Janssen: 'Gissen naar gevolgen sanering voor varkenshouderij'

Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) houdt er rekening mee dat 10 tot 15 procent van de varkens door de sanering verdwijnt. Of dat is op bedrijven met zeugen of vleesvarkens of gesloten bedrijven is niet met zekerheid te zeggen zolang de beschikkingen niet definitief zijn geaccepteerd, geeft Janssen aan.

Een analyse van Erik van der Hijden van FarmAdvies staat op Varkens.nl. Daarin gaat hij er vanuit dat met de saneringsregeling 110.000 zeugenplaatsen verdwijnen en 40.000 vleesvarkensplaatsen. In dat geval ontstaat er een andere balans tussen het aantal biggen en vleesvarkensplaatsen.

Op de vraag of er meer zeugenplaatsen verdwijnen dan vleesvarkensplaatsen, wordt bij accountantskantoren en adviesbureau's wisselend gedacht. Maar wordt het door Van der Hijden geschetste scenario werkelijkheid, dan maakt de sanering Nederland minder afhankelijk van de biggenexport.

Gissen

Binnen de POV wordt veelvuldig gesproken over een mogelijke structuurverandering. Ook met experts uit de sector, maar waar de saneringsregeling op uitdraait blijft gissen, zegt Janssen. 'Op dit moment lijkt er sprake van een goede balans tussen de verschillende bedrijfstypen, maar wie er straks ook echt intekent en wie niet, daarover valt niets met zekerheid te zeggen.'

Voor de producentenorganisatie zit de structuurverandering door de Srv in het feit dat bedrijven die geuroverlast veroorzaken worden weggenomen. En daarnaast betekent de saneringsregeling gewoon krimp van de sector, zegt de voorzitter. 'En dat moet wat gaan betekenen voor de markt.'

Druk op slachterijen

Slachterijen geven bij de POV aan dat de druk bij hen op dit moment hoog is: er wordt meer aangevoerd dan weggezet kan worden in de markt. Of die druk komt door de uitbetaling door de Nederlandse slachterijen afgelopen jaar of ook strategie is om eind dit jaar, wanneer de Srv is uitgevoerd, de slachthaken vol te houden, kan Janssen niet zeggen.

Feit is dat de Nederlandse slachterijen er baat bij hebben nu zoveel mogelijk leveranciers aan zich te binden. 'De uitdaging van dit moment voor iedereen en op alle fronten is om onze productiecapaciteit zo goed mogelijk te benutten.'

Onzekerheid toegenomen

Janssen spreekt van een uitdaging, omdat sinds Vitaliseringsplan Varkenshouderij in 2016 werd gelanceerd, de wereld er compleet anders uitziet. En voor de varkenshouderij onzekerheden eerder zijn toegenomen dan afgenomen. 'Wie bouwt er nu onder de huidige omstandigheden nog nieuw', vraagt Janssen zich af.

Begin april staakte het Landbouw Collectief, waarvan de POV deel van uit maakt, het overleg met landbouwminister Carola Schouten. De ammoniakrechten die verdwijnen door krimp van de varkens- en melkveehouderij wil het collectief 'ingeboekt' zien.

Ontwikkelingsruimte ingeleverd

Dat betekent volgens Janssen dat op enige wijze zichtbaar moet zijn hoeveel ontwikkelingsruimte de veehouderij inlevert en heeft ingeleverd. 'Wij wilden daarvoor een ammoniakbank inrichten, waarin zichtbaar wordt hoeveel ammoniak wordt omgezet in stikstofoxiden (NOx), maar dat wordt als 'niet betrouwbaar' doodgeslagen.'

Janssen geeft aan dat de POV nog in onderhandeling is met de minister over de ammoniakrechten van de deelnemers aan de saneringsregeling. Die claimt de minister ook als onderdeel van de Srv. Janssen sluit echter niet uit dat de POV binnenkort over de rechtmatigheid van het overheidshandelen een procedure start.

Ammoniak sluizen naar NOx

Minister Schouten gaf begin april aan dat ze wil dat de stikstofimpasse is opgelost voor het einde van de coronacrisis. Een van de hete hangijzers daarbij zijn de salderingsvoorwaarden. Extern salderen zonder schotten, zoals de overheid voorstelt, noemt Janssen niets anders dan ammoniak sluizen naar NOx.

'Dan betalen de (wegen)bouw en industrie de sanering. Zij kunnen altijd meer betalen voor ammoniak dan een collega-boer', geeft Janssen aan. In de gesprekken hierover richt het Landbouw Collectief daarom nu haar focus op de provincies. Zij moeten komen met voorstellen voor extern salderen. In alle provincies zijn regionale landbouwcollectieven actief.

Regionale collectieven

De regionale collectieven leveren input in de gebiedsgerichte processen. De provincies zetten in op aantal punten, geeft Janssen aan. Dat zijn: geen directe uitwisseling van ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx) bij extern salderen; beleid op basis van feiten en cijfers in plaats van op emotie en effecten van maatregelen doorrekenen op effectiviteit (depositie op natuur).