Aandeel eigen aanfok zeugen blijft groeien

Het aantal zeugen in Nederland is de afgelopen jaren gedaald van iets over de miljoen zeugen naar 880.000 dieren. De afzetmarkt voor zeugengenetica is daarmee ook ruim 10 procent afgenomen. Het vervangingspercentage ligt tussen de 40 en 45 procent per jaar.

Om de zeugenstapel in stand te houden en te profiteren van genetische vooruitgang, worden jaarlijks 350.000 tot 400.000 opfokzeugen, ofwel gelten, gefokt.

Mondiale leveranciers

De genetica van jonge zeugen is hoofdzakelijk afkomstig van mondiaal opererende fokkerijorganisaties. Met een marktaandeel van 65 procent is Topigs Norsvin (TN) marktleider in Nederland. Naar schatting houden Nederlandse zeugenhouders 572.000 TN-zeugen.

De tweede belangrijkste speler is Danbred met een marktaandeel van 18 procent, oftewel 158.000 Danbred-zeugen. Next Genetix, leverancier van Danic-genetica, levert 7 procent van het aantal zeugen en PIC is goed voor 5 procent. Danish Genetics (Breeders for Holland) zit op een marktaandeel van 3 procent en Hypor vult de overige 2 procent in.

Fiftyfifty

Volgens Roy Strikkeling, marketing- en projectmanager bij Topigs Norsvin, is de verhouding aankoop van opfokzeugen en eigen aanfok op de vermeerderingsbedrijven ongeveer fiftyfifty. 'Zeugenhouders die onze gelten kopen, schaffen die op steeds jongere leeftijd aan. Ook zet de trend naar een groter aandeel eigen aanfok, InGene, zich bij onze klanten stapsgewijs door.'

Stefan Derks, directeur van Klasse en landenmanager van DanBred, zegt dat het grootste volume van hun opfokzeugen via eigen aanfok wordt geproduceerd. Ongeveer 70 procent van de Danbred-gelten wordt bij de vermeerderaars zelf gefokt. 'De overige 30 procent wordt ingevuld met aankoop van fokmateriaal bij een van onze zes subfokkers', licht hij toe.

Overzichtelijke markt

'Nederland is een vrij overzichtelijke markt. Verandering in marktaandeel is het gevolg van een soort bedrijvencarrousel. Klanten die zeugenbedrijven bijkopen, zorgen voor groei van ons marktaandeel. Stoppers en verkopers van hun bedrijf zetten daar weer druk op.'

PIC is mondiaal veruit marktleider bij het leveren van de varkensgenetica. Topigs Norsvin is de nummer twee en leveranciers van Deense genetica – in diverse landen opererend onder verschillende namen – volgen.

Aantallen en hoeveelheid euro's

'In de fokkerij draait alles om de aantallen varkens waaruit je kunt selecteren en de hoeveelheid euro's die je investeert in onderzoek en technologieën om genetische vooruitgang op gestelde fokdoelen te krijgen', zegt Strikkeling. 'De fokkerijwereld consolideert.'

Derks beaamt dat. 'Grote zeugenhouders willen wat betreft geneticakeuze geen risico's lopen. Ze gaan voor de zekerheid van genetische vooruitgang van een wereldspeler. Kleine fokkerijorganisaties kunnen regionaal bestaan als ze voor niches produceren.'

Kostprijsverlaging

PIC, Topigs Norsvin en DanBred investeren tussen de 22 en 28 miljoen euro per jaar in onderzoek en innovatie. Bij DanBred ligt de focus op kostprijsverlaging. Derks: 'Onze topbedrijven produceren veertig biggen per zeug per jaar en er zijn al bedrijven die gemiddeld 1.200 gram groei per dag halen. Waar de grens ligt weet ik niet, maar die schuift nog steeds verder op.'

Volgens Strikkeling is kostprijs belangrijk als onderdeel van het rendement. 'Ons vlaggenschip wereldwijd, de TN70-zeug, moet alle geboren biggen zelf groot kunnen brengen. Biggen geven die robuust zijn en voldoende biest en melk opnemen. TN70 is de goedkoopste en beste werknemer op een bedrijf', stelt hij.

Totale rendement

'Het gaat om het totale rendement van de keten en dat de opeenvolgende afnemers en de maatschappij de inspanningen van de varkensvleesproductieketen waarderen.'