Een derde van consumenten wil betalen om milieu te sparen

Dat blijkt uit een studie van het economisch bureau van ABN Amro. De bank heeft onderzoek gedaan naar de werkelijke prijs van voedsel en de bereidheid van consumenten om die werkelijke prijs te betalen. Bij deze True Cost Accounting (TCA) worden de kosten van bijvoorbeeld de CO2-uitstoot of het verlies van biodiversiteit berekend en meegeteld.

• Lees ook: LTO Nederland start campagne #watkrijgtdeboer

Als voorbeeld van TCA voegt ABN Amro een berekening toe van bloemkool. Daarbij zijn voor gangbare bloemkool de werkelijke kosten berekend op 681 euro per hectare. Voor biologische bloemkool op 360 euro per hectare. De kosten van gangbare bloemkool zijn met name door de meer uitstoot van broeikasgassen en een sterker verlies aan waterkwaliteit hoger.

Bewustzijn van consument beperkt

Het bewustzijn bij consumenten dat de maatschappelijke kosten weleens hoog kunnen zijn bij de huidige wijze van produceren, lijkt beperkt. Uit een enquête in opdracht van ABN AMRO, onder ruim 2.000 consumenten, blijkt dat nagenoeg de helft van de mensen denkt dat de prijs die zij in de winkel betalen voor voedsel, voldoende is voor een eerlijk voedselsysteem. 30 procent denkt dat de prijs te laag is. De rest heeft hier geen oordeel over.

Ondanks het betrekkelijk hoge aantal ondervraagden dat meent dat de huidige prijzen op een juist niveau liggen, verwacht 90 procent van alle consumenten dat ze de komende vijf jaar meer voor hun boodschappen moeten betalen om het milieu te sparen.

Meer betalen voor biodiversiteit

De bereidheid om meer te betalen om het milieu te sparen verschilt per product. Ruim de helft van de consumenten - die normaal gesproken geen biologische producten koopt - is bereid meer te betalen voor aardappelen, groente en fruit als het bodemleven en de biodiversiteit rond akkers wordt verbeterd. De bereidheid om meer te betalen is lager bij zuivelproducten (41,6 procent) en bij frisdranken en vruchtensappen (38,5 procent).

Gemiddeld genomen zijn consumenten bereid om een meerprijs van 9,6 procent te betalen, zodat bijvoorbeeld de zuivelverwerker de CO2- uitstoot in de fabriek kan beperken of de boer de biodiversiteit rond zijn akker kan verbeteren.

Uit het onderzoek blijkt ook dat consumenten een zeker gebrek aan vertrouwen hebben dat het extra bedrag voor verduurzaming daadwerkelijk terecht komt bij de partijen die een verbetering kunnen laten zien. Dat de consument meer betaalt, mag niet eenvoudig leiden hogere winstmarges bij marktpartijen die geen actie kunnen of willen nemen.

Eerlijke margeverdeling

De komende vijf jaar neemt volgens de bank het belang en de toepassing van TCA in de agrifoodsector sterk toe. Dit wordt vooral gedreven door de bewustwording dat grondstoffen schaars worden en de druk op het milieu moet verminderen. Deze transparantie over de werkelijke prijs biedt volgens ABN Amro het perspectief om in verkoopgesprekken tussen agrariërs, verwerkers en de detailhandel discussies te voeren die niet alleen over de (kost)prijs gaan.

Agrariërs bijvoorbeeld kunnen TCA-berekeningen gebruiken om richting verwerkers en de detailhandel te onderbouwen welke acties en kosten gemoeid zijn bij een verdere verduurzaming van hun producten. Zo kan TCA zorgen voor een meer eerlijke margeverdeling in de keten en bovendien het risico op reputatieschade van bedrijven in de voedingssector verkleinen.