Zware omstandigheden doen zingen en bidden

In het verleden, toen afstand en tijd anders waren en het leven voor velen zwaar was met handarbeid in weer en wind, was de nabije sociale omgeving het enige wat men had. Radio was er amper, slechts een enkele auto. De kerken waren vol en er werd volop gezongen om het bestaan dragelijk te maken. Zingen en bidden.

In muziek zit vaak de ziel van een volk, van je sociale omgeving. Mijn oom probeerde enigszins krampachtig de muziek uit zijn jeugd en de liedjes die op het veld gezongen werden in stand te houden via dorpscabaret en -koor. Wat je hier in de omgeving zag in de suikerbietenteelt en -oogst en andere teelten, met veel handwerk ooit door boeren, vaste knechten en dagloners, zag je in de Verenigde Staten ook. Dat is goed gedocumenteerd.

Een paar jaar terug reisden wij in het gebied waar je de ziel van Amerika het best kunt ervaren; van Nashville, Tennessee, via Memphis aan de Mississippi, naar New Orléans, Louisiana. Het katoengebied in het zuiden, waar zowel veel blanken als zwarten arm waren en er als cottonpickers werkten. Zware arbeid bij hoge temperaturen. Bidden en zingen; country voor de ene kleur, gospel, blues en jazz voor de andere, maar beide eigenlijk vanuit hetzelfde gevoel, met rock als symbiose. Je struikelt er over de kerken. Elvis hebben we er aan te danken, werd wereldberoemd door zijn manager Colonel Parker, ofwel Dries van Kuijk, afkomstig uit Breda.

Rijdend door een land lees ik het landschap: dit is dan wat men beroepsdeformatie noemt. Ik zie wat er groeit, wat voor schaal de landbouw is, hoe de gebouwen zijn, de machines die er staan, ook al is het buiten het groeiseizoen. De waterlopen, rivieren en het klimaat maken dat ik me een voorstelling kan maken hoe het er is om boer te zijn, hoe het was in vroeger tijden en hoe een sociale omgeving in elkaar zit op plattelandsniveau.

Vandaag de dag, in ons land, leven wij dicht bij steden en kennen vaak ook die cultuur, mits we ons er voor openstellen. Voor de stedeling geldt dit evenzeer, die woont vlak bij ons.

Muziek maakt ieders identiteit.