Fors lagere ammoniakuitstoot bij bemesten grasland

De onderzoekers beoordeelden oude en recente ammoniakmetingen met een aangepaste rekenmethode. Volgens WUR gaat het om een belangwekkend ammoniakonderzoek waarvan de resultaten al bekend waren voordat de Raad van State vorig jaar het PAS-beleid van de Nederlandse overheid afschoot. De afgelopen tien maanden werd het onderzoek door vakgenoten beoordeeld, voordat het deze maand werd gepubliceerd in het tijdschrift Soil Use and Management.

De onderzoekers leggen het onderzoek uit op de website van universiteitsblad Resource. Sinds eind jaren tachtig meet WUR de ammoniakemissies van uitgereden mest op grasland met de Integral Horizontal Flux-methode. Deze methode wordt ook in andere landen gebruikt. Hierbij rijden onderzoekers mest uit in cirkels van ongeveer 50 meter doorsnede met twee ammoniakmeetmasten. De eerste mast staat midden in de bemeste cirkel en meet de ammoniakconcentratie op vijf tot zeven verschillende hoogtes. De tweede mast staat ruim buiten de cirkel, waar de wind vandaan komt. Deze meet de achtergrondconcentratie van ammoniak in de lucht.

Verschillende hoogtes

Op de masten is apparatuur bevestigd die meet hoeveel ammoniak de lucht bevat op verschillende hoogtes. De ammoniakconcentratie neemt namelijk af met de hoogte. De emissie wordt vervolgens berekend uit de hoeveelheid ammoniak die de wind wegblaast op verschillende hoogtes. Daarvoor worden curves gebruikt die de ammoniakconcentratie en windsnelheid relateren aan de hoogte. De meetgegevens worden gebruikt om de curves te schatten.

De gebruikte methode kreeg de laatste vijf jaar kritiek van onder meer chemicus Jaap Hanekamp en onderzoeksjournalist Geesje Rotgers. Zij stelden vragen bij de betrouwbaarheid van de ammoniakemissieberekening.

Hoewel de kritiek werd weerlegd door WUR, was het wel reden om nog eens goed te kijken naar de curve die gebruikt werd. Statisticus Paul Goedhart zag dat de ammoniakmetingen niet zo goed passen bij de curve. Hij bedacht een alternatieve curve. Ook wordt in de nieuwe methode rekening gehouden met het feit dat hoge concentratiemetingen meer variëren dan lage metingen.

Ammoniakproeven

Met deze nieuwe methode werden 160 ammoniakproeven opnieuw door WUR geanalyseerd. Met het aangepaste model gaan alle emissies bij mesttoediening op grasland naar beneden. Met een zodenbemester is de emissiefactor dan niet langer 19 procent, maar 17 procent. Bovengronds mest uitrijden leidt niet tot een emissiefactor van 70 procent, maar van 63 procent.

Het onderzoek werd gedaan door WUR-onderzoekers Paul Goedhart, Julio Mosquera en Jan Huijsmans en werd gefinancierd door het Melkveefonds, LTO Noord Fondsen. Het onderzoek is voortgekomen uit Proeftuin Natura 2000, het samenwerkingsverband van WUR en LTO Noord.

Huijsmans heeft de afgelopen jaren ook ammoniakmetingen gedaan met verdunde mest. Als boeren de mest kort voor het uitrijden met een sleepvoetmachine vermengen met water, dalen de emissies. Boeren die twee delen mest mengen met een deel water, reduceren de ammoniakemissies hiermee met ongeveer 40 procent.