Fiscale uitwerking sanering varkenshouderij maatwerk

'Fiscale knelpunten' staat boven een informatief stuk van de Coalitie Vitale Varkenshouderij. Medeauteur is Dirk-Jan Schoots, senior specialist belastingadvies bij Accon avm adviseurs en accountants. Knelpunten? 'Of noem het pijnpunten of aandachtspunten', zegt Schoots.

'In zo'n regeling zitten altijd punten waarvan je je af kunt vragen: hoe ga je daarmee om binnen de fiscale wet- en regelgeving? Dan blijft altijd de vraag: hoe pakt zo'n regeling uiteindelijk precies uit?'

Jonger dan vijftig jaar

Het valt de fiscalist op dat juist ook ondernemers jonger dan vijftig jaar zich hebben aangemeld voor de saneringsregeling. 'Voor een varkenshouder van 65 jaar zonder opvolger komt zo'n regeling als een mogelijk geschenk, maar andere ondernemers: wat gaan die doen? Dus dat is ook het vertrekpunt om de financiële gevolgen goed over het voetlicht te brengen.'

De subsidie wordt als hoofdregel belast met inkomsten- of vennootschapsbelasting. De boekwaarde van de te slopen gebouwen en varkensrechten worden hierop in aftrek gebracht. De sloopkosten zijn daarbij een mogelijk fiscaal twistpunt.

Sloopkosten aftrekken

Schoots: 'Ik ga ervan uit dat de sloopkosten volledig in aftrek kunnen worden gebracht, omdat de subsidie wordt verstrekt voor het verlies van waarde van de gebruikte productiecapaciteit.'

De vraag is wat er na de sloop met de grond onder de stallen gebeurt en wat daarvan de fiscale consequenties zijn. 'Stop je volledig met het bedrijf, dan is er geen sprake meer van belaste prestaties. Het is dus zaak om van tevoren goed in kaart te brengen of de omzetbelasting op sloopkosten aftrekbaar is.'

Minder dan drie jaar geleden

Ook kan bij deelname aan de Srv een eerder toegepaste vrijstelling voor de overdrachtsbelasting worden teruggedraaid, waardoor de ondernemer dit alsnog moet betalen. Dit geldt voor veehouders die minder dan drie jaar geleden een besloten vennootschap (bv) hebben opgericht en destijds een vrijstelling kregen van 6 procent overdrachtsbelasting over de waarde van gebouwen en grond.

Een harde eis, bevestigt het ministerie van LNV aan de Coalitie Vitale Varkenshouderij. Als de ondernemer niet aan de driejaarseis voldoet, vordert de Belastingdienst de hele vrijstelling over de waarde van in ieder geval alle ingebrachte bedrijfsgebouwen en ondergrond in. 'Het kan zomaar gaan om tienduizenden euro's die meteen moeten worden afgerekend', weet Schoots.

Andere bedrijfstakken

Die sanctie geldt ook als alleen een zelfstandig deel in de bv wordt gestaakt, in het geval van de regeling dus de varkenshouderij. Dat kan gelden voor ondernemers die varkenshouderij met akkerbouw of een andere agrarische tak combineren of meerder locaties hebben.

Ook bij vennootschappen, zoals een maatschap of vof, wordt bij toetreding tot de samenwerking of bij wijziging van ieders aandeel vaak een beroep gedaan op een vrijstelling voor de overdrachtsbelasting. Als bijvoorbeeld de vrouw des huizes recentelijk is toegetreden, terwijl ze op huwelijkse voorwaarden is getrouwd. 'Ook in zo'n geval zal de Belastingdienst bij beëindiging aankloppen voor de verschuldigde overdrachtsbelasting.'

Zoon of dochter

Mocht een zoon of dochter de afgelopen drie jaar zijn toegetreden als vennoot, dan hoeft dat niet altijd tot een grote kostenpost te leiden. 'Dat hangt onder meer af van de toegepaste vrijstelling. Van belang kan zijn of je op het moment dat je toetrad tot de vennootschap, de intentie had om het bedrijf voort te zetten. Als je een week voor de saneringsaanvraag toe bent getreden, is dat natuurlijk een lastig verhaal.'

Zonder volledig te willen zijn, wijst Schoots nog op de situatie waarbij minder dan vijf jaar geleden de onderneming is overgenomen door de zoon of dochter. Bij die overname wordt door de ouders vaak een deel van de waarde van de onderneming geschonken. Daarvoor wordt dan een beroep gedaan op een vrijstellingsregeling (BOR), zodat geen of minder schenkbelasting hoeft te worden betaald.

Binnen vijf jaar

Bij deelname aan de saneringsregeling binnen vijf jaar wordt er in ieder geval voor dat gedeelte van de onderneming niet voldaan aan het voortzettingsvereiste. 'Dan zal, als hoofdregel, voor dat deel worden teruggekomen op de vrijstelling en is alsnog schenkbelasting verschuldigd', redeneert de expert. Ditzelfde kan spelen als de onderneming als gevolg van het overlijden is overgenomen voor een lagere waarde.

Schoots concludeert dat maatwerk nodig is. 'De mogelijkheden zijn onuitputtelijk en dan blijft altijd de vraag hoe je daar fiscaal mee om kunt gaan zonder daar als ondernemer last van te krijgen.'