Meerprijs melk kan natuur helpen

Friesland is trots is op zijn zuivelindustrie. Van koe tot melk en kaas. De Friese vlag is zelfs over de hele wereld beroemd. Maar ook zijn de Friezen zich er als geen ander van bewust dat het prachtige weidelandschap de laatste decennia saaier wordt.

De vogelrijkdom neemt snel af en de biodiversiteit verschraalt. Een belangrijke oorzaak is de grote productiedruk waaronder vooral melkveehouders staan. Dit speelde al vóór de stikstofcrisis. Het is een zware tijd voor deze ondernemers.

Toch willen de meeste Friese veehouders (weer) trots zijn op hun omgeving. Zij gunnen hun kinderen dezelfde natuurlijke rijkdom die ze uit hun eigen jeugd kennen. Friesland wil melkveehouders de hand reiken, om ze te helpen in een transitie naar meer biologische en natuurinclusieve landbouw. De grutto, het symbool van deze kentering, willen we terug in het weidelandschap.

Helpende hand

Boeren kunnen niet alleen opdraaien voor de oplossing, evenmin kan het antwoord alleen uit Den Haag komen. Ook de consumenten kunnen een helpende hand bieden. De prijs van melk speelt hierin een grote rol. We kunnen grote resultaten boeken als we voor elk pak melk een paar centen meer betalen. 'Friese burgers voor Friese boeren.'

Dit idee is op een symposium in Leeuwarden met open armen ontvangen. Niet alleen door natuur- en kennisinstellingen als Wageningen University & Research en de Rijksuniversiteit Groningen, maar ook door Friesland Campina, A-Ware en Rabobank. Landbouwminister Carola Schouten reageerde eveneens positief.

Cruciaal voor het slagen van het plan zijn de supermarktketens. Willen zij ook meewerken? Het Noord-Nederlandse Poiesz en Jumbo Kooistra spraken hun steun uit. Met Albert Heijn wordt ?nog gesproken.

Twee cent

Als we twee cent meer betalen voor een pak melk, dan leidt dit op nationale schaal tot een fonds van circa 100 miljoen euro per jaar. Dit is berekend door onafhankelijk adviesbureau CLM Onderzoek en Advies. Het bedrag kan worden ingezet voor een biodivers landschap met weidevogels. Denk aan mozaïekbeheer (maaien in fases), een kruidenrijk grasland, een hoger waterpeil in aaneengesloten gebieden, meer weidegang en beperking van predatie.

Burgers betalen per pak melk of kilo kaas een beetje extra en zien het resultaat terug in hun eigen regio. Het geld komt in een apart fonds en versterkt de aanpak van het klimaatakkoord, het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, het Deltaplan Biodiversiteitsherstel en lokale acties.

We zijn in Friesland begonnen als voorbeeld voor heel Nederland. Friese Burgers voor Friese Boeren, Hollandse voor Hollandse, Drentse voor Drentse enzovoort. Het resultaat: de grutto terug in het weidelandschap!

Co-auteurs: Burgemeester van Leeuwarden Sybrand Buma, CdK en gedeputeerden Friesland Arno Brok, Douwe Hoogland en Johannes Kramer, en oud-minister van Milieu Pieter Winsemius.

Eerder verschenen in het AD .