'Een leven voor en na de brand'

Donderdag 28 juni 2018 zal voor altijd een zwarte dag blijven voor de familie Arts. 'Het was een warme avond. Samen met een vriend was ik een hek aan het lassen. Ineens stonden we in een vuurzee. Er was geen houden aan', blikt Luc Arts terug. 'We hebben snel 112 gebeld. Achteraf bleken de buren al gebeld te hebben', zegt Cecile Arts, die op dat moment in de keuken stond en van daaruit niets had gezien van de vuurzee.

De rosékalverhouderij telt drie stallen: twee met een capaciteit van achthonderd kalveren en een kleinere voor driehonderd. Er zijn vijf afdelingen waarvan anderhalve afdeling al leeg is. De volgende dag gaat de rest van de kalveren naar de slachterij. 'We staan altijd kort leeg, dus in de lege afdeling waren we het hek aan het repareren. Het eerste kapotte hek in de stal van tien jaar oud', zegt Luc Arts.

Ze rennen naar de volgende afdeling om de hekken los te maken. Een aantal kalveren gaat naar buiten, maar komt ook weer binnen. 'We moesten snel zijn om zelf veilig buiten te komen.' De vlammen verspreiden zich binnen een minuut via de luchtkanalen van de luchtwasser. 'Het was een grote vuurbal.'

Geblust

De zwarte rook is tot ver in de omtrek te zien. De wind staat gunstig en het vuur trekt niet over de naastgelegen stal. De brandweer is snel ter plaatse en blust de luchtwasser. Na een half uur is de brand uit.

'Onze tussenpersoon die binnen een half uur hier was, zei: geen zorgen, het is allemaal goed verzekerd', vertelt Arts. De dag na de brand starten vier experts het onderzoek. De toedrachtsonderzoeker van de verzekeringsmaatschappij schakelt een onafhankelijk onderzoeksbureau in.

'Dat is de standaardprocedure, hoorden wij. Zelf hadden we direct Van Kempen Advocaten en een contra-expert ingeschakeld. De verzekeringsmaatschappij vroeg zich af of dat wel nodig was.' Een tijd van uithuilen en veel bezoek volgt, met de gedachte dat het met de uitkering wel goedkomt.

'Grove nalatigheid'

Na drie weken komt het bericht dat er 'wegens opzet of grove nalatigheid is besloten om geen dekking te verlenen'. 'Er was geen opzet of grove nalatigheid in het spel. Dat vond de advocaat ook', zegt Cecile Arts. Ze gaan aan de slag met het doorspitten van het onderzoeksrapport en stellen een eigen rapport op, met bewijsmateriaal van andere branden.

Ze maken gebruik van de feiten die Biesboer Expertise heeft aangedragen, maar interpreteren deze anders. Zo staat bijvoorbeeld in het rapport dat manshoge muren de stal in compartimenten verdeelden. Daaroverheen kon het methaangas zich makkelijk verspreiden. Maar op die manshoge muren stonden kunststofplaten die tot aan het plafond doorliepen. Na de brand was van deze platen niets meer terug te vinden.

'Uit dit tegenonderzoek bleek dat er wel degelijk allerlei voorzorgsmaatregelen waren genomen. Biesboer had dat niet in beeld gebracht', stelt Luc Arts. Hij belt boeren die vergelijkbare situaties mee hebben gemaakt. De advocaat stelt een rapport op en dient dat in januari in.

Volledige uitkering van schade

Op 12 februari ontvangen ze een mail waarin staat dat de maatschappij overgaat tot volledige uitkering van de schade. 'In eerste instantie geloof je het niet. We hadden al gerekend op een jarenlange rechtszaak. De maatschappij heeft het prima opgelost, het voelde echt als een bevrijding', zegt de nuchtere Brabander.

Samen met de bedrijfsadviseur worden plannen gemaakt. Arts wil pertinent geen luchtwasser meer, maar moet wel 50 procent ammoniak reduceren. Via een mestuitschuifsysteem gaat de dagverse mest nu de vergister in. De aanvraag voor proefstalstatus is goedgekeurd, maar met een lagere normering dan gehoopt.

Als voorbeeld dienen

'Dit systeem is beter voor het klimaat bij de kalveren, de brandveiligheid en de biovergister.' Arts hoopt dat het als voorbeeld van CO2- en methaanreductie voor Brabantse kalverhouders kan dienen.

Tijdens en na de brand komen veel ramptoeristen kijken. Dierenactivisten staan aan de poort en voeren een dienst op voor de kalveren. 'Dat vond ik heel terecht. Wij vinden het ook verschrikkelijk dat die omkwamen bij de brand', vertelt Luc. 'Wij en ook onze drie dochters, ervaren een leven voor en na de brand. Een stuk onbevangenheid is weg', vult Cecile Arts aan.

'Het is een jaar van dag en nacht werken geweest. We krijgen nu weer meer tijd voor onze hobby's en het verenigingsleven. Brand is een ongeluk dat je overkomt en veel impact heeft. We zijn nu nog alerter. Een ongeluk zit in een klein hoekje', besluit Luc Arts.