Kringloop vraagt andere bril akkerbouwer

Meer aandacht voor de bodem, meer biodiversiteit, minder emissie van schadelijke stoffen en zuiniger gebruik van grondstoffen zijn de vier essentiële elementen voor kringlooplandbouw. Dit schrijft Rabobank in de studie ‘Nieuwe rondes, nieuwe kansen’ over de mogelijkheden van kringlooplandbouw in de Nederlandse akkerbouwsector.

De studie is als verdieping onderdeel van een grotere studie over kringlopen in de grondgebonden sectoren. Een vergelijkbare studie wordt ook uitgevoerd voor de melkveehouderij. De bevindingen voor de akkerbouw werden eerder vandaag gepresenteerd op het biologische akkerbouwbedrijf Van Woerden Flevo in Biddinghuizen.

Verschuiving verdienmodellen

Sectorspecialist Gea Bakker vertelde bij de presentatie dat zowel akkerbouwers zelf als alle betrokken ketenpartijen zich ervan bewust moeten zijn dat een verschuiving van verdienmodellen nodig is. ‘We willen ruimere rotaties, minder rooigewassen en meer natuurbeheer op de bedrijven. Het betekent dat een akkerbouwer niet meer alleen afhankelijk kan zijn van het vermarkten van één hoofdgewas, hij heeft meer neveninkomsten nodig.’

Meer diensten, meer opbrengsten: het vraagt om een andere bril van de akkerbouwer, maar ook van de stakeholders’, stelt Bakker. ‘Als Rabobank kunnen we een rol spelen bij de bewustwording, het faciliteren van het transitieproces en het overbrengen van kennis over nieuwe verdienmodellen.’

Gewenst gedrag stimuleren

Op een vraag of Rabobank gewenst gedrag op het gebied van kringlopen zou willen stimuleren, antwoordt Bakker dat de bank dit altijd in overweging neemt. Voor het beoordelen en eventueel belonen van bedrijven wordt nu onder meer met BO Akkerbouw nagedacht om net als voor de veehouderij ook een Biodiversiteitsmonitor te ontwikkelen voor de akkerbouw.

Bakker: ‘Wij kunnen verduurzaming in de akkerbouw stimuleren door rentekortingen op financieringen. Maar onze voorkeur gaat meer nog uit naar het stapelen van beloningsvormen. We denken dan bijvoorbeeld aan het combineren van een lagere rente met bijvoorbeeld lagere pachtprijzen of lagere waterschapslasten voor boeren die inspanningen leveren voor een betere waterkwaliteit.'

Grote middengroep

Een betere bodem, minder lekken in de kringlopen en een andere vorm van gewasbescherming dragen bij aan het doel van Rabobank om van de akkerbouw een groene en gewaardeerde sector te maken. ‘We zien dat voorlopers nieuwe technieken en nieuwe inzichten vlot oppakken’, zegt akkerbouwanalist Stefan van Merrienboer van Rabobank. ‘Het is nu van belang dat de grote middengroep ook meekomt.’

Volgens de analist zijn precisielandbouw en betere technieken voor onder meer monitoring essentieel voor de verdere verduurzaming van de akkerbouw. ‘Akkerbouwers zullen steeds minder beslissingen nemen op basis van hun intuïtie en juist meer op basis van feitelijke informatie en van verzamelde data.’