Update actieplan Vitalisering Varkenshouderij

Naast het saneren van locaties die geuroverlast veroorzaken, wil de coalitie de leefomgeving van varkenshouderijen verbeteren. Onder andere door een integrale, brongerichte aanpak van schadelijke emissies in bestaande en nieuwe stalsystemen. Daarvoor wordt gewerkt aan stallen die nog beter aansluiten op het natuurlijk gedrag van varkens en invulling geven aan brandveiligheid, klimaatdoelen en circulaire economie.

De tweede ambitie is het versterken van de positie van het varken als kringloopdier. Het sluiten en verkleinen van kringlopen heeft hierin prioriteit, schrijft de coalitie. Bijvoorbeeld door het gebruik van restproducten uit de voedingsmiddelenindustrie te vergroten en het aandeel voerproducten, dat ook geschikt is voor humane consumptie, verder af te bouwen.

Regioclusters

Voor het tot waarde brengen van de mest wordt – naast mestscheiding op het boerenerf – gestreefd naar het in regioclusters verwerken van alle verse varkensmest tot groene energie, vervangers van fossiele kunstmest en bodemverbeteraars.

De varkenssector wil een bijdrage aan de klimaat- en energietransitie leveren. Het doel is een klimaatneutrale varkensvleesproductie te realiseren via aangepaste veevoersamenstelling, staluitvoering en mestverwerking. Conform de afspraken in het conceptklimaatakkoord wordt de emissie van methaan verminderd.

Energiebesparing

Een andere opgave is een energieleverende varkensketen bereiken door energiebesparing, groene energieproductie en de terugwinning en hergebruik van warmte. Robuuste en gezonde varkens in een diervriendelijke houderij betekent dat de dieren duurzaam zijn gefokt en geselecteerd op robuustheid, weerbaarheid en vitaliteit.

Deze ambitie van de coalitie is gericht op een constante verbetering van de gezondheid en het welzijn van de varkens. Het draagt bij aan een verdere reductie van het gebruik van antibiotica, verdere terugdringing van salmonella en verhoging van de bigoverleving.

Pijnbestrijding

Andere aspecten zijn pijnbestrijding bij castratie en het zoeken naar een vorm van houderij, waarbij fysieke ingrepen kunnen worden afgebouwd. Gezondheid en welzijn worden verder geborgd bij transport. Lange-afstandstransport van slachtvarkens wordt verder beperkt. De varkensketen is erop gericht om aan ieder onderdeel van het varken een waardevolle bestemming in de voedselketen te geven.

De belangrijkste opgaven daarvoor zijn het stimuleren van ketensamenwerking vanuit marktcollectieven, stimuleren en faciliteren van de verdere ontwikkeling en implementatie van vraaggestuurde ketens en onderscheidende marktconcepten. Uitrollen en uitbouwen van het Ketenkwaliteitssysteem Holland Varken als centraal kwaliteitslabel voor bestaande en nieuwe marktconcepten staat hierbij centraal.

Werkplannen

De coalitie werkt de ambities en opgaven in overleg met partners en niet-gouvernementele organisatie (ngo's) uit tot concrete werkplannen. In de komende maanden zal de voortgang via concrete plannen en actiepunten worden gepubliceerd via diverse media en op vitalevarkenshouderij.nl.

Het concept 'Subsidieregeling Sanering Varkenshouderijen' is 30 april gepubliceerd als onderdeel van de ambitie om te werken aan een betere leefomgeving. Maar ook als onderdeel van Hoofdlijnenakkoord 'Verduurzaming en sanering varkenshouderij' dat het ministerie van LNV in juli 2018 met de coalitie, provincies en gemeenten sloot.