Transitie van de consument nodig

Column Akkerbouw Hilko Bos 08 feb 2019 om 08:20uur

Met 90,3 miljard euro is Nederland, na de Verenigde Staten, de op een na grootste exporteur van landbouwgoederen. Die 90,3 miljard euro levert met 18,2 procent van de totale Nederlandse goederenexport een mooie bijdrage aan onze economie.

We moeten zuinig zijn op die positie. Maar steeds vaker lees ik dat we de wereld niet hoeven voeden, of moeten willen voeden, of zelfs maar mogen voeden. Waarom niet? De grenzen zijn bereikt, is de teneur.

Als dat zo is, dan is het toch vooral zaak om de productie vast te houden bij een afnemende druk op onze omgeving? Dat is iets waarmee we al jaren bezig zijn. We hoeven niet de focus op export los te laten om terug te gaan naar een lage productie voor een lokale markt. Er zit ook iets tussenin.

Maar het moet allemaal anders, vindt de burger. Niet te verwarren met de consument, die het aandeel van zijn inkomen dat hij aan voedsel uitgaf zag dalen van 50 procent rond 1900 naar 11 procent in 2011. En liever nog iets verder. Wij keken mee, terwijl onze landbouwproductie vervijfvoudigde sinds de jaren vijftig bij een afname van het areaal met meer dan 400.000 hectare.

We hoeven niet de focus op export los te laten om terug te gaan naar een lage productie voor een lokale markt

Hilko Bos, akkerbouwer in Oldehove

Alsof er de komende jaren nog niet genoeg uitdagingen liggen voor de landbouw, lees ik in dit blad. Johannes Kramer van de Fryske Nasjonale Partij stelt dat het verdienmodel voor gangbare landbouw ten einde loopt en dat de transitie van de landbouw nog niet ver genoeg gaat. Dat zou je op basis van de consumentenbesteding aan voedsel ook bijna gaan denken. Gelukkig hebben we de export nog.

We, of in ieder geval Friesland, zouden naar 100 procent biologische landbouw moeten. Daarover zei Louise Fresco, voorzitter van de raad van bestuur van Wageningen University & Research, in 2012 in de Volkskrant dat we dan zes keer zo veel land nodig hebben. Een afname van de productie naar vooroorlogse proporties, toen Nederlanders nog meer dan een derde van hun inkomen aan voedsel besteedden.

Misschien is dat iets te kort door de bocht, maar beperkingen aan voedselproductie hebben consequenties voor de voedselprijs. Het is het een of het ander. We zijn toe aan een transitie van de Nederlandse consument naar iemand die in de eerste plaats werkt voor voeding en onderdak. En die niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk geld overheeft voor een duurzame inhoud van het winkelmandje. Ik hoop dat het kwartje, of liever een beetje meer, snel valt.