Melkveehouder profiteert van duikerafsluiters

Harde cijfers over hoeveel water zijn twee duikerafsluiters langer hebben vastgehouden, zijn lastig te geven. Wel stonden de sloten om de percelen, een van 11 hectare en een van 4 hectare, vrij direct weer vol water, nadat melkveehouder Harry ten Hagen uit Neede de afsluiters in december voor de duikers plaatste. 'Dat hadden we maanden niet gezien', blikt hij terug.

Tenhagen plaatste de afsluiters in sloten van percelen met drainage en bij sloten die aan eigen grond grenzen. 'Je kunt natuurlijk geen sloot afsluiten die grenst aan een perceel van de buurman of van een watergang van het waterschap', licht hij toe.

Zware snede

De eerste grassnede van dit jaar pakte goed uit, al zijn gegevens over hoeveelheden droge stof en voedingswaarde nog niet bekend. 'We hadden een zware eerste snede, maar dat hadden we van alle grasland. Ik weet niet of het direct door de afsluiters komt', zegt de melkveehouder.

'De grond waar we de afsluiters plaatsten, is nog steeds vochtig. Toen onlangs een kraanmachinist een buis voor de regeninstallatie onder de percelen moest uitgraven, was hij ronduit verbaasd over hoe vochtig de grond was. Op alle andere plekken waar hij in de regio tot die tijd had gegraven, was het alleen maar stoffig en droog, zei hij.'

Extreem droge zomer

Het aanbod van Waterschap Rijn en IJssel voor de gratis duikerafsluiters kwam als geroepen voor Tenhagen. Niet alleen vanwege de extreem droge zomer, maar ook omdat hij al langer bezig was met oplossingen om water langer in het gebied vast te houden.

'Ik las eens een artikel over een buurman die ook duikers afsloot en aanzienlijk hogere opbrengsten haalde. Ik zag het voor mijn ogen gebeuren dat er veel hemelwater valt op een beperkte oppervlakte en dat dit water snel wegloopt. We hebben namelijk een mestbassin waar we vier of vijf keer per jaar water moeten afpompen. Dat gaat telkens om veel liters.'

Puzzelstukjes

De melkveehouder vindt het jammer dat hij dat water dan niet kan vasthouden, totdat hij het goed kan gebruiken. 'Daar wilde ik altijd al een keer iets mee. Toen kwam de brief van het waterschap. De puzzelstukjes vielen in elkaar. Ik heb direct gebeld.'

De 57 hectare grond van Tenhagen, die samen met zijn neef Hidde Hogevonder een maatschap vormt, is voornamelijk esgrond en zand-kleigrond. De droogte van 2018 zal hem nog lang heugen, al staat het droge jaar 1976 ook nog vers in zijn geheugen gegrift.

Kuilvoer

Tenhagens geluk was afgelopen seizoen de ruime voorraad kuilvoer die hij nog had. De droogte eiste drie, bijna vier grassneden. Mais moest hij onverhoopt aankopen. Oogstte hij in 2017 nog 13.000 kilo droge stof per hectare van zijn grasland, afgelopen jaar was dat 5.500 kilo. Mais bracht 16 ton droge stof op, terwijl dat een jaar eerder nog 22 ton droge stof was.

'We hebben afgelopen zomer 15 hectare intensief beregend omdat we aan zomerstalvoedering doen. We hebben het hele jaar door vers gras kunnen voeren aan de koeien, hoe droog het ook was', licht Hogevonder toe.

Meedenken

Tenhagen en Hogevonder zijn te spreken over de inzet van het waterschap over de duikerafsluiters. 'Het is prettig dat ze meedenken en samen met ons optrekken om oplossingen te bedenken om water in het gebied te houden. Een medewerker van het waterschap is hier geweest en heeft samen met ons bekeken waar we de afsluiters het beste konden plaatsen', vertelt Tenhagen.

De afsluiters zijn van het materiaal van stootkussens van een boot met daaraan een ventiel en een koppelpunt. 'Met een compressor kan de ronde afsluiter eenvoudig worden volgeblazen met lucht. Het is alleen een kwestie van een compressor meenemen en ter plekke volblazen', licht Hogevonder toe.

'Het plaatsen van planken of een zandzak vergt vaak meer werk. Dit systeem is ook heel simpel, maar het werkt wonderwel.'

Nog steeds neerslagtekort

Als het aan de melkveehouders ligt, plaatsen meer boeren in hun buurt dit jaar een duikerafsluiter. 'Het neerslagtekort is nog steeds groot en het water dat nu komt, moeten we zo veel mogelijk hier houden. Het water loopt hier snel weg', vertelt Tenhagen.

'Het hoogteverschil met bijvoorbeeld het Duitse Vreden is enorm. Mijn vader zegt altijd: 'Tussen Vreden en hier, daar zit wel een kerktoren hoogteverschil in.' Vreden ligt hier zo'n 20 kilometer vandaan. Je ben je er niet van bewust. Als meer boeren en grondeigenaren duikers gaan afsluiten, hebben we daar samen nog meer profijt van', verduidelijkt de melkveehouder.

Nog geen zorgen

Met de huidige droogtesituatie houden de twee zich nog niet al te veel bezig. Toch baart de mais Tenhagen wel wat zorgen. 'Die kunnen we niet beregenen, maar gelukkig is de start goed. We hebben pas op 1 mei gezaaid, maar de mais staat er prima op. Omdat het kleigrond is, zitten we niet vast aan de verplichte onderzaai of groenbemester zaaien voor 1 oktober. Onderzaaien is bij ons verplicht op maar 1,5 hectare.'

Met een graskuilvoorraad van anderhalf jaar zou een tegenvallende grasoogst dit jaar niet direct een probleem zijn. Tenhagen: 'Maar die extreme droogte moet natuurlijk geen trend worden. Want dan komen we wel in de problemen met de voorraden ruwvoer.'