Van Engelen denkt en doet vanuit het varken

Voor Niels van Engelen geldt rust voor en contact met zijn varkens als het allerbelangrijkste in zijn bedrijf in Elshout. Met wat hulp van een medewerker en zijn vrouw Diane verzorgt hij 100 zeugen met uitloop en 900 vleesvarkens. 'Ik heb zeker volle dagen', zegt hij. 'Reken maar op een uur per zeug per week. Ik kijk vooral naar de behoefte van mijn varkens.'

Toch is Van Engelen zelden in de kraamstal als zijn loslopende zeugen werpen. De kraamopfokhokken met gesloten vloer en uitloop zijn ingestrooid met gerstestro. Ze zijn extra ruim en gebaseerd op de SKAL-normen voor 12 biggen van 25 kilo. Voor in de hokken is een overdekt biggennest met een met temperatuursensor geregelde lamp, de enige structurele verwarming op het bedrijf.

Natuurlijke ventilatie

Overal, ook in de potstal van de groepshuisvesting van dragende zeugen, is natuurlijke ventilatie. 'Bij de verbouw tot biologische stal in 2016 hebben we alles zo eenvoudig mogelijk en zonder techniek gehouden', vertelt de ondernemer. 'Ik voer op het oog met de hand uit de kruiwagen.'

Bij de zeugen liggen grote tomen. Daarom voert Van Engelen de biggen driemaal daags bij met biologische melk en gaat hij daarna over op bijvoeding. 'Mijn kraamzeugen voer ik op basis van aantal biggen en uierspanning. Zij nemen al snel 9 kilo lactozeugenvoer op.'

Goede energiebalans

Opvallend noemt de biologische varkenshouder dat het zog na vier weken verandert. De zeug investeert die kilo's dan meer in zichzelf. 'Ze komen met een goed herstelde baarmoeder, in een goede conditie en energiebalans uit de kraamstal.'

Spenen op zes weken heeft volgens Van Engelen voordelen. 'De zeugen zijn sneller, duidelijker en langer berig. Insemineren doe ik in de cyclus. Dat draagt bij aan het resultaat van 16,5 levend geboren biggen.'

Rust

De dekstal ligt ver verwijderd van de dragende zeugen. 'Vanwege de rust.' Ook het toevoegen van de zelfgefokte TN70-geltjes aan de groep gaat in alle rust. De eerste dag is er gekissebis bij de voerstations, 'maar ze kennen me en staan de volgende dag assertief bij het voerstation voor wat hulp'

De technische prestatie en de focus van de familie Van Engelen op de individuele behoefte van de zeug in combinatie met rust en regelmaat waren aanleiding om de Reudink Agroscoopbokaal dit jaar aan de familie toe te kennen. 'Van Engelen denkt altijd vanuit het varken', motiveert Achim Tijkorte, productmanager biologische veehouderij bij Reudink.

Voersamenstelling

'Van Engelen kijkt goed naar het gedrag, de voeropname en de mest van de biggen, de zeugen en de vleesvarkens. Bij afwijkingen passen we in overleg de voersamenstelling aan. Biologisch voeren vergt namelijk een totaal andere aanpak dan conventioneel.'

Varkens met uitloop leven dichter bij de natuur en daardoor is ook de voersamenstelling in de zomer en in de winter anders. Tijkorte: 'Wij leren van de bevindingen van Van Engelen.'

De dragende zeugen hebben weidegang. 'Vooral van april tot november maken ze daar dankbaar gebruik van', vertelt Van Engelen. Anders is het met de 900 vleesvarkens. Zij zitten met 50 tot 55 dieren in een grondhok met buitenuitloop dat ze van jongs af aan bevolken.

De Groene Weg

Het decreet 'rust' hanteert de biologische varkenshouder uit Elshout ook hier. Het uitselecteren van de dieren voor slachterij De Groene Weg doet hij in alle rust in zijn eentje. 'Meestal lever ik uit vier à vijf hokken. De aantallen geef ik zes weken van tevoren op en dat levert me per varken een forse bonus op', vertelt hij.

De slachterij hanteert vrij scherpe grenzen qua leveringsgewicht en spek. 'Wat mij in deze keten bevalt, is dat de vlees- en biggenprijzen voor drie maanden vastliggen op basis van de verwachte kosten en de afzet in de retail.'

Toekomst

Wat bedrijfsvoering in de toekomst betreft wil Van Engelen op zijn gesloten bedrijf van 100 zeugen en 900 vleesvarkensplaatsen met zo min mogelijk zeugen het afgesproken aantal vleesvarkens binnen het afzetcontract afleveren. 'Uitbreiden is niet aan de orde. Qua emissies kan ik mijn dieraantallen aan de samenleving verantwoorden.'

En die ene week vakantie die de familie jaarlijks heeft? 'Dan werpen er geen zeugen of worden biggen gespeend. We gaan dan met de kinderen zo ver mogelijk weg, zodat het ook echt onmogelijk is om even terug te keren naar ons bedrijf', glimlacht Diane van Engelen.