kunnen we nog grote slagen maken.'

Het actieplan loopt van 2020 tot 2024. En daarna?

'Ik kan me voorstellen dat de keten dan tot de conclusie komt dat CoViVa zich heeft bewezen en voortgaat als een soort mkb-ketenorganisatie voor de varkenshouderij.'