Marc Calon: de onvrede in boerengezinnen is immens

Waarom zijn boeren zo boos?

'De boosheid en frustratie van boeren is in Nederland naar buiten gekomen door de stikstofimpasse, maar gaat over veel meer. We hebben te maken met een vertrouwenscrisis. Boeren voelen zich al jaren genegeerd, miskend en niet gehoord. De overheid stort steeds meer regelgeving over ons uit en dat leidt tot ongenoegen. De onvrede in boerengezinnen is immens. Dat komt nu tot uiting. Dat geldt overigens niet alleen voor boeren, maar ook voor de bouwers, de zorg, politiemensen, onderwijzers.'

'Natuurextremisme werkt niet in een dichtbevolkt land als het onze'

Marc Calon, voorzitter van LTO Nederland

Waar komt dat door?

'De overheid maakt vooral beleid op de enkeling die zich misschien niet aan de regels houdt. En daar zijn de goedwillenden de dupe van. En dat is vrijwel iedereen. Want niemand staat op met het idee: 'ik ga vandaag de zaak eens even flink lopen verzieken'. Mensen willen hun vak uitoefenen. En daar willen ze trots op zijn. Boeren willen aangesproken worden op hun vakmanschap en staan voor de continuïteit van hun bedrijf.'

Waarom gaat het dan mis?

'De cultuur op het ministerie van LNV is er voornamelijk een van regels en van controle, controle, controle. We zien soms dat op andere ministeries veel meer een cultuur heerst van het samen kijken naar doelen en hoe we daar gaan komen. LNV is te veel bezig met hoe de regels te borgen en te handhaven zijn. In de stikstofdiscussie komt daar ook nog eens bij dat, door de uitspraak van de Raad van State, Natura 2000-gebieden voor alles gaan. Ik ben niet tegen natuur, maar wel tegen dat soort natuurextremisme. Dat werkt niet in een dichtbevolkt land als het onze.'

Wat is de oplossing?

'De overheid moet weer vertrouwen tonen in de mensen, ook in de boeren en tuinders. Boeren willen echt wel, maar dan moet het ook kunnen. Dan moet er ook perspectief zijn voor hun bedrijf. De overheid zou het mogelijk moeten maken, met goed beleid en de ruimte om het rond te rekenen. Dat is te vaak niet het geval. Het wordt ons onmogelijk gemaakt om vooruit te kunnen en dat zet boeren en tuinders en hun gezinnen compleet klem.'

Is de onrust uniek voor Nederland?

'Nee, zeker niet. Ik ben deze week in Brussel geweest om te praten met onder meer de Duitse en Franse boerenorganisaties. Daar spelen weer andere dossiers maar het probleem is hetzelfde: boeren en tuinders voelen zich miskend.'

Wat stelt u voor?

'Ga als overheid nou eens van het positieve uit, van de wil van de boeren, in plaats van eindeloos regels en administratieve verplichtingen over ons uit te storten. 'Boeren willen best: het stikstofplan met het Landbouw Collectief gaat niet voor niets uit van vrijwilligheid. Met het klimaatakkoord zijn best stappen te maken als er goed beleid en voldoende financiering is. Maar je moet het ons wel mogelijk maken.'