Advies huisvesting arbeidsmigranten stuit op bezwaren

Het aanjaagteam, onder leiding van oud-SP-leider Emile Roemer, kreeg de opdracht om de huisvesting en het vervoer van arbeidsmigranten te onderzoeken nadat er coronabesmettingen waren geconstateerd bij een aantal slachterijen. Volgens het advies is het gezien de coronamaatregelen niet meer mogelijk om arbeidsmigranten met een groep in busjes naar een slachterij, fabriek of teeltbedrijf te vervoeren.

Roemer erkent dat een eigen slaapkamer voor elke arbeidsmigrant wegens het gebrek aan woonruimte op korte termijn lastig te regelen is. Maar dit zou wel het doel moeten zijn. In sectoren waar een vaste ploeg voor een vaste werkgever werkt, zou twee personen op een kamer het maximum moeten zijn. Daarbij moeten zij wel de 1,5 meter afstand in acht kunnen nemen.

'We hebben allemaal de problemen op het nieuws gezien de afgelopen weken', zegt Roemer. 'Het is zaak dat we nu heel snel handelen. Arbeidsmigranten moeten 1,5 meter afstand kunnen houden van anderen, net als iedereen in Nederland.'

Vanuit de land- en tuinbouw wordt wisselend gereageerd op het advies. Er zitten goede aanbevelingen bij, maar ook adviezen die praktisch onuitvoerbaar zijn, zeggen LTO Nederland en gelieerde sectorale organisaties als Glastuinbouw Nederland, NFO en KAVB.

'Gezondheid moet voorop staan, zoals ook het aanjaagteam zegt. Tegelijkertijd moeten maatregelen wel begrijpelijk, praktisch en haalbaar zijn en passen in de bredere context van een maatschappij die weer op gang komt. Daarin knelt het advies op sommige punten, zowel op de korte als de langere termijn', zegt Wim van den Boomen, LTO-portefeuillehouder Goed Werkgeverschap en Economisch Beleid.

170.000 arbeidsmigranten

De sectorpartijen wijzen erop dat jaarlijks 170.000 arbeidsmigranten werkzaam zijn in de land- en tuinbouw. Van den Boomen: 'Ondernemers verwelkomen vaak jaar in, jaar uit dezelfde migranten tijdens de pieken. Ik ken voorbeelden waar al twintig jaar dezelfde mensen op het bedrijf komen. Dat kan alleen als je goed werk en goede arbeidsomstandigheden biedt. Gelukkig heeft het aanjaagteam oog voor de grote inzet van onze sector.'

Werkgevers- en werknemersorganisaties spreken vanuit de Stichting voor de Arbeid van een gemeenschappelijk huishouden als er ten hoogste negen mensen minimaal twee weken in vaste samenstelling samenwonen. Hierin verschillen ze van mening met het aanjaagteam.

Die ziet drie belemmeringen bij het handhaven van een gemeenschappelijk huishouden. Ten eerste dient er een actuele registratie van verblijfadressen te zijn. Ook moet er sprake zijn van een stabiele samenstelling van de groep arbeidsmigranten en moet de omvang van een huishouden vergelijkbaar zijn met die van een gezin. Bovendien moet de benodigde informatie realtime beschikbaar zijn, zodat handhavers bij controles ter plekke kunnen vaststellen dat inzittenden van een busje tot hetzelfde huishouden behoren.

'Stabiele groepssamenstelling'

Volgens Van den Boomen kunnen werkgevers in de agrarische sector aan deze eisen voldoen. 'Er is sprake van een stabiele samenstelling, de arbeidsmigranten werken voor een langere periode voor maar één werkgever en er vindt nauwelijks interactie plaats met anderen. Het bevoegd gezag kan dit snel vaststellen. Bovendien kan de werkgever als huisvester in overleg en afstemming toezicht houden op de toepassing van de RIVM-richtlijnen in de huisvesting.'

De boeren- en tuindersorganisaties vinden dat werknemers die samen een huishouden vormen ook samen moeten kunnen reizen, met inachtneming van de RIVM-regels voor een huishouden.