Center pivot kan plaatsspecifiek beregenen

Het weer laat zich niet beïnvloeden, maar met beregening zijn in droogtegevoelige gebieden goede opbrengsten te behalen. In Noord-Amerika maken telers veel gebruik van een center pivot, een boom die als een de wijzer van een klok zijn rondjes draait over een perceel. Het is een systeem dat inmiddels wereldwijd zijn weg heeft gevonden. De eerste systemen zijn ook in Nederland in bedrijf.

Beregening of irrigatie is een belangrijk onderdeel van een opbrengstzekere landbouw in droogtegevoelige gebieden. Dat zien we de laatste jaren ook in ons land. Er zijn meerdere irrigatiesystemen. Het efficiëntst (95 tot 98 procent) is druppelirrigatie. Voor de akkerbouw is dit systeem minder geschikt. De moderne center pivots hebben een efficiëntie van 80 tot 95 procent, terwijl regenhaspels ongeveer 60 procent scoren.

In de Verenigde Staten (VS) en Canada maken telers veel gebruik van center pivots. Dat deze in Noord-Amerika veelvuldig worden toegepast, heeft te maken met de daar veelvoorkomende vierkante perceelsvorm. De zogenaamde 'quarter sections', een perceel van ongeveer 64 hectare.

Pionier

Fabrikant Valley, in de gelijknamige plaats in de staat Nebraska, is een van de pioniers van deze beregeningstechniek. De basis voor het bedrijf is in 1954 gelegd door Robert Daugherty. Nadat hij het patent in 1954 had aangekocht, heeft hij er eerst aan gewerkt om het handzamer, steviger en betrouwbaar te maken.

Na vijf jaar werden er al vijftig center pivots verkocht en tien jaar later draaiden er alleen al in de staat Nebraska meer dan tweeduizend stuks. Valley ging ze ook buiten de VS verkopen, als eerst in Lyon in Frankrijk. In Nebraska zijn er in totaal al 52.000 center pivots.

Valley heeft wereldwijd een marktaandeel dat schommelt rond de 50 procent. De export is dermate gegroeid dat deze inmiddels even groot is als de Amerikaanse thuismarkt. Een van de belangrijkste groeimarkten is Zuid-Afrika. Maar ook Zuid-Europese landen als Spanje en Frankrijk kiezen voor dit systeem.

Lineair systeem

Een belangrijk verschil is dat Valley naar de exportmarkten voor het merendeel lineaire systemen verkoopt. In Noord-Amerika worden deze slechts 3 tot 5 procent verkocht, terwijl naar de exportlanden 30 tot 40 procent van de beregeningsapparatuur van het lineaire systeem is.

Beide systemen komen in grote lijnen overeen. Maar center pivots beregenen cirkelvormig, terwijl de lineaire systemen in een rechthoekige vorm beregenen. Het water wordt dan uit een langs- of tussenliggende watergang gepompt.

Valley had de markt voor center pivots voor zichzelf, totdat in 1969 het patent verliep. Daarna kwamen ook andere fabrikanten op de markt. Van meet af aan zijn er veel ontwikkelingen op de beregeningsapparatuur doorgevoerd en dat gaat nog steeds door.

Hoeksystemen

Een van de eerste verbeteringen waren de hoeksystemen in 1975. Dit zijn verlengstukken van de beregeningsboom die scharnierend aan het uiteinde zijn gemonteerd. Die zwenken in de hoeken van de quarters uit en voorzien zo ook een groot deel van de hoeken van water. Volgens Valley wordt hiermee de beregende oppervlakte met 20 procent vergroot. Het uitzwenken van deze hoekarm is nu per gps automatisch aan te sturen.

In het begin werden de pivots door waterdruk aangedreven. Dit is geleidelijk aan vervangen door elektrische aandrijving. Het voordeel van een elektrische aandrijving is dat de snelheid nauwkeurig kan worden aangestuurd en daarmee de hoeveelheid water die de teler wil geven. De bediening via de computer deed in 1990 zijn intrede en vijf jaar later via een mobiele afstandsbediening. In 2010 volgde de variabele afgifte.

Bij de nieuwste ontwikkelingen, zoals Valley Aqua Trac, geven sensoren de opgemeten vochtigheid van de grond door aan Valley Scheduling. Aan de hand van deze gegevens geeft Valley Scheduling een zevendaags irrigatieplan, dat overigens dagelijks wordt aangepast aan de actuele situatie. De op de landbouw gerichte weersvoorspellingen zijn geïntegreerd.

Taakkaarten

Met behulp van taakkaarten zijn percelen in kaart gebracht en zo kan een perceel per locatie meer of minder worden beregend. Door een samenspel van deze systemen wordt voorkomen dat er niet te veel en niet te weinig water wordt afgegeven. Ook kunnen hiermee vloeibare meststoffen of gewasbeschermingsmiddelen worden gegeven, op basis van informatie van sensoren.

Met Variable Rate Irrigation zijn percelen met wisselende grondsoorten naar behoefte te beregenen. Met 'remote control' kan een persoon van waar ook ter wereld via zijn smartphone, tablet of computer meerdere irrigatiesystemen controleren en bedienen.

De nieuwste ontwikkeling van 2019 is Valley Insights. Valley zegt dat dit een stap in de richting is van het autonoom beregenen. Met behulp van luchtfoto's zijn de ontwikkelingen in het gewas waar te nemen en zijn opbrengstverliezen met tijdige irrigatie te voorkomen.