Van Dongen: CBS te kort door de bocht bij stikstofverlies stallen

De verduurzaming van de veehouderij wordt niet geholpen door vergaande conclusies te trekken op basis van onderzoeksrapporten die nuance behoeven en onzekerheden bevatten', reageert Van Dongen op berichtgeving dat een emissiearme stal amper milieuwinst oplevert.

Een eerder rapport gaf ook al gaten in gasvormige stikstofverliezen aan, laat Van Dongen weten. 'Al twintig jaar meet de overheid aan stalsystemen die meer of minder stikstof uitstoten. Om een stalsysteem toegelaten te krijgen op de Regeling Ammoniak- en Veehouderij (RAV)-lijst worden zwaar onderbouwde procedures doorlopen. Het is daarom te kort door de bocht om nu op basis van één onderzoek te concluderen dat bepaalde stallen weinig milieuwinst opleveren.

Werkelijke metingen

'Ik geef dan ook de voorkeur aan de daadwerkelijk gemeten cijfers, zoals die voor de RAV-lijst zijn gedaan, boven modelmatige berekeningen', stelt Van Dongen. Deze week kopten media dat de emissiearme stal net zo milieuonvriendelijk is als de reguliere stal. Basis voor die stelling is een onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het CBS berekende gasvormige stikstofverliezen op basis van verse mest en afgevoerde mest. Daarvoor keek CBS naar de fosfaat-stikstofverhouding in mestmonsters. Omdat fosfaat niet vervluchtigt en stikstof wel is die verhouding een maat voor stikstofverlies.

Ook niet-schadelijke stikstof

Het CBS-onderzoek berekent het totale stikstofverlies. Het bureau telt naast ammoniak ook de vervluchtiging in de vorm van het voor de natuur onschadelijke zuivere stikstof (N2) mee. De lucht bestaat voor 80 procent uit deze N2.

Onjuiste conclusies over stikstofuitstoot rundveestallen https://t.co/hiGDVgzyqR via @veeteelt_nl

— Cor Pierik (@CrPierik) November 7, 2019

'Verder onderzoek is nodig om een onderverdeling naar stikstofsoort te maken', verduidelijkt Cor Pierik van het CBS. 'Je zou verwachten dat de stikstofemissie bij een emissiearme stal veel lager is dan bij een reguliere stal. Dat dit uit onze berekeningen niet altijd naar voren komt, is opmerkelijk.'

Uit het onderzoek blijkt de emissie van gasvormige stikstofverliezen bij emissiearme loop- en ligboxenstallen voor drijfmest hoger dan bij reguliere melkveestallen met drijfmest. Bij vleeskuikens en ouderdieren voor vleeskuikens ligt het stikstofverlies bij emissiearme huisvestingssystemen volgens het CBS op hetzelfde niveau als bij de reguliere huisvesting. Het CBS spreekt daarom over een vermoeden dat de effectiviteit van maatregelen tegen emissie mogelijk wordt overschat.

Verwarring zaaien

Van Dongen vindt dat het CBS-rapport verwarring zaait ook omdat er de nodige aannames worden gedaan. 'Zo rekent CBS bijvoorbeeld met vaste gehalten in verse mest, terwijl dit afhankelijk is van het management van de ondernemer.'

'Dergelijke berichtgeving schaadt het draagvlak onder veehouders om te investeren in milieumaatregelen', stelt Van Dongen. Hij spreekt van stemmingmakerij en snapt de ophef ook niet. 'De stikstofimpasse waarin Nederland zich bevindt gaat over de neerslag in Natura 2000-gebieden, niet over stalemissies', stelt Van Dongen.