Ingewikkelde discussie over meerwaarde

Column Algemeen Nico Bouwman 29 jul 2019 om 11:13uur

Als advocaat sta ik boeren niet alleen bij in procedures, maar geef ik ook advies om procedures juist te voorkomen.

Bij een bedrijfsovername help ik boeren regelmatig met het goed op papier zetten van de afspraken. Belangrijke vraag is altijd, wat wordt de overnameprijs en moet de opvolger afrekenen met de familie bij voortijdige verkoop? Het valt niet altijd mee iedereen hier op een lijn te krijgen.

Veel agrarische bedrijven zijn niet over te nemen, wanneer de opvolger de marktprijs zou moeten betalen ('marktwaarde'). De waarde van de grond bedraagt al snel meer dan een miljoen. Veel boerenbedrijven worden daarom overgenomen tegen een lagere waarde ('agrarische waarde'). Het verschil daartussen wordt wel de meerwaarde genoemd.

Wanneer de opvolger eerder dan gedacht de boerderij of een deel daarvan verkoopt, is het dan redelijk dat de opvolger de meerwaarde met de overige broers en zussen deelt? En hoe lang geldt deze afrekenplicht? Zo'n vijftien jaar na overname of langer? Of moet er ook afgerekend worden als de opvolger zelf met pensioen gaat?

Helaas zie ik regelmatig rechtszaken voorbij komen tussen de opvolger en overige familieleden over de afrekenplicht

Nico Bouwman, advocaat agrarisch recht

Laat ik voorop stellen dat ik het een goede zaak vind dat opvolgers de kans krijgen de boerderij over te nemen. Het is dus goed wanneer de familie de opvolger wat gunt en niet een zo hoog mogelijke prijs voor de boerderij vraagt. Wanneer de ouders anderzijds de kinderen zoveel mogelijk gelijk willen behandelen, kan dit best ingewikkelde discussies opleveren. Het gaat bovendien vaak om veel geld.

Er is hier echter geen perfect antwoord te vinden. Iedereen mag er zijn of haar mening over hebben en uiteindelijk bepalen de ouders en de opvolger samen of ze eruit komen. Het mooiste is het wanneer de opvolger het eens wordt met de ouders en dat de overige broers en zussen zich er ook in kunnen vinden.

Aan mij dan de taak die afspraken goed op te schrijven. Helaas zie ik regelmatig rechtszaken voorbij komen tussen de opvolger en overige familieleden over deze afrekenplicht. Het is dus de moeite waard hier van tevoren goed over na te denken, dit bespreekbaar te maken en de afspraken zo duidelijk mogelijk te laten opschrijven. Dat kan een hoop ellende besparen.

www.nico-advocatuur.nl