Sleutelpositie in Regionale Energiestrategie

Daarom is het volgens Van Korven belangrijk dat de agrarische sector lokaal en regionaal is aangesloten bij het RES-proces en bij RES-overleggen. 'Verder is het belangrijk dat we in gesprek gaan met mkb-bedrijven en burgers om gezamenlijk collectieve, sociale projecten op het gebied van duurzame energie op te gaan zetten.'

• Lees ook: Eerste collectieve zonnedak Zon op Oisterwijk

In de RES wordt voor de periode tot 2030 per regio uitgewerkt welke mogelijkheden er liggen voor de opwekking van duurzame elektriciteit, de warmtetransitie in de gebouwde omgeving en de daarvoor benodigde opslag- en energie-infrastructuur.

Dertig regio's

'Nederland is opgedeeld in dertig RES-regio's. Deze regio's worden uitgedaagd om voor 1 maart 2021 hun plannen in de vorm van een aanbod voor CO2-reductie en het opwekken van duurzame energie te presenteren aan de minister', licht de projectleider toe.

'Daarbij wordt ook nadrukkelijk gekeken naar gebieden die geschikt zijn voor het opwekken van zonne- en windenergie, (duurzame) warmte en duurzame gassen. Dan kom je al snel in het landelijk gebied terecht. Ik ben er daarom van overtuigd dat deze transitie voor een groot deel op het platteland gaat plaatsvinden.'

Krampachtig

Daar is nog niet veel van te merken, constateert Van Korven. 'Gemeenten en provincies reageren vaak nog wat krampachtig op energieprojecten. Maar binnen nu en enkele jaren is er geen ontkomen meer aan. Daarom moeten we hier nu al op voorsorteren, zodat we hier straks op kunnen inspelen.'

In het werkgebied van ZLTO zijn zes RES-regio's: Zeeland, West-Brabant, Noordoost-Brabant, Hart van Brabant, Metropoolregio Eindhoven en Rivierenland. 'Het is belangrijk dat ZLTO als belangenbehartiger van de agrarische ondernemers een rol gaat vervullen in deze RES-regio's. Doen we dat niet, dan bestaat de kans dat het hele buitengebied op de schop gaat.'

Twee aandachtspunten

Van Korven noemt hierbij twee belangrijke aandachtspunten. 'Allereerst is het belangrijk dat de huidige landbouwstructuur zo goed mogelijk intact blijft, zodat agrarische bedrijven voldoende grote percelen aan huis overhouden', zegt hij.

'In de jaren zestig is onder andere door ruilverkaveling een goede landbouwstructuur gecreëerd. Mede door aanleg van nieuwe natuurgebieden, snelwegen en de energietransitie dreigt nu opnieuw versnippering. Daardoor wordt het voor boeren steeds moeilijker om efficiënt en duurzaam te werken.'

Lusten en lasten

Een tweede belangrijke punt vindt de projectleider een goede verdeling van de lusten en lasten. 'De RES moet een initiatief worden van de regionale partijen in een gebied en er mede voor zorgen dat er meer sociale cohesie ontstaat in een gebied of dat deze in ieder geval behouden blijft', vertelt hij.

'De komende jaren moeten flinke investeringen worden gedaan om de uitwerking van de RES in de verschillende regio's handen en voeten te geven. Het zou mooi zijn als de subsidiegelden hiervoor uiteindelijk ook neerdalen in de betreffende regio en niet verdwijnen in de zakken van grote energiemaatschappijen en projectontwikkelaars.'

Samenwerking

Van Korven roept bedrijven in de agrarische sector op om lokaal en regionaal meer de samenwerking te zoeken met het mkb en burgers. 'We moeten borgen dat de regionale participatie zo veel mogelijk is geregeld. Als er een zonnepark of windmolen in de buurt komt, moeten de opbrengsten hiervan liefst ook zo veel mogelijk in de buurt landen.'

Agrarische ondernemers kunnen hier ook hun steentje aan bijdragen. 'Zij hebben bijvoorbeeld veel daken van stallen waarop zonnepanelen kunnen worden gelegd, zodat dit niet ten koste van andere percelen gaat. Daarnaast kunnen zij een rol spelen in de reductie van CO2-uitstoot en CO2-vastlegging', zegt de projectleider.

'Gelukkig zien we in diverse gemeenten steeds meer collectieve sociale projecten ontstaan op het gebied van energieopwekking, zoals in Oisterwijk, West Maas en Waal, Drimmelen, Roosendaal en Alphen-Chaam, Baarle-Nassau en Gilze-Rijen.'

Project

ZLTO is partner in Energy Community Co-Operatives (ECCO). Dit project biedt gemeenschappen in het buitengebied de kans om zelf hernieuwbare energie- en klimaatprojecten op te starten.

'Zo willen wij in samenwerking met boeren en hun omgeving lokale kringlopen sluiten, waardoor zowel de bedrijfsvoering van de boeren als de omgeving duurzamer wordt. Dit idee past bovendien prima in de plannen in de verschillende RES-regio's.'