Boeren als God in Frankrijk door lage kostprijs

Nederlandse melkveehouders kijken een beetje verbaasd naar hun Franse collega's. Dat bleek in september wel, toen een groep melkveehouders met Nieuwe Oogst Reizen een week in de Franse regio's Bretagne en Normandië doorbrachten. De Franse melkveehouders zijn op veel fronten een stuk gemakkelijker. De koeien geven gemiddeld minder melk en de percelen liggen er meestal een stukje minder strak bij.

Dat komt niet alleen door de Bourgondische cultuur, het is ook bedrijfseconomisch verklaarbaar. De productiekosten voor Franse melkveehouders liggen stukken lager dan die in Nederland. Waar de Nederlandse hectareprijs al snel op 70.000 euro ligt, wordt er in Frankrijk maar een tiende voor betaald.

Gemiddelde hectareprijzen

In regio Pays de Loire gaat de grond soms weg voor 2.000 euro per hectare en ook in Normandië zijn prijzen van 5.000 euro niet ongebruikelijk. De gemiddelde prijs ligt in deze regio op 7.000 euro per hectare. In Bretagne ligt de gemiddelde hectareprijs op 3.500 euro per hectare.

'Als ik dat aan Nederlandse melkveehouders vertel, kunnen ze het vaak niet geloven', vertelt Ann-Carine Schaap van het Franse agrarische makelaarskantoor Quatuor Transactions. Ook ander kosten liggen volgens haar vaak lager, zoals die voor het mechanisatiebedrijf en de veearts. Ze merkt dat er steeds meer interesse is vanuit Nederland om een melkveebedrijf in Frankrijk over te nemen.

'Traditioneel is Frankrijk iets minder in trek vanwege de taal', stelt Schaap. 'Frans is voor de meeste Nederlanders nu eenmaal ingewikkeld, zeker als je veel moet regelen bij een bedrijfsovername. En Frankrijk heeft ook enorm veel regels. Daar helpen wij Nederlandse boeren bij.'

Mest uitrijden

Ondanks die regels is het ondernemersklimaat volgens de makelaar fijn in Frankrijk. 'Het is net als met de Franse taal. Op iedere regel bestaat in Frankrijk een uitzondering', zegt ze.

'Net als in Nederland zijn er in Frankrijk bemestingsnormen en regels over het uitrijden van mest. Maar in Nederland is regel echt regel. Na 30 september mag er niet meer bemest worden. In Frankrijk is het vaak geen probleem als je er even achteraan belt en een goede reden hebt.'

Franse melkfabrieken zien Nederlandse melkveehouders graag naar Frankrijk komen, stelt Schaap. 'De Franse melkveehouderij kan net de Franse markt bedienen. Frankrijk is niet echt een exportland. Nederlandse melkveehouders staan goed bekend en voeren vaak een verbeterslag door. Maar niet alleen melkveehouders, ook Nederlandse pluimveehouders staan bijvoorbeeld goed bekend.'

Stabielere melkprijzen

De reguliere melkprijzen in Frankrijk zijn vergelijkbaar met die in Nederland en liggen rond de 34 à 35 eurocent per liter. De prijzen zijn in Frankrijk een stuk stabieler dan in de meeste andere landen. 'Als de prijzen wereldwijd sterk stijgen, stijgt de melkprijs in Frankrijk gematigd. Maar dat geldt ook als de prijzen dalen', vertelt zuivelanalist Willem Koops van ZuivelNL.

In Frankrijk is fosfaat geen belemmerende factor voor de groei van de zuivelproductie. Frankrijk kent wel een ander systeem dat de groei voor een groot deel reguleert.

'In aanloop naar de afschaffing van het melkquotum in 2015 zijn in Frankrijk contracten afgesloten tussen melkveehouders en private zuivelbedrijven. Dat is een wettelijke verplichting waarin afspraken worden gemaakt over de prijs en de hoeveelheid melk per jaar', legt Koops uit.

Te veel macht

Veel Franse melkveehouders vinden dat de melkfabrieken door die contracten te veel macht hebben gekregen. 'Velen hebben nu geen mogelijkheid meer om quotum te kopen. Enkele melkfabrieken geven moeilijker meer melk aan bestaande boeren', vertelt Schaap.

'Voornamelijk Lactalis geeft minder melkvolume. Maar dat hangt af van de boer, resultaten, regio en marketing, aangezien zij 'luxueuze' producten verkopen. Andere fabrieken geven daarentegen makkelijk meer melk, zoals Agrial. Bij Sodiaal is het jaarlijks ook mogelijk. En een enkele andere afnemer geeft toestemming om jaarlijks met 10 procent te groeien.'