Mest uit de vrijloopstal naar de boomgaard

Zonder voorbehoud stapt Rik Lagendijk de vrijloopstal in en grijpt twee handen vol mest uit de bak. Het is een mix van houtsnippers en wat zijn koeien daar de afgelopen maanden hebben achtergelaten. Door het natuurlijke proces van broei en de hulp van zonlicht, ontstaat een droge, vruchtbare compost.

Lagendijk heeft 30 ton van de mest naar de Perendag in Krabbendijke gestuurd. Daar hebben fruittelers op 28 juni kennisgemaakt met een '100 procent organisch gebonden mest met een langzame werking'. 'We willen de komende jaren kijken of fruittelers de meerwaarde zien van dit product', zegt Olav Kavelaars, perenteler in Zevenbergschenhoek.

Stikstof aanwenden

'De dierlijke compost is een mooie meststof, omdat we de stikstof, die door het hout uit de koemest is vastgelegd, kunnen aanwenden. Een van de vragen is of voldoende melkveehouders hun stal de komende jaren ombouwen. Kortom: het is een puzzel om vraag en aanbod bij elkaar te brengen.'

Negen melkveehouders en fruittelers hebben inmiddels de koppen bij elkaar gestoken. Ton van Korven, projectleider Bio-economie bij ZLTO, ziet volop voordelen. 'De vrijloopstal is goed voor dierenwelzijn en met de compost kunnen we koolstof in de bodem vastleggen en kringlopen regionaal sluiten. Dat is weer goed voor het klimaat.'

Van Korven wil na de zomer met een of meerdere ondernemersgroepen dieper in de materie duiken. 'We vinden het een interessante ontwikkeling en willen de komende jaren met monitoring ook alle resultaten laten zien. Een belangrijk punt is dat vrijloopstalmest methaan vastlegt, maar bij compostering kan ook weer lachgas vrijkomen. Dat is ook een broeikasgas. We moeten het idee wel met feiten onderbouwen.'

Tegenprestaties

Lagendijk wil graag de kosten van zijn mestafzet omlaag brengen. En hij vindt het lastig om voldoende houtsnippers tegen een redelijke prijs te krijgen, zeker als tegenprestatie van de fruittelers.

'Met een rooien van een boomgaard heb ik nog lang niet genoeg om deze stal te vullen', laat hij zien. De veehouder probeert daarom ook met boomkwekers tot afspraken te komen. Van Korven ziet ook mogelijkheden vanuit het beheer dat agrarische natuurverenigingen voor hun rekening nemen. 'Met als tegenprestatie dat goede grond beschikbaar komt. Dat leidt weer tot meer biodiversiteit.'

Het oorspronkelijke idee voor het aanwenden van deze mest komt volgens Kavelaars van de Brabantse Milieufederatie (BMF). BMF vindt hout beter geschikt om te composteren dan om het te verbranden of vergisten voor groene energie. 'Met die gedachte zijn we verdergegaan', zegt de perenteler. 'Als we het vastleggen van CO2 gaan belonen, zie ik een verdienmodel ontstaan, zowel voor melkveehouderij als fruitteelt. We worden er vast allemaal slimmer van.'