LTO presenteert visie duurzaam pachtbeleid

Vorig jaar maakte LNV-minister Carola Schouten haar hoofdlijnen voor de herziening van het pachtbeleid bekend. Meteen daarna ging LTO aan de slag om te komen tot een concreet ontwerp voor een (economisch) duurzaam pachtstelsel. Het resultaat ligt er nu en is inmiddels aangeboden aan de minister. Het document kwam tot stand na een uitgebreide raadpleging onder leden en bestuurders.

Stimulans voor duurzame landbouw

'Een nieuw pachtstelsel is noodzakelijk om boeren en tuinders optimaal te faciliteren bij de economische en maatschappelijke uitdagingen van vandaag en morgen. Het moet een stimulans zijn voor een vitale en duurzame landbouw met perspectief voor agrarische ondernemers', aldus Alfred Jansen, LTO-portefeuillehouder Pacht.

'Pachtcontracten met een langere duur en een relatie tussen de pachtprijs en de agrarische opbrengstwaarde en de kwaliteit van de grond zijn noodzakelijk om tot een eerlijke marge te komen. Met de Pachtvisie 2020 wil LTO de leden een goede toekomst geven in een nieuw uitgebalanceerd pachtstelsel.'

In de Pachtvisie 2020 worden zes pachtvormen uitgewerkt: reguliere pacht, loopbaanpacht, duurzame flexibele pacht, teeltpacht voor hoog salderende gewassen, geliberaliseerde pacht voor agrarische gebouwen en natuurpacht.

Basis is reguliere pacht

Reguliere pacht is en blijft de basis van het nieuwe pachtstelsel. De pachtprijs voor reguliere pacht wordt bepaald op basis van de agrarische opbrengstwaarde. De wens van LTO is om de pensioenleeftijd van pachters te herintroduceren als beëindigingsgrond.

Duurzame flexibele pacht is het antwoord van LTO op het voorstel van minister Schouten om langjarige pacht te bevorderen. Ook de maatschappelijke wensen die er zijn op het gebied van duurzaamheid, klimaatadaptatie, biodiversiteit en/of natuurinclusief ondernemen komen in deze pachtvorm tot hun recht.

De duur van de overeenkomst is zes of twaalf jaar. Het is mogelijk op voorhand (voorwaardelijke) verlenging af te spreken. Bij verlenging is de duur altijd twaalf jaar. De pachtprijs is gereguleerd en is maximaal 80 procent van de reguliere pachtprijs bij een duur van zes jaar en maximaal 90 procent bij een duur van twaalf jaar. Binnen deze pachtvorm zijn standaard ontbindende voorwaarden opgenomen.

Bied jonge boeren meer kansen

De loopbaanpacht is gebaseerd op het eerdere Spelderholt-deelakkoord. Bij loopbaanpacht is de pachtprijs 95 procent van de reguliere pachtprijs. LTO maakt met dit pachtstelsel ruim baan voor jonge boeren. Jansen: 'Voor jonge boeren is de loopbaanpacht met een vaste looptijd die aansluit bij de loopbaan van de pachter een interessante optie, zowel voor bedrijfsovername als voor de bedrijfscontinuïteit en hun verdienvermogen.'

De overeenkomst wordt aangegaan voor tenminste 25 jaar en eindigt niet voor de AOW-gerechtigde leeftijd van de pachter. Ook de herintroductie van de pensioenleeftijd geeft meer dynamiek in de pachtmarkt, waardoor jongere boeren meer kansen krijgen.

Teeltpacht voor hoog salderende gewassen

In de praktijk heeft een aantal sectoren behoefte aan kortdurende flexibele pachtcontracten. Voor bepaalde hoog salderende gewassen kiest LTO er daarom voor de teeltpacht te behouden. De duur van deze pachtvorm is een tot zes jaar. De pachtprijs bij teeltpacht komt in onderling overleg tot stand.

Hoewel de geliberaliseerde pacht komt te vervallen voor los land, komt deze wel beschikbaar voor agrarische gebouwen, zoals stallen, schuren, hoeven of kassen. De prijs, duur en andere bepalingen zijn in onderling overleg tussen pachter en verpachter te bepalen.

LTO kiest ervoor de pachtprijs bij alle pachtvormen te reguleren, behalve voor teeltpacht. Op dit moment heeft de pacht met de meeste rechtszekerheid de laagste pachtprijs en de pacht met de minste rechten de hoogste pachtprijs. Dat moet veranderen.

Wat LTO betreft zijn de productierechten, zoals fosfaatrechten en GLB-gelden die door de pachter verworven zijn, altijd van de pachter. De productierechten die door de verpachter zijn verworven, blijven uiteraard voor de verpachter.

Andere aanbevelingen

Het nieuwe pachtstelsel moet een stimulans zijn voor het continu verbeteren van de landbouwstructuur. LTO pleit ervoor dat langdurig verpachte landbouwgronden onder een groen fiscaal regiem worden geplaatst met aanpassingen van de waardering in Box III en de schenk- en erfbelasting.

Tenslotte pleit LTO voor de introductie van grondgebruiksovereenkomsten om de gewenste gronduitwisseling tussen actieve agrariërs mogelijk te maken. De overeenkomsten dragen dan bij aan het realiseren van een circulaire landbouw.