'Tijd gaat tikken voor keus tussen stoppen of doorgaan'

Het is voor varkenshouders en pluimveehouders nu de tijd om een strategische keus te maken: doorgaan of stoppen, zegt directeur Jos de Groot van DLV Advies. Want als de keus valt op doorgaan, moeten de stallen voor 2020 zijn aangepast. Voordat zo'n investering in de gebouwen helemaal klaar is, zijn nog veel stappen te zetten. De Groot zegt dat de keus begint bij de ondernemer: wil hij of zij nog een nieuwe uitdaging aangaan? Belangrijk daarbij is of er een opvolger is.

Als de ondernemer kiest voor doorgaan, is het de vraag op welke manier hij de stallen gaat aanpassen. Dat kan met een luchtwasser of met het aanpassen van het klimaatsysteem. Belangrijk is te weten hoeveel die investeringen kosten en of ze financierbaar zijn. En als financiering door een bank niet lukt, is er dan een alternatieve vorm van financiering mogelijk? Of is het alleen haalbaar om slechts een deel van de gebouwen aan te passen?

Vergunningprocedure

Als de financiering haalbaar is, moeten nog veel stappen worden gezet om voor 2020 klaar te zijn, zoals een MER-beoordeling voorafgaand aan een omgevingsvergunning. Voor bedrijven die groter worden dan 750 zeugen, 2.000 vleesvarkens of 40.000 vleeskuikens of hennen geldt een uitgebreide vergunningprocedure die al snel acht maanden duurt. Voor 2024 moet ook het eventueel aanwezige asbest worden verwijderd.

Provincie Noord-Brabant legt veehouders nog extra emissieregels op, met als deadline 2022. In delen van Noord-Brabant moet bovendien worden 'gestaldeerd'. Dat betekent dat eerst een stal aan de veehouderij moet worden onttrokken, voordat de overheid een uitbreiding toestaat.

Keus maken

Volgens De Groot moeten veel ondernemers nog kiezen. Een deel van hen wacht op kansen die kunnen komen, zoals een opkoopregeling voor varkensrechten. Hij benadrukt dat het goed is om op een gegeven moment toch een keus te maken, zeker als je wilt doorgaan. 'Het is beter om wel een keus te maken, maar tegelijk voortdurend te kijken of er reden is om die bij te stellen. Als je tot volgend voorjaar wacht met kiezen, dan ben je te laat.'

Elk bedrijf en elke gezinssituatie is anders. Daarom is er geen algemeen advies te geven, zegt De Groot. Het is voor elke ondernemer aan te raden om een stappenplan te doorlopen. Het is allereerst goed om de financiële en fiscale gevolgen op een rij te zetten van stoppen of doorgaan. Doorgaan kan ook betekenen om de gebouwen op een andere manier te gelde te maken, bijvoorbeeld met een caravanstalling. Steeds meer gemeentes verruimen de mogelijkheden voor vrijkomende agrarische gebouwen (VAB). Wat eerst niet kon, kan nu onder bepaalde voorwaarden vaak wel.

Boetes

In zulke gevallen moeten wel de financiële en fiscale gevolgen voor 2019 op een rij staan. Anders is er onvoldoende tijd om alle vervolgstappen te nemen voor 2020, zoals herbestemming van de gebouwen. Voor 2020 moeten de stallen dan leeg zijn, anders volgen er boetes. Want zonder de juiste vergunning is het niet-agrarische gebruik van een agrarisch gebouw illegaal.

Als de keus valt op stoppen en het slopen van de gebouwen, of een deel ervan, kunnen provinciale regelingen zoals Ruimte voor Ruimte interessant zijn, of de gemeentelijke sloopbonusregelingen.

Adviseur

Vaak is het lastig om een goed overzicht te krijgen voor het maken van de beste keus, die past binnen de complexe regelgeving, bij het bedrijf en de gezinssituatie. Een goede adviseur is daarbij van grote waarde. Adviseurs van DLV Advies hebben veel ervaring met zulke situaties.

DLV Advies heeft bovendien veel specialiteiten in huis, die werken vanuit vier kantoren in Nederland, zoals financieel management, bouwbegeleiding, het verzorgen van vergunningen en makelaardij. De Groot: 'Wij kunnen mensen het hele proces ontzorgen.'

• Neemt u deel aan de stoppersregeling? Klik hier voor een overzichtelijk stappenplan.

Kader:

'Ik heb er wel slapeloze nachten van gehad'

Geert van Nuland (56) is samen met zijn vrouw Ans de derde generatie op het zeugenbedrijf in Heeswijk-Dinther. Zoon Freek (30) is de vierde generatie. Hij zit al zes jaar in het bedrijf en werkt bij ForFarmers.
Maar de overheid stelt steeds meer eisen. Doorslag gaf provincie Noord-Brabant in 2017 met extra emissieregels. 'Dat heeft ons aan het denken gezet', zegt Freek van Nuland. 'Ons vertrouwen in de overheid is zoek.' De ondernemers zitten in de situatie dat ze nog een keus kunnen maken. Veel bedrijven hebben die keus niet meer. Ze lieten berekenen hoeveel het kost om de stallen gereed te maken voor alle regels en wat de consequenties zijn van stoppen.
Maar niet alleen cijfers spelen een rol. 'Ik heb er wel slapeloze nachten van gehad. Ik had altijd als doel om vol voor het bedrijf te gaan.' Toch viel de keus op niet doorgaan. Per 1 januari stopten de ondernemers met insemineren. In de stallen zitten nu alleen nog zo'n 320 vleesvarkens. Het zijn de laatste biggen die ze zelf hebben afgemest. Van een aantal stallen is de uitrusting al verwijderd en verkocht.
De familie is nu in overleg met de gemeente over herbestemming van de stallen. De gezinsleden benadrukken het belang van open communicatie en dat je met elkaar op één lijn zit. 'Ook al knetterde het wel eens. Maar dat hoort erbij', zegt Van Nuland.