Anticiperen in tijden van regen

In tijden van regen moet je je soms aanpassen en daarom hebben we onze lichtste kopeg voorzien van een lichte zaaibalk die nog in de schuur lag. Deze kopeg hangt nu achter de spitmachine. Dat is veel lichter dan met de normale, zware kopeg met schijfkouters. Een mooie combinatie, maar ik hoop dat we weer aan het woelen en zaaien komen.

Ons favoriete systeem van grondbewerking: veel capaciteit, vlak werk, mooi zaaibed, geen ploegzool, weinig brandstofverbruik en organische stof blijft bovenin. Iets waar we meer mee bezig zijn, nu we zoveel mogelijk niet-kerende grondbewerking (NKG) toepassen. Je creëert een gezonde bodem. Nooit verstikte grond onderin door verterende organische resten bij te weinig zuurstof.

Al vraagt NKG ook aandacht: wanneer moet je welke grondbewerking uitvoeren en met welke machine, wanneer moet je de groenbemester kapotmaken en hoe houd je de druk van onkruiden en plagen laag genoeg? Met deelname aan een enthousiaste studieclub hopen we steeds meer antwoorden te vinden. De goede waterhuishouding en stevige structuur in het voorjaar moedigen dat alleen maar aan. NKG vergt aanpassingen.

Maar aanpassen moeten we ons hoe dan ook. Of het nu aan een grilliger klimaat, aan moderniserende techniek, aan wegvallende chemie of aan een veeleisender maatschappij is: laten we ook hierin veerkrachtig, flexibel en creatief zijn. Natuurlijk moeten we af en toen flink aan de rem trekken, maar we zijn meer dan alleen een groep die met trekkers provinciehuizen en vertrekhallen bezoekt. We zijn ondernemers en niet voor een gat te vangen.

Ik hoop dat onze sectoren niet te veel worden verzwakt. Maar wat er ook aan Haagse regen over ons heen komt, ik hoop dat u als ondernemer ook met de nodige aanpassingen voldoende mogelijkheden ziet voor de toekomst. In een project over landschapsinclusief boeren, waarin we als akkerbouwers en veehouders ook onze visie kunnen geven, heb ik gezien hoe ondernemers nu al zoeken naar mogelijkheden voor hun bedrijf in de toekomst.

Die anticiperende kracht vanuit ondernemers biedt perspectief. Aan de andere kant: als ik zie hoeveel 'te koop'-borden hier onlangs in de tuin gezet zijn, dan ben ik bang voor wat er nog komen gaat.