Pluimveehouderij scharrelt klimaatwinst bij elkaar

Achtergrond Pluimvee Michiel Elands 18 maa 2019 om 06:25uur

Met het klimaatbeleid hoog op de politieke agenda zullen de gevolgen voor de veehouderij steeds duidelijker vorm krijgen. In een drieluik het antwoord op de vraag hoe de dierlijke sectoren de CO2-uitstoot terugbrengen. In dit derde deel de pluimveehouderij.

Pluimveehouderij+scharrelt+klimaatwinst+bij+elkaar

'Laten we op de eerste plaats concluderen dat zowel kippenvlees als eieren een lage CO2-footprint hebben', zegt LTO-pluimveebestuurder Hugo Bens. 'Desalniettemin kunnen ondernemers op bedrijfsniveau nog volop maatregelen nemen. Allereerst op het gebied van energiebesparing.'

• Lees ook: 'Pluimveehouders kunnen meer duurzame keuzes maken'

De ambities staan verankerd in de 'Koers voor een vitale pluimveehouderij in 2025'. Daarin is ook veel aandacht voor de verwerking van mest. Een deel wordt in de biomassacentrale in Moerdijk verbrand om groene energie op te wekken en veel pluimveehouders kunnen de mest direct of indirect in korrelvorm afzetten in het buitenland.

Mest drogen

Bens kiest op zijn bedrijf in Haps voor de laatste optie, waarbij hij de pluimveemest eerst terugdroogt. Dan begint volgens hem de discussie, want hij gebruikt energie voor het drogen, maar via zijn zonnepanelen produceert hij 40 procent meer dan hij voor de eigen bedrijfsvoering nodig heeft. 'Ga je dan kijken naar de afzet in het buitenland, dan zijn weer fossiele brandstoffen nodig voor het vervoer.'

Klimaatwinst ligt voor het grijpen met heel diverse concepten

Hugo Bens, LTO-pluimveebestuurder

Dezelfde dilemma's spelen in het voerspoor. Een kleine 40 procent van het pluimveevoer is afkomstig van reststromen uit de humane voedingsindustrie. 'Zelf vind ik het leuk om bijvoorbeeld naar vervangers van soja te zoeken, maar wat neem je als alternatief en in welke verhoudingen?'

Raapzaadschroot

Als voorbeeld haalt Bens raapzaadschroot aan. Dat is een goedkoop restproduct met laagwaardig eiwit en in voererwten zitten hoogwaardige eiwitten, alleen die zijn duurder en geen restproduct. 'En dan is ook nog de vraag of er in die teelten kunstmest is gebruikt of veel transportkilometers zitten én met welk vervoersmiddel? Kortom, het is een complex verhaal.'

Wageningen University & Research (WUR) onderzoekt praktijkoplossingen voor klimaatvriendelijkere stalsystemen. Vooral mest speelt daarbij een rol. 'In geval van pluimveemest gaat het vooral om het indrogen, zodat deze beter opgeslagen of verwerkt kan worden', zegt onderzoeker Theun Vellinga van de WUR.

Lange termijn

Vellinga werkt ook aan langetermijnscenario's en noemt het voerspoor de belangrijkste knop om aan te draaien. De sector is verantwoordelijk voor een uitstoot van 8,6 megaton CO2-uitstoot (in equivalenten) in de hele productieketen. Daarvan is slechts en halve megaton van Nederlandse bodem door bedrijfsvoering en mest, zo staat in de Nederlandse Emissieregistratie.

Volgens Bens kunnen pluimveehouders samen met voerproducenten de meeste reductie halen. 'Als meer voer van eigen land wordt ingezet, zal de klimaatimpact in Nederland wel wat stijgen, maar internationaal juist dalen, zeker als soja of palmolie vervangen kan worden.'

Vleeskuikens

Op Nederlands grondgebied is het grootste deel van de klimaatimpact toe te schrijven aan de productie van vleeskuikens. Dan komt vooral door het verwarmen van de stal. Een derde deel komt voor rekening van de leghennen, concludeert Blonk Consultants in de 'Voetafdruk van eiwitconsumptie en -productie'.

Nieuwe houderijsystemen om het dierenwelzijn te vergroten, vergroten de klimaatimpact. 'Dat klopt, maar in de toekomst kan het makkelijker worden om de kringloop te sluiten', constateert Bens.

Integraal

'Het is in ieder geval belangrijk om het klimaatvraagstuk integraal te zien met aspecten als diergezondheid en dierenwelzijn. We moeten van onze pluimveehouders niet verwachten dat ze van de kelder op de zolder stappen. Maar juist in onze innovatieve sector met heel diverse concepten en stalsystemen ligt winst voor het grijpen.'

De kip en het ei

Kip staat te boek als een duurzaam stukje vlees. Van alle vleessoorten heeft kip de laagste milieubelasting, concludeert Milieu Centraal. Kip doet het zelfs veel beter dan vleesvervangers die van zuivel zijn gemaakt en heeft een vergelijkbare impact op het klimaat als cashewnoten. Als het gaat om de CO2-footprint van eieren, vindt Milieu Centraal dat de verschillen tussen gangbaar en biologisch klein zijn. 'Het best voor het milieu, en het slechtst voor dierenwelzijn, zijn kolonie-eieren.' Blonk Consultants redeneert dat biologische eieren door het hogere eiwitgehalte in het voer en de mest een hogere uitstoot hebben dan broeikasgassen als methaan en lachgas.