Na vier jaar nog geen werkend fosfaatrechtenstelsel

Voor de invoering van het stelsel is meerdere keren gevraagd hoe het zit met vleesveehouders: hebben zij ook fosfaatrechten nodig? Ja, antwoordde de staatssecretaris, ook voor een deel van het jongvee van vleesvee zijn fosfaatrechten nodig.

Het ministerie presteerde het om halverwege 2018 de spelregels te veranderen. Opeens waren er geen fosfaatrechten nodig voor vrouwelijk jongvee ouder dan een jaar dat wordt geslacht zonder een kalf te krijgen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) ging vervolgens hard aan de slag om rechten terug te halen bij vleesveehouders.

Meerdere veehouders meldden zich bij mij om hiertegen bezwaar te maken. Met wisselend succes. Wanneer je kon aantonen dat het betreffende vee was bedoeld om melkvee te worden, maar ondanks bijvoorbeeld inseminaties niet drachtig werd en daarom werd geslacht, kende RVO.nl alsnog voor deze runderen fosfaatrechten toe. Voor de afgewezen gevallen stelde ik beroep in.

In april oordeelde de rechter dat er wel degelijk fosfaatrechten nodig zijn voor vrouwelijk jongvee van één jaar en ouder. Op het ministerie lag kennelijk geen plan B klaar, want het blijft stil over wat de gevolgen zijn voor vleesveehouders. De informatie op de site van RVO.nl is nog niet bijgewerkt. Wat moeten vleesveehouders doen die ervan uitgingen dat ze voor hun slachtvee geen fosfaatrechten nodig hebben? De rechter heeft zich verder alleen uitgelaten over jongvee van één jaar en ouder en niet over kalveren. Ook daarover hebben we nog geen zekerheid.

Landbouwminister Carola Schouten kondigde op 24 april aan dat ze de wet gaat aanpassen, zodat voor vrouwelijk jongvee dat wordt geslacht zonder een kalf te krijgen, alsnog geen fosfaatrechten nodig zijn. Dat gaat nog wel even duren.

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) stelde vanwege alle onduidelijkheid de handhaving van fosfaatrechten uit. Wanneer de handhaving weer wordt opgepakt, kijkt de NVWA alsnog of de wet vanaf 2018 is nageleefd. Dat kan leiden tot vervelende discussies.