WUR: woelen is beste optie in onderzaai na mais

De filmpjes van YouTube zijn bekend. Het is soms een hele uitdaging om snijmais in het najaar goed van het land te krijgen. Zeker als de percelen nat zijn door overvloedige regenval. Bij drassige omstandigheden slippen trekkers en maiswagens weg. De gevolgen van spoorvorming kunnen groot zijn.

Normaal is het zaak om de percelen te egaliseren en zo te voorkomen dat er de hele winter plassen water op het perceel blijven staan en er structuurschade ontstaat. Maar hoe moet dat nu als de verplichting van een vanggewas op zand- en lössgrond is gerealiseerd door onderzaai? Want die moet wettelijk blijven staan tot 1 februari.

Graslandwoeler

Volgens onderzoeker Jos Groten van Wageningen University & Research is het gebruik van een graslandwoeler met vaste tand de beste optie bij onderzaai. 'Daarmee trek je het perceel los en spaar je het vanggewas. Zeker rietzwenk zit er meestal stevig genoeg in. Italiaans raaigras als onderzaai zit soms minder vast. Met het woelen trek je de diepe sporen op. Die bewerking vindt meestal plaats tot een diepte van 30 centimeter.'

Bij nazaai is grondbewerking normaal gesproken geen probleem. 'Dan kun je na de maisoogst elke bewerking uitvoeren die je wilt en vervolgens het vanggewas inzaaien. Bijvoorbeeld met een cultivator waarmee de toplaag wordt losgewoeld. Al ken ik ook wel voorbeelden, dit jaar nog in het oosten van het land, waar de draagkracht zo slecht is dat je er helemaal niet meer op kunt.'

Volgens Groten is het daarom belangrijk goed op de hoogte te zijn van de eigenschappen, draagkracht en onkruiddruk van een perceel.

Wisselende omstandigheden

'De omstandigheden kunnen heel wisselend zijn. In het geval dat je er slecht op kunt in het najaar, kun je wellicht beter voor onderzaai kiezen. Die onderzaai zelf zorgt al voor meer grip, waardoor er minder spoorvorming ontstaat. Tegelijkertijd zorgt een goede onderzaai voor een betere structuur en betere waterdoorlatendheid van de bodem. Dat zijn belangrijke voordelen.'

De beschikbaarheid van graslandwoelers kan volgens de onderzoeker wel een probleem zijn. 'Veel loonwerkers hebben hem wel, maar lang niet allemaal. En de werkzaamheden worden allemaal in dezelfde periode uitgevoerd natuurlijk.'

Onkruidbestrijding

De verplichting van vanggewas maakt onkruidbestrijding in de winter onmogelijk. 'Er zijn toch heel wat soorten die ook gewoon in de winter doorgroeien. Daar kun je nu niets aan doen. Bij nazaai kan dat in principe wel direct na de oogst. Tegelijkertijd krijgt onkruid meer kans als er niets staat. Bij onderzaai is de bodem bedekt en is het perceel minder onkruidgevoelig.'

Toch verwacht Groten op het gebied van onkruidbestrijding geen grote verschillen met de gangbare praktijk zoals die was voor de vanggewasverplichting. 'Er zijn niet veel boeren die tijdens de winter een onkruidbestrijding uitvoeren. Is de noodzaak er wel? Kies dan voor nazaai.'