Sectoroverstijgende mestaanpak meest optimaal

Nederlandse melkkoeien en varkens produceren in 2020 naar schatting ongeveer 118 miljoen kilo fosfaat en 342 miljoen kilo stikstof in mest. In Nederland is voor deze mestsoorten ruimte voor 113 miljoen kilo fosfaat en 342 miljoen kilo stikstof, als de Europese derogatie wordt behouden.

Het onderzoek van WER moest inzicht geven in of – en zo ja hoe – mestbewerking en -verwerking en voermaatregelen in de melkvee- en varkenshouderij kunnen bijdragen aan een oplossing voor het fosfaatoverschot van 5 miljoen kilo. En een mogelijk stikstofoverschot bij afschaffing van de derogatie.

Modelberekeningen

Berekeningen met MERIT, een model voor economisch investeringsbesluiten ontwikkeld door WER, tonen aan dat de economisch optimale oplossing een gezamenlijke, sectoroverstijgende, inspanning vergt. Hierbij verlaagt de melkveehouderij de mineralengehaltes in het voer en wordt een deel van de mest gescheiden.

De vleesvarkenshouderij verlaagt de voergehaltes juist niet, maar verwerkt de drijfmest. De fokvarkenshouderij moet – afhankelijk van het scenario – de gehaltes in het voer verlagen en drijfmest verwerken. Dit kan betekenen dat de melkveehouderij extra kosten maakt, waardoor de varkenshouderij meer mest kan aanwenden in Nederland en kosten kan besparen.

Advies aan overheid en bedrijfsleven

WER noemt het belangrijk dat de overheid langdurige zekerheid verschaft over het beleid rondom de beschikbare gebruiksruimte voor fosfaat- en stikstof. Verwerking van vleesvarkensdrijfmest is alleen noodzakelijk bij een lagere plaatsingsruimte voor stikstof of fosfaat in Nederland. Mestverwerking vergt aanzienlijke investeringen.

De WER-onderzoekers adviseren boeren, agrarisch bedrijfsleven, overheid en landbouwkundig onderzoekers om te analyseren hoe kosten en baten in de mestafzetketen zijn verdeeld tussen de sectoren, per schakel en per bedrijfstype. Zo wordt inzicht verkregen in de benodigde stimuli per sector, ketenschakel en bedrijf. Daarmee zou een economisch optimale oplossing kunnen worden gerealiseerd.

Mestverwerkers en landbouwkundig onderzoekers wordt aangeraden verwerkingstechnieken verder te ontwikkelen voor vlees- en fokvarkensdrijfmest. Denk aan technieken als korrelen, BioEcoSIM en RePeatGZ, die nodig zijn als de plaatsingsruimte voor stikstof en fosfaat uit dierlijke mest kleiner wordt dan de huidige plaatsingsruimte.