Vierkantsverwaarding vlees loopt spaak door coronacrisis

De vleessector wordt hard geraakt door de coronacrisis. De laatste weken wordt steeds meer duidelijk welke impact het sluiten van restaurants en andere horecagelegenheden heeft op de verkoop van vlees. Ook het wegvallen van exportmarkten heeft grote consequenties. Netto gaat er meer vlees de koelhuizen in dan eruit.

Er wordt vooral anders geconsumeerd, merken zowel de Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) als de Vereniging van de Nederlandse Pluimveeverwerkende Industrie (Nepluvi). In korte tijd werd de vleeshandel hierdoor op zijn kop gezet. Sommige producten, zoals ham en gehakt, worden via de retail juist meer geconsumeerd.

Ossenhaas

Andere delen, zoals ossenhaas, bacon en varkenshaas, worden fors minder verkocht. De vierkantsverwaarding bij slachterijen is hierdoor in het geding.

Die vierkantsverwaarding is essentieel voor de slachterijen. De gezamenlijke opbrengst van de goed en minder goed verkoopbare delen bepaalt namelijk de economische waarde van het hele karkas. Het bepaalt mede hoe aantrekkelijk het voor de veehouder en de verwerker is om dieren voor concepten te houden en te verwerken.

Biefstuk en luxe hammen

Volgens Nancy Aschman van Vion verloopt de afzet van vlees nog steeds erg grillig. Dat is eigenlijk nog niet veranderd ten opzichte van het begin van de crisis, alweer bijna twee maanden geleden. 'In Nederland en Duitsland lukt het ons beter om in te spelen op de markt. Maar de export is onzeker en de verkoop van de zogenoemde edele delen, zoals biefstuk en luxe hammen, verloopt moeizaam.'

Verschillende markten zijn weggevallen. 'Wij werken er met man en macht aan om zoveel mogelijk delen verkocht te krijgen en de productie op gang te houden. De doorstroom vanuit de boeren moet doorgaan. Dat is ook belangrijk voor het dierenwelzijn. Maar het blijft onzeker.'

Varkensvlees

Volgens Frans van Dongen van de COV zijn varkens nog relatief goed te verwaarden, doordat een relatief groot deel van het varkensvlees via de retail wordt verkocht. Bij rundvlees, kalfsvlees en lamsvlees zijn de problemen groter.

'Vooral het kalfsvlees wordt afgezet via de restaurants en de export. Maar ook de minder edele delen worden minder goed verkocht. Veel vlees gaat bijvoorbeeld naar de kebabshops in Duitsland. In Frankrijk wordt er veel kalfsvlees verkocht via bedrijfskantines. Er wordt daar vaak vrij uitgebreid gegeten op het werk. Die kantines zijn allemaal dicht.

Kop en poten

Van Dongen benadrukt het belang van de vierkantsverwaarding voor de vleessector. 'Normaal gaan de in onze regio minder geconsumeerde delen naar andere werelddelen. Dat wordt daardoor gecompenseerd. Delen van de kop en poten vinden hun weg naar China en bacon is populair in de Verenigde Staten.'

Ook in de pluimveehouderij loopt de vierkantsverwaarding spaak. 'De verkoop aan ketens als KFC, McDonald's en aan de horeca verloopt slecht', zegt voorzitter Gert-Jan Oplaat van Nepluvi. Een bijkomend probleem is volgens hem dat grote partijen vlees uit bijvoorbeeld Polen voor een 'habbekrats' de markt overspoelen.

Importbeperking

'Wij dringen er daarom via de Europese koepelorganisatie Avec bij de Europese Commissie op aan om tijdelijk een importbeperking op vlees in te voeren. Daarmee houd je bijvoorbeeld de invoer vanuit een land als Oekraïne tijdelijk tegen. De prijzen zijn hard onderuitgegaan.'